Afazja u dzieci – jak ją rozpoznać? Diagnostyka, terapia

Napisano 07.06.2022 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Afazja u dzieci to zaburzenia mowy objawiające się w postaci utraty zdolności porozumiewania się, a także tworzenia wypowiedzi. Zaburzenie to może mieć wiele przyczyn i dzieli się na kilka typów, które różnią się między sobą objawami. U dzieci afazja występuje dość rzadko, jednak można ją zaobserwować, kiedy zdolność mówienia nie rozwija się w taki sposób, jak chociażby u rówieśników. Kiedy u najmłodszych pacjentów może wystąpić afazja i czy istnieje związek między afazją a niesprawnością intelektualną? Czy afazja u dzieci jest wyleczalna? Po więcej informacji zapraszamy do naszego artykułu!

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Afazja u dzieci — diagnostyka. Kiedy może wystąpić afazja?

W przypadku pojęcia „afazja” często stosowane są również inne nazwy takie jak niedokształcenie mowy o typie afazji, czy też niedorozwój mowy. Niekiedy, opierając się na definicjach ze słownika, spotyka się także z pojęciem niedokształcenia mowy pochodzenia korowego. Pojawiające się zniekształcenia (powodujące dysharmonię w słowniku biernym) dotyczą zarówno zdolności mówienia, jak i rozumienia mowy innych. Oprócz afazji dość często spotkać się można z pojęciem dysfazji, które oznacza zaburzenie procesu rozwoju mowy u dzieci.

Czytaj także:
  • Afazja ruchowa — czym jest? Objawy i leczenie
  • Co to jest afazja? Słownik definiuje afazję jako problem będący poważnym zaburzeniem zachowania językowego, które wynika z patologii mózgowej (częściowe lub całkowite uszkodzenia w strukturze mózgu), pomimo prawidłowego rozwoju intelektualnego, a także dobrego słuchu i braku zaburzeń zmysłowo-ruchowych. U dzieci afazja objawy może dawać różne. Do najważniejszych objawów afazji u dzieci zalicza się trudności z używaniem nazw (np. przedmiotów), zniekształcenia artykulacyjne oraz kłopoty z wypowiadaniem się, poza tym afazja u dzieci oznacza również problemy z rozumieniem pojedynczych słów lub zdań. Osoba z afazją ma także ubogie słownictwo. Zaburzenia mowy mogą być też częstym objawem u dzieci ze spektrum autyzmu.

    Jeśli u pacjenta z afazją zdiagnozowane zostały choroby towarzyszące, które wymagają przyjmowania leków, a stacjonarna wizyta u lekarza nie jest możliwa, rozwiązaniem może okazać się skorzystanie z recepty online. Dzięki niej pacjent szybko i skutecznie otrzymać może SMS z kodem na niezbędne medykamenty, który wykupić może w każdej aptece.

    Kiedy u dzieci może pojawić się afazja?

    O afazji u dzieci mówi się, jeśli u malucha w wieku od 2-3 lat nie ma postępów w mowie, dziecko nie rozumie, co inni do niego mówią lub rozumie mowę innych, jednak nie potrafi odpowiedzieć. W zależności od wieku, w którym zdiagnozowany został problem, u dzieci w wieku od 2. do 6. roku życia mówi się o niedokształceniu mowy o typie afazji, natomiast dopiero po 6. roku życia – o problemie, jakim jest afazja dziecięca. W przypadku podejrzenia afazji należy udać się z dzieckiem do logopedy lub neurologopedy, który powinien przeprowadzić wywiad lekarski oraz wykonać badania pod kątem chorób współistniejących.

    Przy afazji dziecięcej bardzo ważna jest odpowiednia diagnostyka uszkodzenia mózgu pacjenta na podstawie badań takich jak rezonans magnetyczny, czy też tomografia komputerowa. Często wykonuje się również inne badania, do których zalicza się EKG, EEG oraz angiografię. Jeśli problemy występują na wczesnym etapie rozwoju dziecka, należy ustalić podłoże afazji, które może być sensoryczne lub motoryczne.

    Czy afazja u dziecka jest uleczalna?

    Rozpoznanie afazji ma miejsce na podstawie badania mowy. Jeśli chodzi o problem, jakim jest afazja u dzieci, leczenie opiera się przede wszystkim na rehabilitacji, poza tym w tej grupie wiekowej wdrażana jest terapia logopedyczna. Leczenie terapią uwzględnia m.in. uczenie się na nowo słów, a także ich znaczenia, poza tym w obrębie stosowanej terapii dziecko pracuje nad wymową. Czy dziecko z afazją zacznie mówić? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy afazja u dzieci jest całkowicie uleczalna. Rokowania w przypadku afazji dziecięcej są kwestią indywidualną. Najszybciej cofają się zaburzenia spowodowane przez udar mózgu – zwykle ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Jeśli jednak zaburzenia w mówieniu i rozumieniu są efektem obecności np. guza mózgu, rokowania są gorsze.

    Klasyfikacja afazji u dzieci

    Utrata zdolności do rozumienia i tworzenia wypowiedzi u najmłodszych pacjentów ma miejsce na skutek uszkodzenia mózgu (ośrodkowego układu nerwowego). Schorzenie to objawia się m.in. w postaci zaburzeń językowych. Wyróżnia się następujące rodzaje afazji u dzieci:

    • Afazja rozwojowa, w której zaburzeniu ulega mowa i język. Problemy z mową wynikają z wrodzonego uszkodzenia mózgu, przez co nie rozwija się ona u malucha prawidłowo już od samego początku. Dzieci z afazją częściowo mogą mieć również inne problemy, do których należy m.in. unikanie kontaktów społecznych, męczliwość, nerwowość, czy też izolowanie się. Afazja u dzieci rozwojowa dzieli się z kolei na trzy rodzaje:
    • Afazja ekspresyjna, inaczej afazja ruchowa u dzieci lub afazja motoryczna u dzieci. Przy tego rodzaju afazji dziecko najczęściej nie mówi lub mówi bardzo słabo, jednak rozumie mowę innych.
    • Afazja sensoryczna jest rodzajem afazji, która objawia się w postaci ograniczonego rozumienia mowy przez dziecko. Jego mowa natomiast jest niewyraźna i agramatyczna.
    • Afazja mieszana (motoryczno-sensoryczna) to afazja, przy której dziecko nie mówi lub mówi bardzo słabo, poza tym nie ma zdolności do rozumienia mowy otoczenia.
    • Afazja nabyta występuje u dzieci w wieku około 2 lat. Ten rodzaj afazji związany jest z uszkodzeniem mózgu pacjenta – w tej grupie wiekowej przed uszkodzeniem mózgu nie ma żadnych problemów z prawidłowym rozwojem mowy.

    4 przyczyny afazji u dzieci

    Afazja u dzieci przyczyny może mieć różne. Do najczęstszych przyczyn afazji w tej grupie wiekowej zalicza się:

    • Udary – najczęściej są one efektem chorób naczyniowych mózgu.
    • Guzy mózgu – mogą to być np. guzy nowotworowe, a także naczyniowe, czy też zapalne.
    • Urazy czaszkowo-mózgowe – powstają zwykle na skutek wypadków komunikacyjnych, które mogą wiązać się z urazem głowy.
    • Zapalenie mózgu – z zapaleniem związane są najczęściej czynniki bakteryjne i wirusowe.

    Są to 4 najczęstsze przyczyny afazji. Wśród pozostałych przyczyn afazji u dzieci wymieniać można również m.in. problemy układu sercowo-naczyniowego, zapalenie ślinianek przyusznych, a także zaburzenia endokrynologiczne oraz schorzenia neurologiczne.

    Rehabilitacja przy afazji u dzieci

    Dziecko z afazją powinno zostać objęte stałą opieką, a także terapią specjalistyczną. W leczeniu tego typu problemu ze zdrowiem konieczna jest pomoc logopedy, poza tym u części pacjentów konieczna może okazać się pomoc psychologa, czy też terapeuty integracji sensorycznej. Jak wyglądają ćwiczenia dla dzieci z afazją? Jeśli wystąpiła afazja u dzieci, początkowo ćwiczenia wykonywane przez dziecko z afazją polegają m.in. na powtarzaniu samogłosek i prostych sylab. Kolejne ćwiczenia polegają na stopniowym używaniu pojedynczych słów. Następne czynności związane są natomiast z powtarzaniem prostych zdań (początkowo powtarzane są równoważniki zdań).

    Jeśli u dziecka pojawią się zaburzenia w zakresie rozumienia języka oraz mówienia, bardzo ważna jest odpowiednia motywacja i wzbudzanie pozytywnych emocji u dzieci, zwłaszcza jeśli początkowo pojawiać się będą niepowodzenia. Ćwiczenia zwykle są żmudne, dlatego budować należy zdania dotyczące ciekawych i interesujących pacjenta tematów. Takimi zdaniami dziecko powinno uczyć się samokontroli, poza tym ważna jest również umiejętność rejestrowania popełnianych w trakcie nauki błędów. Warto też wdrażać ćwiczenia, które uwzględniają ruch, zabawy tematyczne oraz rytmikę, wprowadzając przy tym różnorodność form gramatycznych.

    Afazja u dzieci — czy może wystąpić u dziecka, które nie nauczyło się mówić?

    Zaburzenie, jakim jest afazja, występuje zwykle u dzieci, które wcześniej opanowały już umiejętność mowy, poza tym doskonale ją rozumieją. Afazja u dzieci może jednak wystąpić również, jeśli nie zaczęły jeszcze mówić – afazja dziecięca wrodzona występuje już od urodzenia dziecka. Jak zostało wspomniane wcześniej, afazja mowy u dzieci wymaga leczenia, a pacjent powinien być przez cały czas zachęcany do pracy nad sobą, a także wspierany podczas ćwiczeń zarówno przez personel medyczny, jaki i najbliższych.

    Afazja u dzieci a niepełnosprawność intelektualna

    Powodowana m.in. przez uraz czaszkowo-mózgowy (lub inne wymienione wcześniej czynniki) afazja u dzieci nie jest związana z niepełnosprawnością intelektualną. Jeśli zaburzenia mowy u małych pacjentów są typowe dla ich niskiego poziomu intelektualnego, mowa jest wówczas o oligofazji. U dzieci z afazją dochodzi do uszkodzenia struktur mózgowych, jednak ta dolegliwość rozwojowa nie jest konsekwencją niesprawności intelektualnej.

    Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

    Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.