Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
ADHD, czyli konkretnie Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej Z Deficytem Uwagi, to zaburzenie, które diagnozuje się najczęściej u dzieci, choć nie jest obce również osobom dorosłym. Objawów ADHD jest wiele i mogą mieć one różne nasilenie u różnych pacjentów, jednak zazwyczaj przyczyniają się one do nadruchliwości dziecka, trudności z koncentracją i skupieniem uwagi, a także problemów z nauką. Nadpobudliwość ruchowa i impulsywność utrudniają pacjentowi funkcjonowanie w społeczeństwie i przyczyniają się do problemów wychowawczych, przez co niezdiagnozowanemu dziecku z takimi objawami często przypisuje się łatkę „trudnego”, „leniwego” i „niegrzecznego”. Na czym polega diagnostyka ADHD u dzieci i dorosłych? Czy konieczna jest pomoc psychologa i stosowanie leków? Informacje na ten temat zebraliśmy poniżej.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Czym jest ADHD?
Gdy mówi się o ADHD, chodzi o zaburzenia zachowania, które najczęściej diagnozowane są już w wieku dziecięcym. ADHD to Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej Z Deficytem Uwagi (z ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder). Według klasyfikacji ICD-10 jednostka ta bywa również określana jako zaburzenia hiperkinetyczne. Pierwszy raz terminu tego użyto już ponad 100 lat temu, a dziś ADHD należy do jednych z najczęściej diagnozowanych u dzieci zaburzeń neurorozwojowych. Jeszcze do niedawna mówiło się, że ADHD w głównej mierze dotyczy chłopców, jednak dziś skłania się raczej do tezy, że choroba dotyka dzieci niezależnie od płci. U dziewczynek jednak jej przebieg jest nieco inny, przez co do tej pory były one rzadziej diagnozowane.
Jeśli podejrzewamy, że nasze dziecko może mieć ADHD, gdyż występują u niego niepokojące symptomy choroby, kontakt z lekarzem i badania nie powinny być odwlekane. Sposób postępowania z osobą zmagającą się z ADHD jest bardzo złożony. Z dzieckiem należy pracować każdego dnia zarówno w zabawie, jak i podczas psychoterapii czy psychoedukacji. W wielu przypadkach niezbędne jest również podawanie leków, które wspierać będą prawidłowe funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego. W tej sytuacji dobrze pamiętać, że e-recepta online umożliwia szybki kontakt z lekarzem i otrzymanie recepty na stosowane medykamenty bez wychodzenia z domu.
Przyczyny Zespołu Nadpobudliwości Ruchowej.
Jeśli chodzi o przyczyny ADHD, należy wiedzieć, że do rozwoju Zespołu Nadpobudliwości Ruchowej przyczynić może się wiele czynników. Wśród nich wymienić można między innymi predyspozycje genetyczne. Duże znaczenie ma również okres płodowy i zachowanie ciężarnej w tym czasie. Do ADHD mogą bowiem przyczynić się np. urazy, do których doszło jeszcze w ciąży, palenie przez ciężarną papierosów bądź zażywanie przez nią substancji psychoaktywnych, a także nadużywanie przez przyszłą mamę alkoholu (zespół FAS). ADHD u dzieci sprzyja również niska waga urodzeniowa malucha oraz jego niedotlenienie w czasie porodu.
Wspomnieć należy również o różnego rodzaju urazach głowy, a także o zatruciu metalami ciężkimi lub pestycydami. Do ADHD przyczynić może się również zaniedbanie w wychowaniu, w tym zarówno niedopilnowanie nauki dziecka, jak również zaniedbanie jego zdrowej diety czy też niestabilności środowiska, w którym dziecko się rozwija (trudna sytuacja rodzinna, przemoc). Nie można pominąć również niektórych zaburzeń. Mowa między innymi o zaburzeniach pracy centralnego układu nerwowego, nieprawidłowych procesach hamowania neuronalnego czy też nieodpowiedniej aktywności dopaminy.
Czym objawia się ADHD?
Należy mieć świadomość tego, że ADHD objawy u pacjentów może dawać nieco różne i mogą one występować w różnym nasileniu. U chłopców na przykład zauważa się głównie objawy ze strony nadpobudliwości, a u dziewczynek częściej pojawiają się problemy z koncentracją i skupieniem uwagi.
- Do najczęściej alarmujących rodziców symptomów należą przede wszystkim zaburzenia koncentracji dziecka oraz jego trudności w skupieniu uwagi. Dziecko z ADHD może wydawać się wiecznie roztargnione, a rodzice mają często wrażenie, że zupełnie nie słucha, co się do niego mówi. Problemem może być również brak organizacji codzienności, zapominanie, niezwracanie uwagi na szczegóły i unikanie bądź odkładanie na później wykonywania czynności, które wymagają koncentracji oraz zaangażowania.
- Jeśli chodzi o objawy ADHD u dzieci, zauważyć można również pewną nadruchliwość. Dziecko z ADHD nie potrafi usiedzieć w jednym miejscu, potrzebuje wciąż się ruszać, kręcić czy wiercić – nawet bezcelowo, byle pozostawać w ruchu. Nie potrafi zrozumieć, że są sytuacje, które wymagają pewnych zachowań (np. siedzenia w ławce, słuchania nauczyciela, nierozmawiania). Alarmujące może być dla rodzica to, że dziecko nie potrafi bawić się w ciszy i skupieniu, nie potrafi ograniczyć mówienia, a dodatkowo jego zachowania bywają nieadekwatne do sytuacji, w której się znajduje.
- Wspomnieć należy również o porywczości, która jest częsta u dzieci z Zespołem Nadpobudliwości Psychoruchowej. Dziecko z ADHD nie zważa na to, co „wypada”, zdarza więc mu się mówić, co myśli i wyrażać swoje emocje, nie zważając zupełnie na możliwe konsekwencje swoich czynów. Dodatkowo jest niecierpliwe i stara się zwrócić na siebie czyjąś uwagę, przez co często przeszkadza innym. Dzieci z ADHD mogą być również impulsywne, a nawet wykazywać zachowania agresywne.
Diagnostyka ADHD u dzieci.
Rozpoznania Zespołu Nadpobudliwości Ruchowej nie dokonuje się od ręki podczas wizyty u lekarza rodzinnego. Diagnostyka ADHD wymaga kontaktu z wieloma specjalistami, w tym między innymi z psychologiem, psychiatrą, a czasem również z neurologiem. Niezbędny jest tu wywiad rodzinny i rozwojowy, rozmowa z pacjentem, a także zebranie informacji o jego funkcjonowaniu w społeczeństwie (np. w szkole). Podstawą jest wykluczenie innych zaburzeń, których objawy niekiedy przypominają Zespół Nadpobudliwości Ruchowej. Mowa między innymi o upośledzeniu umysłowym, nerwicy natręctw, zaburzeniach lękowych, a nawet o chorobie afektywnej dwubiegunowej. Wykluczyć należy również pozornie prozaiczne problemy, jak chociażby trudności adaptacyjne pacjenta, czy problemy z nauką i zapamiętywaniem. Gdy podejrzewane jest ADHD, test specjalnie opracowany również jest w stanie bardzo dużo powiedzieć o koncentracji, koordynacji i zdolności kojarzenia i zapamiętywania pacjenta.
Czy można rozpoznać ADHD u osób dorosłych?
Choć z ADHD zazwyczaj kojarzone są dzieci, należy wiedzieć, że zaburzenia te nie dotyczą wyłącznie wieku dziecięcego. Osoby dorosłe, które podejrzewają u siebie zespół nadpobudliwości psychoruchowej, ale nie zostały zdiagnozowane będąc dziećmi, często pozostawiane są same sobie, bez kompleksowej pomocy. Faktem jest, że pierwsze objawy ADHD zazwyczaj widoczne są już w wieku dziecięcym, jednak nie zawsze mijają one wraz z wiekiem. Należy również zaznaczyć, że mimo obecności niepokojących symptomów, wiele dzieci wciąż nie jest diagnozowanych odpowiednio wcześnie, a brak wdrożenia leczenia na wczesnym etapie sprawia, że dolegliwości w wieku dorosłym się nasilają. Niezdiagnozowane dziecko z ADHD często otrzymuje w wieku szkolnym od nauczycieli łatkę niegrzecznego, leniwego itp., a łatka ta towarzyszy mu często również w życiu dorosłym.
Symptomy ADHD u dorosłych to między innymi problemy z impulsywnością, emocjami, wahaniami nastroju i napadami złości. To również skłonność do ryzykownych zachowań, trudności w relacjach partnerskich i społecznych. Dorosłemu z ADHD wciąż towarzyszyć mogą problemy z koncentracją i nauką, co przyczyniać może się również do problemów w pracy. Zauważalna może być również niecierpliwość, niestabilność, problemy w adaptacji do nowych sytuacji, a także problemy z niekończeniem rozpoczynanych czynności.
Podejrzenia ADHD w wieku dorosłym nie można zatem lekceważyć. Nie jest bowiem wykluczone, że dorosły nie został zdiagnozowany w latach dziecięcych, mimo iż powinien, a sytuacja ta tym bardziej wymaga pilnego wdrożenia leczenia. Jeśli objawy wskazują na możliwy Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej Z Deficytem Uwagi, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Prawdopodobnie konieczny będzie dobry psycholog i pomoc psychiatry, a także wykonanie testów. Jeśli diagnoza potwierdzi przypuszczenia pacjenta, pomocne może być wdrożenie terapii. Sprawdzi się tu psychoterapia i psychoedukacja, a także odpowiednio dobrana farmakoterapia.
Leczenie ADHD – jak przebiega?
Rozpoznanie ADHD to początek długiej drogi, która wymaga współpracy specjalistów, otoczenia pacjenta i samego chorego. Rodzaj leczenia zazwyczaj dobiera się indywidualnie do każdego pacjenta, biorąc pod uwagę stan nasilenia ADHD, wiek chorego, a także stan jego zdrowia. Uwzględnić należy również sposób reagowania pacjenta na lek i wdrażane działania terapeutyczne, gdyż na każdego działają one nieco inaczej. W leczeniu podaje się między innymi środki o działaniu psychostymulującym, antydepresanty oraz leki redukujące wydzielanie noradrenaliny. Odpowiednio dobrany do potrzeb pacjenta lek na ADHD to nie wszystko, gdy w grę wchodzi dorosły lub dziecko z ADHD. Jak postępować z pacjentem oprócz podawania mu leków? By uzyskać najlepsze rezultaty, leczenie farmakologiczne łączy się między innymi z psychoterapią, terapią rodzinną, integracją sensoryczną i innymi zajęciami. Wymagana jest również codzienna praca z pacjentem, by ułatwić mu sposób funkcjonowania w społeczeństwie.
ADHD – rokowania. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Wielu rodziców, którzy posiadają dziecko z ADHD, zastanawia się nie tylko nad tym „jak wyciszyć dziecko nadpobudliwe”, ale również jakie są rokowania przy tym zaburzeniu. Warto wiedzieć, że Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej w wielu przypadkach ustępuje, gdy dziecko wchodzi w okres dojrzewania, choć są jednak również pacjenci, którzy również w wieku dorosłym zmagają się z tym zaburzeniem. Faktem jest, że podejrzenia ADHD nie można bagatelizować, gdyż brak zapewnienia pacjentowi pomocy, gdy jest ona niezbędna, może przyczynić się do poważnych powikłań na tle emocjonalnym i zdrowotnym. Dziecko z ADHD nie tylko będzie mieć duże problemy w grupie rówieśniczej i w szkole, ale również może mieć poważne problemy z samooceną, ponadto może wykazywać również zachowania agresywne. Nieleczone ADHD w wieku dorosłym również jest dużym problemem i obciążeniem psychicznym dla pacjenta.
Wczesne wykrycie ADHD i odpowiednio szybkie wdrożenie leczenia to podstawa, by pacjent z ADHD mógł prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie i rozwijać się bez powikłań.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
