Wysoki cholesterol – objawy i przyczyny. Jak go obniżyć?

Napisano 27.04.2021 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 6 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Cholesterol owiany jest złą sławą, jednak należy wiedzieć, że sam w sobie nie jest zły, a wręcz jest niezbędny, by nasz organizm funkcjonował prawidłowo. Sygnałem alarmowym powinien być jednak zdecydowanie podwyższony poziom cholesterolu w krwi, a zwłaszcza podwyższone stężenie frakcji LDL. Wysoki cholesterol to problem, który towarzyszy sporej części naszej populacji i może nieść za sobą wiele konsekwencji. Co zrobić, gdy masz podwyższony cholesterol? W artykule naszego serwisu sprawdź, jak obniżyć cholesterol samodzielnie, zanim potrzebne będą specjalistyczne leki na cholesterol.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Wysoki cholesterol – czy faktycznie jest się czym martwić?

Cholesterol jest związkiem z grupy steroli – produkuje go wątroba i z tego organu transportowany jest on następnie przez krew do wszystkich komórek naszego ciała. Cholesterol ponadto dostarczany jest również do organizmu człowieka wraz z dietą. Znajdziemy go w produktach pochodzenia zwierzęcego – zaliczyć można tutaj między innymi żółtka jaj, wątróbkę oraz nabiał (w tym np. śmietana, ser żółty, ser twarogowy). Odpowiedni poziom cholesterolu w organizmie człowieka jest bardzo pożądany między innymi dla zdrowego układu krwionośnego. Substancja ta jest ważna w organizmie, gdyż ma znaczenie dla produkcji hormonów płciowych, wchodzi w skład błon komórkowych, chroni włókna nerwowe, będąc składową osłonek mielinowych, jest składnikiem żółci, potrzebna jest do trawienia tłuszczów, a także do syntezy i przyswajania witaminy D. Oczywiście istotny jest poziom cholesterolu w naszym organizmie, gdyż jego nadmiar może być bardzo szkodliwy. Wówczas konieczne mogą okazać się specjalistyczne leki na cholesterol, a tu dużym udogodnieniem jest bez wątpienia e-recepta online. Mając na myśli podwyższony cholesterol, nie HDL a LDL powinien nas martwić. Oczywiście sama obecność LDL we krwi to jeszcze nie jest powód do zmartwienia, jednak gdy jego stężenie jest wyższe niż normy dopuszczalne jako „normalne”, należy wdrożyć działania zaradcze. Zły cholesterol bowiem może doprowadzić do poważnych problemów z układem krążenia – odkłada się on na ścianach tętnic w formie niebezpiecznych złogów, co może skończyć się miażdżycą.

Czytaj także:

Normy cholesterolu – kiedy mamy do czynienia z wysokim cholesterolem?

Cholesterol całkowity podzielić można na dwie frakcje – cholesterol HDL (dobry) i cholesterol LDL (zły). To właśnie wysoki poziom frakcji LDL przyczynia się do zwężenia światła naczyń krwionośnych, przez co przepływ krwi jest utrudniony, co może zwiększać ryzyko udaru mózgu oraz zawału serca. Frakcja HDL natomiast zapobiega miażdżycy i chroni układ krążenia, gdyż usuwa złogi cholesterolu ze ścian naczyń krwionośnych. Badanie cholesterolu całkowitego wykonuje się na podstawie próbki krwi żylnej – dobrze taką kontrolę wykonywać regularnie przynajmniej raz w roku przy okazji badań podstawowych, zgłaszając się do laboratorium na czczo. Jeśli chodzi o cholesterol całkowity, normy najlepsze dla organizmu człowieka to wysokie stężenie HDL i jednocześnie niskie stężenie LDL. Gdy w grę wchodzi cholesterol, norma ogólna dla cholesterolu całkowitego wynosi poniżej 200 mg/dl. Poziom podwyższony jest wtedy, gdy wynik cholesterolu mieści się w zakresie 200-250 mg/dl, a poziom znacznie powyżej normy jest wtedy, gdy wynik przekracza 250 mg/dl. Stężenie LDL powinno być mniejsze niż 115 mg/dl, a stężenie HDL większe niż 45 mg/dl u kobiet oraz większe niż 40 mg/dl u mężczyzn. Przy badaniu cholesterolu (panel lipidowy) oznacza się ponadto również poziom trójglicerydów, a ich stężenie powinno być u osoby badanej mniejsze niż 150 mg/dl.

Grupy ryzyka – podwyższony cholesterol

Jeśli chodzi o przyczyny wysokiego cholesterolu, trzeba nadmienić, że w grę wchodzą zarówno czynniki niezależne od pacjentów, jak i te, na które mają oni bardzo duży wpływ. Do podwyższonego cholesterolu można mieć niestety predyspozycje genetyczne, dlatego warto wówczas szczególnie pilnować swojego stanu zdrowia. Hipercholesterolemia rodzinna jest chorobą autosomalnie dominującą, co oznacza, że z dużym prawdopodobieństwem można przekazać ją potomstwu. Jeśli chodzi o pozostałe przyczyny wysokiego cholesterolu, należy również wspomnieć o stylu życia i chorobach towarzyszących. Problem może dotyczyć osób w każdym wieku, ale w grupie ryzyka tej choroby (jeśli chodzi o większe prawdopodobieństwo wyższego poziomu cholesterolu i lipidów we krwi) znajdują się przede wszystkim pacjenci po 50 roku życia, w tym zwłaszcza ci, którzy chorują na cukrzycę. Z podwyższonym cholesterolem mogą zmagać się ponadto osoby, które niedostatecznie dbają o swoje zdrowie i myślą, że choroba tego typu ich nie dotyczy – warto w tym miejscu zaznaczyć dodatkowo, że tego typu dolegliwości kojarzą nam się zwykle z osobami o dużej nadwadze czy otyłości, jednak problem dotyczyć może również ludzi bardzo szczupłych. Zagrożone są więc osoby, które stosują niezdrową dietę i unikają aktywności fizycznej, a także osoby, które nie stronią od alkoholu i nie obce jest im palenie papierosów. Podwyższony poziom cholesterolu może być również związany z chorobami nerek, zespołem metabolicznym, a także z niedoczynnością tarczycy.

Jak dbać o odpowiedni poziom cholesterolu?

W wielu przypadkach możliwe jest pokierowanie swoim stylem życia tak, by nie trzeba było się zastanawiać, jak obniżyć cholesterol i zmniejszyć ryzyko, że wystąpią u nas choroby sercowo-naczyniowe. W tym przypadku należy przede wszystkim postawić na zdrową dietę oraz aktywność fizyczną przynajmniej kilka razy w tygodniu. Warto ograniczyć produkty zawierające dużą ilość cukru i tłuszczów trans. Nie są polecane tu między innymi fast foody, chipsy, słone przekąski, a także słodycze, majonez, tłuste mięso czy margaryny w kostce. Ważne jest również przeciwdziałanie nadwadze i otyłości, a także unikanie przemęczenia i stresu oraz rezygnacja z palenia tytoniu oraz ograniczenie ilości spożywanego alkoholu.

Wysoki cholesterol – objawy i skutki bagatelizowania

Niestety nie zawsze objawy podwyższonego cholesterolu są widoczne jak na dłoni. Często pacjenci wyglądają na okazy zdrowia, tymczasem dopiero po zrobieniu badań i rutynowym spotkaniu z lekarzem okazuje się, że wyniki badań mają niepokojące. Problem z wysokim cholesterolem jest taki, że pacjent przez dłuższy czas może nie zdawać sobie sprawy z jego istnienia, a jeśli w porę się nie przebada, może być już za późno na zmianę nawyków. Przy wysokim cholesterolu mogą (choć nie muszą) wystąpić takie objawy jak ból głowy i zawroty głowy, osłabienie, a także bóle w nogach. Charakterystycznym objawem są również żółtawe przebarwienia skóry, w tym zwłaszcza na powiekach, ponadto może mieć je także skóra na zgięciach łokci i kolan. Choć odpowiednie stężenie cholesterolu jest niezbędne, by nasz organizm funkcjonował prawidłowo, należy wiedzieć, że podwyższony poziom cholesterolu może być bardzo szkodliwy dla człowieka. W związku ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu powstają tzw. blaszki miażdżycowe, czyli zakrzepy krwi, w związku z którymi pojawić może się miażdżyca, a ta zaś blokuje naczynia krwionośne, co skutkuje poważnymi problemami z układem krążenia, w tym także z pracą serca. Rośnie tu również znacznie prawdopodobieństwo chorób serca i zawału (płytki miażdżycowe blokują tętnicę wieńcową, co prowadzi do niedotlenienia i niedokrwienia serca i skutkuje zatrzymaniem jego akcji), ponadto również udar mózgu jest tu bardziej prawdopodobny, a także niewydolność nerek.

Wysoki cholesterol – jak obniżyć poziom cholesterolu?

Najlepiej kierować się zasadą, że lepiej zapobiegać niż leczyć, jednak gdy okaże się, że masz podwyższony cholesterol, warto również wiedzieć, jak zbić cholesterol. Nie każdy wynik profilu lipidowego „powyżej normy” wiąże się z koniecznością wdrożenia leczenia farmakologicznego – czasem przydatna jest już zmiana stylu życia i nawyków żywieniowych, co z pewnością zaleci Ci każdy lekarz. Warto w tym czasie szczególnie ograniczyć zwierzęce źródła cholesterolu i jednocześnie postawić na dietę bogatą w błonnik i antyoksydanty. Bardzo dobrze sprawdzą się tu duże ilości warzyw, produkty pełnoziarniste i otręby, ponadto dobrze wyrobić sobie zwyczaj regularnego picia ziół, jednak ich spożywanie warto wcześniej skonsultować z lekarzem, gdyż niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z zażywanymi lekami. Oczywiście w przypadku złych wyników należy również skupić się na zwiększeniu aktywności fizycznej – nie trzeba jednak od razu startować w maratonie, gdyż na początek wystarczy już spacer zamiast samochodu czy schody zamiast windy. Odpowiednia dawka ruchu każdego dnia to najlepszy sposób na obniżenie niepokojących wartości, które pokazują wyniki badań i zadbanie o to, by były one w przyszłości u pacjenta na lepszym poziomie Trzeba mieć na uwadze, że są jednak również przypadki, gdy sama zmiana nawyków i stylu życia to za mało i niezbędne są specjalistyczne leki, w tym między innymi statyny, a także inne grupy leków przepisane przez lekarza.

Profilaktyka, badanie i dieta – najważniejsze czynniki utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu

Jeśli nie chcesz zastanawiać się wiecznie, co obniża cholesterol, musisz wiedzieć, jak ważne w profilaktyce jest prawidłowe odżywianie. Dieta ma ogromny wpływ na podwyższenie poziomu cholesterolu, dlatego ważne jest ograniczenie cholesterolu w diecie. Warto postawić na chude mięso i białko, ograniczając jednocześnie tłuste produkty pochodzenia zwierzęcego oraz pokarmy wysokoprzetworzone. Dobrze jest tu zrezygnować (lub choć ograniczyć ich spożywanie do rozsądnych ilości) z produktów takich jak tłuste mięsa, tłusty nabiał, żółte sery i żółtka jaj. Nie są tu również wskazane produkty bogate w cukry proste, czyli różnego rodzaju słodycze (uwaga także na bogate w cukry owoce, w tym banany i winogrona), ponadto spożywanie produktów z białej mąki także nie jest polecane. Lepiej w tym przypadku postawić na chude ryby, które są bogate w cenne kwasy tłuszczowe, a także na zdrowe tłuszcze roślinne (oliwa z oliwek, awokado, orzechy). Polecane są tu oczywiście również warzywa i produkty zbożowe. Istotną rolę w profilaktyce odgrywa również ruch. Polecana jest szczególnie aktywność fizyczna na świeżym powietrzu. Ruch powoduje, że maleje ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, a oprócz tego zmniejsza stres, zwiększa poziom endorfin i jest najczęściej niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nie można zapominać również o regularnym kontrolowaniu swojego stanu zdrowia – przynajmniej raz w roku wykonuj badania krwi z oznaczeniem poziomu cholesterolu, a z pewnością w porę uda Ci się zareagować na ewentualne nieprawidłowości.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.