Wirus polio — co go wywołuje i co może zaatakować?

Napisano 25.01.2023 | Medyczny Asystent | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Wirus polio jest czynnikiem zakaźnym, który jest odpowiedzialny za chorobę Heinego-Medina (z ang. poliomyelitis, z łac. poliomyelitis anterior acuta) – zakaźną chorobę wieku dziecięcego, która może wystąpić również u młodzieży i osób dorosłych. Wirus polio wywołuje tropizm w stosunku do przednich rogów substancji szarej rdzenia kręgowego. W przeszłości choroba polio stanowiła źródło epidemii na całym świecie – pierwsze wzmianki na jej temat pojawiły się między innymi w twórczości Hipokratesa i Galena. Co to jest wirus polio i co go wywołuje? W jaki sposób może dojść do zakażenia i jak rozwija się w organizmie? Po więcej informacji na temat wirusa polio zapraszamy do naszego artykułu!

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Wirus polio — co go wywołuje?

Objawy polio znane były już w starożytności. Wirus polio należy do rodziny Picornaviridae. Jedynym znanym naturalnym gospodarzem wirusa polio jest człowiek W skład wirusa wchodzi pojedynczy genom RNA, który otoczony jest kapsydem (płaszczem białkowym). Rozwojowi wirusa polio sprzyjają złe warunki higieniczne. Dotychczas zidentyfikowane zostały trzy typy wirusa polio:

Czytaj także:
  • Polio – przyczyny, przebieg zakażenia, powikłania
    • wirus polio typ 1,
    • wirus polio typ 2,
    • wirus polio typ 3.

    Wszystkie typy wirusa polio są zjadliwe, jednak najczęściej spotykaną formą jest typ 1. Na czym polega wirus polio? Znaną chorobą wirusową wywoływaną przez wirusa polio jest choroba polio, często spotykana również pod nazwami: poliomyelitis, choroba Heinego-Medina, zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego oraz porażenie rdzeniowe. Schorzenie dotyka przede wszystkim komórek ruchowych rogów przednich rdzenia kręgowego, które zlokalizowane są w odcinku szyjnym i lędźwiowym. W Polsce epidemia polio była poważnym problemem w latach 50. XX wieku. Epidemię zahamował jednak wprowadzony wówczas program masowych szczepień.

    Jeśli u pacjenta zostanie zdiagnozowany wirus polio lub cierpi na inne poważne schorzenia i potrzebne są mu pilnie leki, skorzystać może z wygodnego rozwiązania, jakim jest e-recepta online. To wygodny sposób, dzięki któremu pacjent otrzymać może niezbędne medykamenty bez konieczności wychodzenia z domu. Wystarczy uzupełnić zamieszczony w Internecie formularz, który następnie zostanie przeanalizowany przez lekarza i jeśli będą do tego wskazania, specjalista przepisze pacjentowi niezbędne leki.

    Jak dochodzi do zarażenia wirusem polio?

    Biorąc pod uwagę chorobę Heinego-Medina, którą wywołuje wirus polio, droga zakażenia może być między innymi kropelkowa, a także pokarmowa. Wirus polio może rozprzestrzeniać się zwłaszcza przez kaszel oraz kichanie, a także przez kontakt z wydzieliną z gardła. Do zarażenia dojść może również przez bezpośredni kontakt z przedmiotami, które zostały skażone kałem. Wirus może utrzymywać się w organizmie pacjenta nawet przez okres 6 tygodni, natomiast osoba zarażać może w terminie od 7 do 10 dni przed i po zaobserwowaniu objawów choroby. Wirus szczególnie niebezpieczny może okazać się dla niemowląt oraz małych dzieci. Warto podkreślić, że przebycie choroby polio spowodowanej przez jeden z typów wirusa polio nie zapewnia pacjentowi ochrony przed zachorowaniem spowodowanym przez dwa pozostałe typy wirusa.

    Co atakuje wirus polio?

    Opis kliniczny choroby Heinego-Medina po raz pierwszy przedstawił w 1793 roku Anglik Michael Underwood, natomiast jej dokładny opis przedstawił w 1840 roku Niemiec – Jakob Heine. W 1890 roku z kolei Szwed Karl Oscar Medin potwierdził zakaźny charakter choroby polio. Do czynników sprzyjających rozprzestrzenianiu się chorobie zalicza się między innymi wysoką gęstość populacyjną, złe warunki sanitarne, a także niski poziom szczepień przeciw polio. Inne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby to zła infrastruktura opieki zdrowotnej. Ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych wyróżnia się porażenie rdzeniowe, mózgowe oraz opuszkowe. Wirus polio atakuje przede wszystkim rdzeń kręgowy (komórki nerwowe) przyczyniając się do osłabienia mięśni, poza tym u niektórych pacjentów może doprowadzić do paraliżu.

    W jaki sposób wirus polio rozwija się w organizmie?

    Okres wylęgania choroby polio wynosi od 3 do 35 dni od czasu kontaktu z osobą chorą. Wirus polio do organizmu człowieka wnika głównie drogą pokarmową. Po przedostaniu się do organizmu wirus namnaża się w tkance limfatycznej gardła, a następnie w przełyku oraz w jelicie. Następnie w zarażonych częściach dochodzi do wiremii. Na tym etapie pojawiać się mogą pierwsze objawy grypopodobne związane z obecnością wirusa, do których zalicza się gorączkę – najczęściej poniżej 39 °C przez 1-3 dni, ból gardła, bóle głowy, a także bóle mięśni. Pojawić się mogą również dreszcze, a także brak apetytu, nudności oraz wymioty.

    W zależności od tego, które nerwy zostały zajęte, u części pacjentów dojść może do zaburzeń połykania oraz do problemów z oddawaniem moczu. U niektórych pacjentów pojawiać się mogą parestezje, a także zaburzenia świadomości. Do rzadziej obserwowanych objawów zarażenia wirusem polio zalicza się sztywność karku, a także pleców. Bardzo rzadko u pacjenta dojść może do paraliżu. Należy mieć na uwadze, że u części pacjentów z paraliżem dojść może do śmierci. W przypadku znacznej liczby osób, które zostały zakażone wirusem polio, nie obserwuje się jednak żadnych objawów.

    Kogo atakuje wirus polio?

    Wirus polio atakuje przede wszystkim dzieci – najczęściej poniżej 5. roku życia. Największa zakaźność ma miejsce na kilka dni przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby, a także kilka dni po ich wystąpieniu. Źródłem zakażenia jest osoba chora lub nosiciel, a także ich wydaliny i wydzieliny. Rozpoznanie choroby polio związane jest z izolacją szczepu wirusa polio z próbek kału, płynu mózgowo-rdzeniowego lub pobranego wymazu z gardła osoby chorej, a następnie z wykryciem DNA wirusa przy zastosowaniu metod PCR. W przypadku wirusa polio bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka. Pamiętać należy między innymi o przestrzeganiu zasad higieny osobistej.

    Najskuteczniejszą metodą ochrony przed zachowaniem na poliomyelitis są jednak szczepienia ochronne. Stosowana w Polsce szczepionka przeciw wirusowi polio zawiera 3 szczepy wirusów (1,2 i 3). Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych dzieci otrzymują cztery dawki inaktywowanej szczepionki przeciw chorobie polio: w 3-4 miesiącu życia, w 5-6 miesiącu życia oraz w 16-18 miesiącu życia. Dawka przypominająca podawana jest z kolei dzieciom w 6. roku życia.

    Czy na polio chorują także dorośli?

    Chociaż wirus polio kojarzony jest z chorobą wieku dziecięcego, warto mieć na uwadze, że choroba polio może wystąpić również u młodzieży i osób dorosłych. Do czynników sprzyjających rozwojowi polio u osób dorosłych zalicza się między innymi zakażenie HIV, ciążę, a także stan po przeszczepie narządów. Innym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi polio jest agammaglobulinemia, inaczej pierwotne zaburzenie odporności, które charakteryzuje się brakiem przeciwciał w organizmie.

    Wirus polio — jak wygląda leczenie polio?

    Leczenie wirusa polio odbywa się objawowo, w celu złagodzenia dokuczliwych objawów. Pacjentom z polio podawane są leki o właściwościach przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Ważne jest również przyjmowanie preparatów mających na celu unormowanie gospodarki wodno-elektrolitowej. Duże znaczenie w przypadku zdiagnozowania u pacjenta wirusa polio odgrywa także rehabilitacja (zwłaszcza w przypadku porażenia mięśni) oraz fizjoterapia. Niekiedy konieczne może okazać się zastosowanie metod mających na celu wspomaganie procesów oddychania – zwłaszcza jeśli u pacjentów wystąpią problemy z oddychaniem. Osobom chorym zaleca się również odpoczynek oraz unikanie wysiłku fizycznego. W niektórych przypadkach przy zesztywnieniu mięśni konieczne mogą okazać się zabiegi operacyjne – zwłaszcza jeśli doszło do zapadnięcia kręgosłupa. Niekiedy niezbędne może okazać się stosowanie aparatów ortopedycznych. Całkowite wyleczenie polio możliwe jest u osób, u których nie doszło do porażenia.

    Należy mieć na uwadze, że w przypadku zachorowania na polio u pacjentów wzrasta ryzyko wystąpienia niebezpiecznych dla ich zdrowia i życia powikłań. Do groźnych powikłań związanych z obecnością wirusa polio zalicza się niewydolność oddechową oraz zapalenie płuc. Istnieją pewne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia powikłań u pacjentów. Zalicza się do nich wiek, ciążę, niedawne usunięcie migdałków, a także zaburzenia odporności oraz intensywny wysiłek fizyczny. U niektórych osób chorych po przebyciu ciężkiej, porażeniowej postaci choroby polio wystąpić może zespół post polio. Związany jest on z postępującym osłabieniem mięśni, a także bólem mięśni i stawów, poza tym często u pacjentów obecne jest wówczas patologiczne zmęczenie.

    Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

    Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.