Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zdrowie psychiczne jest podstawą prawidłowego funkcjonowania człowieka, przekładając się zarówno na jego samopoczucie, jak i na odczuwane emocje. Jest podstawą do prawidłowego funkcjonowania człowieka w społeczeństwie, a także produktywnej pracy. Choroby psychiczne są szczególnie niebezpieczne, ponieważ upośledzają funkcjonowanie człowieka na wielu płaszczyznach życia rodzinnego, zawodowego i edukacyjnego. Jedną z poważnych chorób psychicznych jest schizofrenia. Znaczne upośledzenie w postrzeganiu rzeczywistości to cechy charakterystyczne dla choroby, jaką jest schizofrenia. Leczenie schorzenia polega na zastosowaniu wielu metod – w zależności od stopnia zaawansowania choroby i towarzyszących jej objawów. Czy schizofrenia jest w pełni wyleczalna? Jakie są rokowania dla chorych na schizofrenię? Po więcej informacji na temat schizofrenii zapraszamy do naszego artykułu!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Leczenie schizofrenii — czy schizofrenia jest w pełni uleczalna?
Jedną z przewlekłych chorób psychicznych jest schizofrenia. Co to jest dokładnie za schorzenie? Schizofrenia pojawia się najczęściej w młodych wieku, upośledzając codzienne funkcjonowanie pacjenta. Statystycznie objawy schizofrenii u ponad połowy osób pojawiają się przed ukończeniem trzydziestego roku życia. Mogą na nią chorować zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Nazwa choroby pochodzi od słów „schizein”, co oznacza „rozszczepić” oraz „phren”, inaczej „umysł”. Im wcześniej schizofrenia zostanie zdiagnozowana i im wcześniej rozpocznie się jej leczenie, tym lepsze będą rokowania dla pacjentów. Schizofrenia przyczyny może mieć różne. Zalicza się do nich między innymi czynniki genetyczne, biologiczne, psychologiczne, a także społeczne i środowiskowe. Jeśli chodzi o schizofrenię, wyróżnia się kilka rodzajów schorzenia:
- schizofrenia paranoidalna,
- prosta,
- hebefreniczna,
- niezróżnicowana,
- rezydualna.
Znana jest również schizofrenia katatoniczna. Leczenie polega na stosowaniu różnych metod, w zależności od rodzaju schizofrenii, który zostanie zdiagnozowany u pacjenta.
Leczenie schizofrenii jest procesem długotrwałym, a w wielu przypadkach pacjent musi przyjmować leki do końca życia. Przy odpowiednio dobranej terapii pacjent ma jednak szanse na powrót do normalnego życia. Bardzo często u wielu osób chorych niektóre objawy mogą towarzyszyć im do końca życia. Do takich objawów zalicza się np. dziwne zachowanie, problemy z koncentracją, czy też spowolnione myślenie. Jeśli u pacjenta zostanie zdiagnozowana schizofrenia, której towarzyszą różne dolegliwości i choremu pilnie potrzebne są leki, może skorzystać z rozwiązania, jakim jest recepta online. To wygodny sposób na uzyskanie niezbędnych medykamentów – bez konieczności wychodzenia z domu. W tym celu należy wypełnić zamieszczony w Internecie formularz, który następnie przeanalizuje lekarz i jeśli będą do tego wskazania, pacjent otrzyma SMS z czterocyfrowym kodem na leki, który będzie mógł zrealizować w dowolnej aptece.
Pierwsze objawy świadczące o schizofrenii u pacjentów
Objawy schizofrenii dzieli się objawy na pozytywne oraz negatywne. Jeśli chodzi o chorobę, jaką jest schizofrenia objawy początkowe to najczęściej zaburzenia uwagi i problemy ze snem, a także obniżony nastrój i drażliwość U wielu pacjentów pojawiać się mogą lęki oraz podejrzliwość, poza tym dojść może do spadku motywacji do działania. W przypadku dzieci objawy schizofrenii mogą być nieco inne. Zalicza się do nich niepokojące zachowania, poza tym przy schizofrenii dziecko może nie odróżniać snów od rzeczywistości. Może mieć również poważne problemy z koncentracją i zapamiętywaniem, np. podczas nauki. Tego rodzaju objawy przypisuje się zwykle młodemu wiekowi, tymczasem nie powinny być nigdy bagatelizowane, ponieważ im dłużej choroba pozostanie niezdiagnozowana i nieleczona, tym czas powrotu do normalnego funkcjonowania będzie dłuższy. Mając na myśli chorobę, jaką jest schizofrenia, leczenie powinno odbywać się pod stałą kontrolą specjalistów, ponieważ choroba może nawracać.
Farmakoterapia jako metoda leczenia schizofrenii
Jeśli u pacjenta zostanie zdiagnozowana schizofrenia, leczenie schorzenia opiera się przede wszystkim na stosowaniu odpowiednich leków. Doborem właściwego dla osoby ze schizofrenią leku przeciwpsychotycznego zajmie się psychiatra wspólnie z pacjentem. Farmakoterapia przy schizofrenii obejmuje leczenie stanów psychotycznych oraz terapię podtrzymującą. W leczeniu stosuje się przede wszystkim leki przeciwpsychotyczne, inaczej neuroleptyki, których przyjmowanie ma na celu wyeliminowanie objawów psychotycznych towarzyszących schizofrenii. Medykamenty te wydawane są na receptę i przyjmuje się je doustnie. Część neuroleptyków może być podawana pacjentom w formie zastrzyków domięśniowych. Leki w takiej formie podawane są zwłaszcza tym osobom, które z różnych przyczyn nie są w stanie samodzielnie przyjmować leków. Do takich osób zalicza się między innymi pacjentów mających problemy z pamięcią.
Na rynku dostępne są również neuroleptyki w formie kropli. Leki przeciwpsychotyczne dzieli się na klasyczne oraz atypowe. Mechanizm działania neuroleptyków klasycznych opiera się na blokowaniu receptorów dopaminowych w mózgu, co przyczynia się do zmniejszenia występowania u pacjentów urojeń, a także halucynacji. Do takich leków zalicza się między innymi haloperidol, chlorpromazynę, flufenazynę, a także tiotiksen. W leczeniu schizofrenii stosuje się również leki atypowe, które wpływają na receptory ośrodkowego układu nerwowego. Do neuroleptyków atypowych zalicza się klozapinę, arypiprazol, olanzapinę, a także risperidon, paliperidon i kwetiapinę. Leczenie farmakologiczne pacjenta ze zdiagnozowaną schizofrenią może trwać nawet do końca życia pacjenta. Stosowanie leków wpływa jednak pozytywnie na chorego, poprawiając jego stan zdrowia, poza tym przyjmowanie medykamentów przeciw schizofrenii zapobiega nawrotom choroby.
Farmakologiczne leczenie schizofrenii — zagrożenia związane z terapią lekami
W przypadku zdiagnozowania u pacjenta choroby psychicznej, jaką jest schizofrenia, leczenie wiąże się między innymi ze stosowaniem odpowiednio dobranych do stanu zdrowia pacjenta medykamentów, o czym mowa była wcześniej. Przyjmowanie przez osoby zmagające się ze schizofrenią leków niesie jednak również zagrożenia. Wynikają one między innymi z przyjmowania leków niezgodnie z zaleceniami lekarskimi. Stosowanie medykamentów niezgodnie z zaleceniami lekarza może stać się przyczyną wystąpienia u pacjentów skutków ubocznych, do których zalicza się np. zaparcia, suchość w ustach, a także zaburzenia pamięci. U części pacjentów mogą pojawić się również znacznie poważniejsze skutki uboczne, do których zalicza się między innymi akatyzje, dystonię, a także złośliwy zespół neuroleptyczny, czy też hiperprolaktynemię. Stosowanie neuroleptyków u niektórych osób może prowadzić również do zaburzeń lipidowych oraz węglowodanowych, poza tym u części pacjentów może dojść do przyrostu masy ciała.
W przypadku stosowania neuroleptyków dojść może również do wystąpienia agranulocytozy. Niekiedy u pacjentów mogą pojawić się także zaburzenia rytmu serca. Pamiętać należy również, że leki przeciwpsychotyczne mogą wchodzić w interakcje z innymi lekami oraz suplementami diety, dlatego przed rozpoczęciem ich stosowania należy poinformować lekarza o przyjmowanych dotychczas lekach.
Leki przyjmowane przy schizofrenii — składniki i działanie
Przed rozpoczęciem leczenia bardzo ważny jest wybór odpowiedniego leku dla chorego na schizofrenię, by jego przyjmowanie łagodziło objawy towarzyszące chorobie i ograniczało do minimum ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.
Stosowane przy leczeniu schizofrenii leki dzieli się na dwie grupy, które różnią się zakresem działania, a także bezpieczeństwem stosowania. Do pierwszej grupy zalicza się tzw. leki pierwszej generacji, inaczej neuroleptyki klasyczne lub typowe. Są to między innymi fenotiazyny i pochodne fenotiazyny, do których zaliczana jest np. chlorpromazyna, lewomepromazyna oraz prometazyna, a także butyrofenony i difenylobutylopiperydyny, w tym haloperidol. Tego rodzaju leki działają przede wszystkim na objawy wytwórcze. Druga grupę stanowią leki drugiej generacji, zwane również atypowymi lekami przeciwpsychotycznymi. Zalicza się do nich między innymi neuroleptyki trójcykliczne takie jak klozapina, olanzapina, benzamidy, których przedstawicielem jest sulpiryd, pochodne benzoksazolu, do których należy risperidon, paliperidon oraz zyprazydon, a także aripiprazol. Tego rodzaju leki eliminują objawy wytwórcze, poza tym zmniejszają nasilenie negatywnych objawów schizofrenii, a także objawów afektywnych oraz zaburzeń poznawczych.
Stosowanie leków przeciwpsychotycznych nie prowadzi do uzależnień, poza tym działają one doraźnie. Przyjmując leki przez pacjentów zmagających się ze schizofrenią, należy pamiętać o przestrzeganiu zaleceń lekarza odnośnie ich dawkowania oraz częstotliwości, z jaką powinny być przyjmowane. Stosowne nieregularnie mogą nie przynieść oczekiwanych efektów, poza tym nie należy samodzielnie zmieniać dawkowania. Jeśli chodzi o schorzenie, jakim jest schizofrenia, leczenie wiąże się również ze stosowaniem dodatkowych leków – niebędących przedstawicielami neuroleptyków. Do takich leków zalicza się np. lek uspokajające, przeciwdepresyjne, a także leki nasenne. Tego rodzaju środki stosowane są najczęściej krótkoterminowo.
Psychoterapia — dlaczego jest ważna przy schizofrenii?
Głównym celem leczenia osób zmagających się ze schizofrenią jest umożliwienie im powrotu do normalnego funkcjonowania. Chociaż w przypadku schizofrenii leczenie związane jest przede wszystkim ze stosowaniem środków farmakologicznych, pamiętać należy również o innych metodach leczenia schorzenia, do których należy między innymi psychoterapia. Wybór rodzaju psychoterapii w przypadków schizofrenika związany jest przede wszystkim z fazą choroby. Początkowo dobrym rozwiązaniem może okazać się psychoterapia wspierająca.
Jeśli natomiast stan zdrowia pacjenta poprawi się, zwykle stosowana jest terapia poznawczo-behawioralna, z ang. Cognitive Behavioral Therapy, w skrócie CBT. Jest ona szczególnie pomocna przy eliminacji negatywnych objawów schizofrenii, do których zalicza się między innymi spowolnienie ruchowe, upośledzenie woli, spadek dbałości o siebie, a także inne niepokojące objawy, do których zalicza się apatię, zubożenie wypowiedzi oraz bezczynność. Może okazać się też pomocna przy zmniejszonej zdolności do odczuwania przyjemności, jeśli dotychczas przyjmowane leki nie przyniosły poprawy stanu zdrowia pacjenta. Niekiedy stosowana jest terapia rodzin, w której oprócz osoby zmagającej się ze schizofrenią uczestniczyć mogą również jej bliscy. Tego rodzaju terapia może okazać się pomocna np. przy zrozumieniu mechanizmów, które mogą utrudniać powrót chorego do zdrowia.
Leczenie schizofrenii — kiedy może być konieczna hospitalizacja?
Schizofrenia wymaga leczenia, a większość terapii przebiega w domowych warunkach. Niekiedy jednak konieczna może okazać się hospitalizacja osoby zmagającej się ze schizofrenią. Wskazaniem do hospitalizacji jest przede wszystkim zaostrzenie objawów choroby, poza tym hospitalizacja może okazać się niezbędna, jeśli osoba chora nie kontroluje swoich zachowań. Hospitalizacja osób ze schizofrenią może okazać się też konieczna, jeśli zachowanie osoby chorej może stanowić zagrożenie dla zdrowia chorego, a także dla jego najbliższego otoczenia. Innym wskazaniem do hospitalizacji jest przestanie zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Hospitalizacja u osób ze schizofrenią może okazać się też konieczna, jeśli wystąpiły u nich skutki uboczne związane z przyjmowaniem leków.
Elektrowstrząsy na leczenie schizofrenii — czy są skuteczne?
Jedną z metod leczenia chorób psychiatrycznych, do których zaliczana jest między innymi schizofrenia, są elektrowstrząsy. Jeśli chodzi o schorzenie psychiczne, jakim jest schizofrenia, leczenie elektrowstrząsami (EW) polega na zastosowaniu prądu elektrycznego i wiąże się z przepuszczeniem go przez mózg w celu wywołania wstrząsu epileptycznego. Drgawki trwają zwykle od 20 do 50 sekund. Metoda ta została wprowadzona w 1938 roku, a obecnie terapia wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym.
Skuteczności terapii elektrowstrząsami uznawana jest za wysoką. Statystycznie pozytywne rezultaty uzyskiwane są w 70-90% pacjentów leczonych tą metodą. W celu osiągnięcia zamierzonych efektów pacjenci poddawani są zwykle kilku- lub kilkunastu zabiegom. Tego rodzaju terapie uznawane są za bezpieczne, a prawidłowo wykonane są bezbolesne, poza tym nie towarzyszą im zwykle powikłania. Oprócz schizofrenii elektrowstrząsy wykazują skuteczność również w leczeniu chorób afektywnych, w tym zarówno depresji, jak i manii.
Dieta i styl życia — czy i jak wpływają na leczenie schizofrenii?
Pacjentów zmagających się ze schizofrenią zalicza się do osób ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nadwagi i otyłości. U osób ze schizofrenią wzrasta również ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, a także udaru mózgu. Ryzyko wystąpienia tego rodzaju schorzeń wzrasta dodatkowo u osób o niskiej aktywności fizycznej, a także nieprzykładających uwagi do diety. Należy mieć na uwadze, że właściwa dieta oraz suplementacja, a także regularna aktywność fizyczna mogą w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy jakości życia chorego. Osoby takie powinny dostarczać organizmowi produkty bogate w witaminy A, E i C, a także w związki, do których zalicza się flawonoidy, antocyjany, karotenoidy oraz karoteny i ksantofile. W diecie nie powinno zabraknąć świeżych owoców i warzyw, poza tym warto pić zieloną herbatę, która może dodatkowo wpłynąć korzystnie na zdrowie pacjentów.
Duże znaczenie w przypadku osób zmagających się ze schizofrenią odgrywa dieta ketogeniczna, która przeciwdziała skutkom ubocznym stosowanych leków antypsychotycznych. Ich stosowanie zwiększa ryzyko wystąpienia u pacjentów otyłości, cukrzycy typu II, a także chorób układu sercowo-naczyniowego. Dieta ketogeniczna to sposób odżywiania, który zakłada wzrost podaży tłuszczów przy jednoczesnym ograniczeniu spożywania węglowodanów. Przy tego rodzaju diecie należy wybierać tłuszcze nasycone, do których zalicza się masło, czy też olej kokosowy, a także jednonienasycone, do których należą między innymi orzechy oraz awokado. Warto postawić również na produkty takie jak makrela, śledzie, pstrągi, łososie, a także tuńczyki. U osób ze schizofrenią nie jest wskazane natomiast spożywanie alkoholu, ponieważ alkohol może zaostrzać niektóre objawy schizofrenii takie jak np. halucynacje.
Na ile leczenie schizofrenii jest skuteczne? Statystyki
Jeśli chodzi o zaburzenie psychiczne, do którego zaliczana jest schizofrenia, leczenie ma charakter kompleksowy i może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i psychoedukację, psychoterapię, terapię zajęciową, a także elektrowstrząsy. Na ile skuteczne jest leczenie schorzenia, jakim jest schizofrenia. Czy da się wyleczyć całkowicie tego rodzaju zaburzenie psychiczne? Należy mieć na uwadze, że przy schizofrenii terapia trwa zwykle przez całe życie. Stosowane metody leczenia schizofrenii mają za zadanie przede wszystkim wydłużyć czas remisji choroby, jednak w większości przypadków istnieje ryzyko nawrotu epizodu choroby. Osoba zmagająca się ze schizofrenią przez cały czas powinna pozostawać w kontakcie z lekarzem.
Rokowania dla chorych na schizofrenię — jak wygląda przyszłość ich leczenia?
Jeśli chodzi o schorzenie psychiczne, do którego zaliczana jest schizofrenia, leczenie powinno być stosowane zaraz po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby. Przy schizofrenii rokowania uzależnione są od wielu czynników. Rokowanie uzależnione jest między innymi od funkcjonowania chorego w okresie przed wystąpieniem choroby, a także od samego chorego. W przypadku pojawienia się u pacjentów schizofrenii statystycznie około 10% pacjentów wymaga stałej opieki, a także hospitalizacji. U około 30% chorych stwierdza się remisje choroby w ciągu kilku lat, z kolei u około 60% osób ze schizofrenią lekarze stwierdzają przebieg epizodyczny. Przy regularnym przyjmowaniu leków, a także uczestnictwie w terapiach możliwe jest złagodzenie objawów choroby, jednak obecnie nie jest możliwe całkowite wyleczenie tego rodzaju schorzenia.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
