Opryszczka miejsc intymnych – w jaki sposób dochodzi do zarażenia?

Herpes simplex to wirus, który dzieli się na dwa typy. HSV-1 ma tendencję do atakowania obszarów na twarzy np. ust, a HSV-2 wpływa na okolice narządów płciowych. Kiedy raz zachoruje się na opryszczkę, jest to stan, który będzie nam towarzyszyć przez całe życie. Objawy zwykle obejmują pojawianie się ranek i bąbli, które utrzymują się do 10 dni. Jakie są inne zauważalne symptomy? Jak przebiega leczenie opryszczki w miejscu intymnym?

Opryszczka miejsc intymnych – objawy

Wiele osób z zarażonych wirusem opryszczki miejsc intymnych może nie doświadczać żadnych objawów opryszczki. Jeśli zauważy się symptomy, można wówczas wywnioskować, czy to pierwszy przejaw choroby, czy nawracający stan. Nawracające objawy są zwykle łagodniejsze i trwają krócej niż w przypadku pierwszego zachorowania. Co więcej, niektórzy ludzie mogą mieć tylko jedną lub dwie zachorowania na opryszczkę w ciągu swojego życia, podczas gdy inni mogą mieć nawet cztery czy pięć rocznie. Jeśli stanowią dyskomfort i utrudniają codzienne funkcjonowanie warto udać się na wizytę do specjalisty. Można również skorzystać z teleporady, a wystawiona na konsultacji recepta online może być wykorzystana w każdej aptece na terenie Polski. 

• Opryszczka – jak jej zapobiegać i jak z nią walczyć?
• Opryszczka narządów płciowych – przyczyny i objawy. Jak leczyć?

Objawy zaczynają się pojawiać około 2 do 12 dni po kontakcie z wirusem. Opryszczka może pojawić się na obszarze sromu (wargach sromowych, łechtaczce, przy wejściu pochwy), penisie (głównie żołędzi i trzonie prącia), a także przy odbycie, na pośladkach, na udach czy w okolicy pępka. Podczas opryszczki w okolicach intymnych można zaobserwować:

• rany na genitaliach czy w pobliżu miejsc intymnych,
• mrowienie, swędzenie lub pieczenie w okolicy narządów płciowych,
• małe guzki lub wypełnione płynem pęcherze wokół genitaliów, odbytu lub ust,
• bolesne owrzodzenie, które powstaje, gdy pęcherze pękają i sączą się lub krwawią,
• strupy tworzące się podczas gojenia się wrzodów,
• niecodzienną wydzielinę z cewki moczowej albo pochwy,
• ból podczas oddawania moczu,
• dyskomfort w trakcie stosunku.

Warto zaznaczyć, że podczas pierwszego zachorowania można doświadczać objawów grypopodobnych takich jak: gorączka, ból głowy i bóle mięśni, a także powiększone węzły chłonne w pachwinach.

Opryszczka miejsc intymnych – sposoby zarażenia

Herpes simplex to wirus wywołujący infekcje skóry. Stan trwa przez całe życie i powoduje bolesne lub swędzące rany i pęcherze, które pojawiają się i znikają. Wirus opryszczki pospolitej zwykle nie powoduje poważnych problemów. Ale może być niebezpieczny u niemowląt i osób z osłabionym układem odpornościowym. Istnieją dwa rodzaje opryszczki zwykłej:

• Herpes simplex 1 (HSV-1, powszechnie znany jako opryszczkowe zapalenie jamy ustnej) ma tendencję do atakowania obszaru twarzy — głównie ust. 
• Herpes simplex 2 (HSV-2, powszechnie znana jako opryszczka narządów płciowych) jest chorobą przenoszoną drogą płciową.

Opryszczka rozprzestrzenia się poprzez bliski kontakt z osobą zakażoną. Wirusa można znaleźć na skórze i w ślinie. Jeśli pacjent ma opryszczkę, najprawdopodobniej przekaże wirusa innej osobie, gdy posiada ranki. Ale można również zarazić kogoś innego, nawet jeśli nie ma się żadnych objawów — mowa o bezobjawowym rozsiewaniu wirusa.

Można zarazić się HSV-1 przez:

• całowanie z nosicielem wirusa;
• dotykanie skóry osoby zakażonej w pobliżu ust;
• dzielenie się przedmiotami codziennego użytku z osobą zakażoną np. naczyniami do jedzenia, balsamem do ust lub maszynkami do golenia (choć trzeba zaznaczyć, że wirus opryszczki potrafi przetrwać tylko kilka sekund od momentu zetknięcia się z powierzchnią inną niż ludzka skóra);
• jeśli osoba, która ma opryszczkę, uprawia seks oralny — może to spowodować rozprzestrzenienie się wirusa opryszczki na genitalia partnera bądź partnerki.

Wirus HSV-2 rozprzestrzenia się poprzez:

• stosunek płciowy;
• seks oralny (dawanie lub przyjmowanie) z osobą zarażoną;
• kontakt skóra do skóry;
• dotykanie otwartych ran, w tym podczas karmienia piersią;
• poród osoby z aktywną infekcją;
• korzystanie ze wspólnych zabawek erotycznych z osobą zarażoną.

Do jakiego lekarza udać się po pomoc przy podejrzeniu HSV?

Gdy podejrzewa się zarażenie wirusem opryszczki okolic intymnych, warto udać się do ginekologa, androloga albo wenerologa. Zmiany objawowe są bardzo charakterystyczne, dzięki temu najczęściej do postawienia diagnozy wystarczy jedynie badanie fizykalne i obserwacja. Jednak gdy podejrzewa się ciężki przebieg zakażenia albo inne choroby układu płciowego należy przeprowadzić dodatkowe badania. W tym celu wykorzystuje się m.in. badanie serologiczne, test Tzancka, badanie immunofluorescencyjne z przeciwciałami monoklonalnymi dla wirusa opryszczki, izolację wirusa HSV w hodowli komórkowej czy metodę PCR.

Opryszczka w miejscu intymnym — leczenie

Po wizycie lekarskiej można wdrożyć odpowiednie leczenie. Opryszczka genitaliów jest intymnym problemem, z którym wiąże się wiele lęków czy wstydu. Niemniej trzeba pamiętać, że nie warto wahać się przed konsultacją u specjalisty. Leczenie nie wyleczy opryszczki, jednak dzięki farmakoterapii można zmniejszyć odczuwanie nieprzyjemnych i dokuczliwych objawów.

Leki przeciwwirusowe mogą przyspieszyć czas gojenia się ran i zmniejszyć ból. Obecne na rynku preparatu mogą być stosowane zarówno zewnętrznie, jak i doustnie. Im wcześniej rozpocznie się farmakoterapię, tym efektywniejsze będzie leczenie. Zaleca się, żeby nie zwlekać z dłużej niż 72 od pojawienia się symptomów. Przy leczeniu opryszczki stosuje się preparaty zawierające acyklowir. W przypadku szybkiej reakcji terapia trwa około 5-20 dni.

Warto pamiętać, że owrzodzenia, pęcherze czy inne objawy mogą ustąpić nawet i po kilku tygodniach, a wirus nadal będzie obecny w organizmie. Ma tendencję do nawrotów (zwykle po 3-12 miesiącach) i pojawiania się w tych samych miejscach. Nawroty zazwyczaj mają łagodniejszy przebieg i trwają krócej (od 2 do 14 dni) niż pierwszy objawowy rzut infekcji wirusem opryszczki. Powrót zakażenia może mieć miejsce w przypadku obniżenia odporności organizmu, osłabienia, niedoboru witamin (zwłaszcza witaminy C i z grupy B), zmian hormonalnych, przegrzania albo przechłodzenia organizmu, w trakcie ciąży.

Domowe sposoby leczenia opryszczki mogą być uzupełnieniem farmakoterapii. Warto utrzymywać dotkniętych zakażeniem miejsc w czystości i suchości oraz używać łagodnych środków czyszczących podczas kąpieli lub prysznica w ciepłej wodzie. Zaleca się również noszenie luźnej odzieży z przewiewnego materiału, aby zapewnić sobie wygodę. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych, zaczerwienienia czy obrzęku można przykładać na bolące miejsce okładu z lodu.

Jak przeciwdziałać opryszczce genitaliów?

Warto zaznaczyć, że wyższe ryzyko zachorowania na opryszczkę narządów płciowych wiąże się z kontaktem seksualnym (oralnym, pochwowym lub analnym) bez bariery zabezpieczającej. Bariery obejmują prezerwatywy i podobne do prezerwatyw ochraniacze zwane koferdamami oralnymi.  Czynnikiem ryzyka jest również uprawianie seksu z wieloma partnerami. Co więcej, dużo osób z opryszczką narządów płciowych nie wie, że ją ma. Również posiadanie partnera, który ma aktywną infekcję, ale nie przyjmuje leków, aby ją wyleczyć ani nie stosuje środków ostrożności, może spowodować zakażenie.

Z tego powodu warto zadbać o odpowiednią profilaktykę. Zapobieganie opryszczce narządów płciowych jest takie samo jak zapobieganie innym infekcjom przenoszonym drogą płciową. Przed rozpoczęciem współżycia warto wykonać odpowiednie badania pod kątem chorób przenoszonych drogą płciową i dokończyć wszelkie przepisane leczenie. Zaleca się posiadanie jednego partnera seksualnego albo ograniczenie liczby partnerów. Każdą nową osobę, z którą rozpoczyna się współżycie, warto zapytać o stan zdrowia (szczególnie nosicielstwo chorób przenoszonych drogą płciową). Trzeba powiedzieć swoim partnerom seksualnym, jeśli ma się opryszczkę narządów płciowych (czy inną infekcję okolic intymnych), aby mogli się przebadać. Jeśli choruje się na opryszczkę i ma się aktywną infekcję, należy powstrzymać się przed współżyciem. Podczas aktywności seksualnej należy używać prezerwatywy lub koferdamu oralnego. Te środki zmniejszają ryzyko przenoszenia chorób, ale nie zapobiegają wszelkim kontaktom skóry ze skórą podczas seksu.