Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Ferrytyna jest białkiem, które znajduje się w komórkach organizmu ludzkiego i pełni w nim bardzo ważne funkcje. Jego głównym zadaniem jest udział w procesie magazynowania żelaza w organizmie i uwalniania go w razie potrzeby, a także ochrona komórek przed negatywnym (toksycznym) działaniem tego pierwiastka. Ferrytynę spotkać można przede wszystkim w wątrobie, ponadto występuje także w śledzionie oraz w szpiku. Niebezpieczny dla zdrowia może być zarówno nadmiar, jak i niedobór ferrytyny – oba te przypadki wskazywać mogą na poważne choroby. Jaka jest norma ferrytyny i z czym wiąże się niska ferrytyna w organizmie? Jakie mogą być objawy niedoboru tego białka, jak wygląda badanie poziomu ferrytyny i jak interpretuje się wynik? Sprawdź szczegóły w artykule!
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Ferrytyna – rola w organizmie
Wielu pacjentów często zadaje sobie pytanie „co oznacza niska ferrytyna”. Odpowiedź na to pytanie na początku wymaga jednak poznania funkcji, jaką spełnia to białko w organizmie. Jak wspomniano we wstępie, jest to bardzo ważny składnik dla naszego zdrowia. Ferrytynę w organizmie człowieka znaleźć można przede wszystkim w wątrobie, jednak białko to występuje również w szpiku kostnym, śledzionie, nerkach oraz mięśniach szkieletowych. Ferrytyna jest białkiem, które wiąże atomy żelaza (pierwiastka niezbędnego do życia) w sposób bezpieczny dla komórek organizmu. Jest ona zatem swoistym magazynem żelaza i chroni jednocześnie komórki organizmu człowieka przed jego toksycznym działaniem. Warto również mieć na uwadze fakt, że ferrytyna jest białkiem ostrej fazy. Oznacza to, że w przypadku wystąpienia stanów zapalnych oraz zakażeń, a także w przypadku chorób wątroby lub kiedy występują infekcje, jej stężenie u pacjenta rośnie.
Normy ferrytyny uzależnione są od wieku oraz od płci, a zakres normy jest szeroki. Właściwe stężenie ferrytyny u kobiet wynosi od 10 do 200 μg/l, natomiast u mężczyzn – od 15 do 400 μg/l. Jeśli chodzi o dzieci, normy mogą być niższe. Niedokrwistość niedoborowa potwierdzona może być przez niski poziom ferrytyny. Hemoglobina w normie natomiast występuje w momencie, gdy jej stężenie u kobiet wynosi 7,4-9,9 mmol/l (u kobiet w ciąży 6,9-8,8 mmol/dl), natomiast u mężczyzn 8,0-11,0 mmol/l. Badanie ferrytyny zleca się w momencie, kiedy w morfologii krwi stężenie hemoglobiny jest obniżone.
Niska ferrytyna może być groźna dla zdrowia, a przyczyną takiego stanu jest m.in. spożywanie pokarmów ubogich w żelazo. Wiąże się tym ponadto obfite krwawienie miesiączkowe lub krwawienie z odbytu, a także z upośledzone wchłanianie żelaza w jelicie. Niski poziom ferrytyny związany jest z obniżką zasobów żelaza, efektem czego jest zmniejszenie rozmiaru czerwonych krwinek (niedokrwistość mikrocytarna). Niedobór żelaza i ferrytyny nierzadko wiąże się z koniecznością zażywania odpowiednich leków. Dla osób, które szukają wygodnego sposobu na otrzymanie recepty bez konieczności wychodzenia z domu i oczekiwania w kolejkach w przychodni na wizytę u lekarza, recepta przez internet może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem.
Niska ferrytyna – objawy niedoboru ferrytyny
Żelazo będące w niedoborze sprawia, że poziom ferrytyny we krwi szybko spada. Niska ferrytyna objawy daje bardzo zróżnicowane. Do najczęściej występujących objawów obniżonej ferrytyny zaliczyć można senność, utrzymujące się zmęczenie, duszności, zawroty głowy i omdlenia, bladość skóry i spojówek oraz problemy z koncentracją. Na obniżony poziom ferrytyny wskazywać może również łamliwość paznokci i występowanie na nich charakterystycznych prążków, a także pojawiające się zajady w kącikach ust. Nierzadko obserwuje się również wypadanie włosów z powodu niskiej ferrytyny. Uczucie zimna i problemy z odpornością to kolejne objawy, jakie daje niska ferrytyna. Często obniżony poziom żelaza wiąże się ponadto z huśtawkami nastrojów i złym samopoczuciem oraz przyspieszoną pracą serca. Pojawiać może się również szum w uszach, a także podatność na infekcje i zaburzenia pamięci.
Jak bada się poziom ferrytyny?
Badanie ferrytyny jest pomocne w określeniu wielkości zapasów żelaza w komórkach. Aby określić, czy w organizmie pacjentów występuje niski poziom ferrytyny we krwi, należy zgłosić się na badanie do laboratorium. Badanie wykonuje się w godzinach porannych i nie musi być przeprowadzane na czczo, chyba że lekarz zaleci taką formę. Jeśli wcześniej miała miejsce suplementacja składników diety lub przyjmowane były preparaty, które mogłyby wpłynąć na badanie, należy o tym niezwłocznie poinformować lekarza jeszcze przez testem. Do badania nie powinien przystąpić pacjent, który ma gorączkę lub pacjent po odbyciu większego wysiłku fizycznego. Chcąc dowiedzieć się, czy w organizmie jest ferrytyna za niska, należy zbadać krew. W tym celu z żyły łokciowej pobierana jest próbka krwi żylnej. Wynik badania najczęściej uzyskuje się już na drugi dzień po pobraniu próbki krwi. Niska ferrytyna wskazuje na brak żelaza lub świadczyć może o będącym w niedoborze żelazie w organizmie. Może być to jednocześnie potwierdzenie niedokrwistości.
Niska ferrytyna – wskazania do badania
Jeśli chodzi o niski poziom ferrytyny, przyczyny takiego stanu leżą między innymi w niewłaściwie zbilansowanej diecie. Wiąże się to zwłaszcza z osobami, które odchudzają się na własną rękę. Obniżona ferrytyna może być także problemem u wegetarian. Osoby te często niestety spożywają produkty, które nie mają wystarczającej ilości niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu składników, w tym żelaza. Obniżony poziom ferrytyny występuje również u osób, które w wyniku urazu utraciły dużo krwi, a także u kobiet z obfitymi miesiączkami. Za przyczynę niskiej ferrytyny uważa się również choroby zmniejszające wchłanianie żelaza, a także celiakię, niedokwasotę żołądka oraz zakażenie Helicobacter pylori. Bardzo często przez pacjentów wyszukiwana jest fraza „niska ferrytyna a pasożyty”. Warto wiedzieć, że przyczyną niskiego poziomu tego białka może być jak najbardziej infekcja pasożytnicza.
Badanie ferrytyny i sprawdzenie, czy w organizmie występuje niska ferrytyna, zaleca się w określonych przypadkach. Wykonuje się je między innymi u pacjentów ze wskazaniem do diagnostyki niedokrwistości (gdy lekarz podejrzewa anemię) oraz nadmiaru żelaza. Często ponadto zaleca się badania kontrolne u osób, które przyjmują preparaty z żelazem. Badanie przeprowadza się również przy diagnostyce chorób wątroby oraz nowotworowych, a także w przypadku podejrzenia u pacjenta hemochromatozy. Często bada się także dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze, a także wegetarian, w związku z ich dietą. Oznaczenie ferrytyny pacjentom zaleca się również w momencie, gdy w morfologii krwi rozpoznane zostało obniżone stężenie hematokrytu. Badania są bardzo ważne, by w porę zareagować na problem. Jeśli chodzi o niski poziom ferrytyny, skutki mogą być zróżnicowane. Zalicza się do nich między innymi chroniczne zmęczenie, nadmierne wypadanie włosów, a także ogólne osłabienie organizmu, w tym osłabienie odporności oraz kłopoty z koncentracją i pamięcią.
Jak interpretować wyniki ferrytyny?
Gdy pacjent odczuwa ciągłe zmęczenie, ponadto ma problemy ze snem oraz koncentracją, a także zauważa brak apetytu, może wskazywać to na wysokie żelazo. Niska ferrytyna objawy daje podobne. Jak wspomniane zostało wcześniej, normy stężenia ferrytyny zależą od wieku oraz płci pacjenta. Zawsze wynik badania, bez względu na laboratorium, w którym zostało przeprowadzone, należy skonsultować z lekarzem. Niska ferrytyna, która znajduje się poniżej dolnej granicy normy, spowodowana jest zazwyczaj zbyt niską zawartością żelaza we krwi. Niski poziom żelaza i ferrytyny może oznaczać niedokrwistość niedoborową. Z kolei odpowiedni poziom żelaza we krwi nie zawsze musi oznaczać, że organizm ma odpowiednią ilość tego pierwiastka. Nierzadko dochodzi bowiem do utajonego poziomu żelaza, czyli sytuacji, kiedy pierwiastek ten zaspokaja wyłącznie bieżące potrzeby organizmu, jednak nie ma już dodatkowych rezerw. W tym celu oznacza się właśnie poziom ferrytyny. Wynik w takim przypadku może okazać się następujący: niska ferrytyna – żelazo w normie.
Niska ferrytyna a anemia
W diagnostyce z anemią ma się do czynienia w momencie, kiedy dochodzi do zmniejszenia liczby czerwonych krwinek, ponadto obniżeniu ulega hemoglobina oraz hematokryt. W zależności od przebiegu choroby wyróżnia się anemię łagodną, umiarkowaną, ciężką oraz zagrażającą życiu. Z kolei w zależności od czynników, które przyczyniają się do wystąpienia anemii, wyróżnia się anemię pokrwotoczną, z niedoboru żelaza, chorób przewlekłych, hemolityczną, aplastyczną oraz megaloblastyczną.
Jeśli badanie wykaże niski poziom ferrytyny, leczenie w tym przypadku jest koniecznością. Podstawą jest odpowiednia dieta, w tym produkty bogate w przyswajalne żelazo pochodzenia zwierzęcego. Dobrym źródłem żelaza są podroby, w tym wątróbka i kaszanka. Drugi rodzaj produktów bogatych w żelazo to czerwone mięso. Zaleca się ponadto spożywanie tłustych ryb, np. makreli. Jeśli zdiagnozowana zostanie niska ferrytyna (w tym niska ferrytyna w ciąży lub niska ferrytyna u dziecka), zaleca się ponadto spożywanie roślin strączkowych, ciemnego pieczywa i suszonych owoców. Warto mieć ponadto na uwadze fakt, że na przyswajalność żelaza wpływa witamina C, dlatego warto postawić na świeże owoce i warzywa, będące jej cennym źródłem. Unikać należy z kolei nabiału oraz picia kawy, czerwonego wina i herbaty. Po konsultacji pacjenta z lekarzem nierzadko zapisywane są leki. Może to być żelazo, jednak czasami wymagane jest stosowanie dodatkowych preparatów, będących na przykład połączeniem żelaza z kwasem askorbinowym.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
