Mdłości po jedzeniu — przyczyny i diagnostyka

Napisano 28.11.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Wiele osób odczuwa mdłości po zjedzeniu zbyt dużej ilości jedzenia na raz. Jednak uczucie mdłości po każdym jedzeniu może być związane z różnymi stanami. Niektóre są łagodne i ustępują bez leczenia, podczas gdy inne mogę świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych. Jakie są przyczyny mdłości po jedzeniu? Jak wygląda diagnostyka i leczenie?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Częste mdłości po jedzeniu — alergie pokarmowe

Uczucie mdłości po jedzeniu jest nieprzyjemną dolegliwością i może wywoływać dyskomfort. Z tego powodu warto jak najszybciej znaleźć ich przyczynę i rozpocząć leczenie. Jeśli pacjent z różnych przyczyn stawić się w placówce medycznej na tradycyjnej wizycie lekarskiej, powinien zgłosić się na teleporadę. To świadczenie, podobnie jak recepta online, jest nowoczesnym rozwiązaniem, które umożliwia uzyskanie pomocy bez wychodzenia z domu. 

Czytaj także:
  • Poranne mdłości – czy są zwiastunem choroby?
  • Niektórzy ludzie cierpią na nietolerancję poszczególnych pokarmów, co oznacza, że organizm ma trudności z ich trawieniem i może powodować mdłości po jedzeniu. Typowe źródła nietolerancji pokarmowych obejmują:

    • laktozę (znajdującą się w produktach mlecznych);
    • gluten (z produktów zbożowych);
    • pokarmy powodujące gazy jelitowe, takie jak fasola, groch, ciecierzyca, soczewica czy kapusta.

    Natomiast alergie pokarmowe pojawiają się, gdy organizm błędnie identyfikuje białka znajdujące się w niektórych pokarmach jako zagrożenie, wywołując reakcję układu odpornościowego. Nudności spowodowane alergią pokarmową mogą wystąpić kilka sekund lub minut po jedzeniu. Często towarzyszy temu szereg innych objawów, takich jak obrzęk twarzy lub warg oraz trudności w oddychaniu lub połykaniu. Tego typu reakcje są nagłymi sytuacjami i wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.

    Silne mdłości po jedzeniu — czy mogą zwiastować poważną chorobę?

    Powszechnie wiadomo, że zatrucie pokarmowe często powoduje nudności. Żywność może być zanieczyszczona wirusem lub bakterią, która zaburza pracę układu pokarmowego, wywołując nudności i często wymioty. Ma to miejsce, szczególnie gdy:

    • spożyta żywność nie została podgrzana do odpowiedniej temperatury;
    • lodówka jest cieplejsza niż 4,4 stopnie Celsjusza;
    • powierzchnia do gotowania, naczynia kuchenne czy dłonie nie zostały umyte przed kontaktem z żywnością;
    • gdy surowe produkty, takie jak mięso, owoce morza, drób i jaja, wchodzą w kontakt z żywnością gotową do spożycia.

    Objawy zatrucia pokarmowego, takie jak nudności, wymioty i biegunka, zwykle pojawiają się w ciągu 30 minut do kilku godzin po zjedzeniu skażonej żywności. Ale niektóre rodzaje zatruć pokarmowych powodują symptomy, które pojawiają się kilka dni lub tygodni później.

    Infekcje wirusowe przewodu pokarmowego, takie jak grypa żołądkowa, mogą również powodować nudności po jedzeniu. Objawy zwykle pojawiają się od 12 do 48 godzin po kontakcie z wirusem i zwykle trwają kilka dni. Grypa żołądkowa jest łatwa do złapania i rozprzestrzenienia. Ludzie mogą złapać wirusa poprzez kontakt z zakażoną osobą. Na przykład można się zarazić, jedząc żywność przygotowaną przez osobę zarażoną wirusem lub przygotowaną na zanieczyszczonej powierzchni. Można również zarazić się wirusem, spożywając żywność przygotowaną czy pochodzącą z zanieczyszczonej wody np. skorupiaki. Wśród objawów oprócz nudności zalicza się biegunkę, wymioty, gorączkę, ból brzucha i skurcze. Osoby, które wyzdrowiały, mogą nadal rozprzestrzeniać wirusa przez okres do 2 tygodni, a osoby zarażone, ale bezobjawowe, mogą również rozprzestrzeniać cząsteczki wirusa.

    Choroba refluksowa przełyku (GERD), znana również jako refluks żołądkowy, pojawia się, gdy kwas żołądkowy wpływa do przełyku, powodując jego stan zapalny, co może wywołać nudności. Jeśli oprócz tego ma się również zgagę, trudności w połykaniu, niestrawność, uczucie pełności, kwaśny smak w tylnej części jamy ustnej, przewlekły kaszel i zaburzenia snu, nudności mogą być spowodowane GERD.

    Woreczek żółciowy jest narządem, który znajduje się w prawym górnym rogu brzucha. Jest odpowiedzialny za uwalnianie żółci, która pomaga w trawieniu tłuszczów. Choroby pęcherzyka żółciowego upośledzają prawidłowe trawienie tłuszczów i mogą powodować nudności, zwłaszcza po zjedzeniu bogatego, tłustego posiłku. Jeśli ma się kamień żółciowy, można również odczuwać ból, gdy kamień żółciowy przechodzi do przewodu żółciowego. Ten ból może wahać się od tępego do intensywnego lub obejmować okresy narastającego bólu. Czasami kamień żółciowy może tymczasowo zablokować przewód żółciowy, powodując kolkę żółciową. Ból zwykle wzrasta po 2 godzinach po posiłku, ale może również wystąpić w innym czasie. Nudności i wymioty mogą towarzyszyć bólowi brzucha. Zapalenie pęcherzyka żółciowego to infekcja pęcherzyka żółciowego, która występuje, gdy pęcherzyk żółciowy ulega zapaleniu. Powoduje cięższe objawy, w tym nudności i wymioty wraz z bólem brzucha, gorączką, dreszczami, żółtaczką (zażółcenie oczu i skóry) i nie tylko. Ten stan wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

    Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekła choroba przewodu pokarmowego, która obejmuje zaburzenia rytmu wypróżnień i dolegliwości bólowe. Objawy mogą obejmować ból brzucha, biegunkę, zaparcia i nudności. 

    Migreny mogą również powodować nudności po jedzeniu, którym może towarzyszyć intensywny ból brzucha, wymioty i zawroty głowy.

    Co więcej, nudności po jedzeniu mogą być również oznaką problemów na podłożu psychogennym. Anorexia nervosa i bulimia nervosa to najczęstsze zaburzenia odżywiania charakteryzujące się nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Jadłowstręt psychiczny może powodować nudności z powodu nadmiaru kwasu żołądkowego lub głodu. Natomiast bulimia może powodować mdłości po jedzeniu z powodu wywoływania wymiotowania każdego spożytego pokarmu.

    Również zaburzenia lękowe i depresyjne, a także intensywny stres mogą również powodować utratę apetytu i nudności po jedzeniu.

    Inne przyczyny chęci wymiotowania po jedzeniu

    Nudności po jedzeniu mogą mieć podłoże hormonalne, dlatego jedną z głównych przyczyn ich występowania jest ciąża. Jednym z najwcześniejszych fizycznych objawów ciąży jest uczucie niepokoju i mdłości, które często pojawiają się w drugim miesiącu ciąży. A wszystko przez zmieniające się poziomy hormonów. Chociaż najczęściej mówi się o „porannych mdłościach”, to nudności mogą wystąpić o każdej porze dnia, w tym w porze posiłków. Czasami zapach lub smak niektórych pokarmów wystarczy, aby wywołać nieprzyjemne dolegliwości. Uczucie jest tymczasowe i nie zaszkodzi ciężarnej ani dziecku.

    Rzadziej niektóre kobiety w ciąży doświadczają cięższej postaci porannej choroby zwanej niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych. Ten stan powoduje częste wymioty i może skutkować utratą masy ciała, odwodnieniem i brakiem równowagi w składnikach odżywczych potrzebnych organizmowi.

    Innym powodem występowania nudności po jedzeniu jest choroba lokomocyjna, która jest spowodowana poruszaniem się dowolnymi środkami transportu. Wówczas sygnały, które mózg otrzymuje na temat ruchu ciała i otaczającego środowiska, mogą być w konflikcie. Nudności spowodowane chorobą lokomocyjną zwykle ustępują po ustaniu ruchu wyzwalającego lub w ciągu 24 godzin. Jednak czasami uczucie choroby lokomocyjnej może utrzymywać się nawet po zaprzestaniu ruchu.

    Nudności są częstym skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków, w tym antybiotyków, leków przeciwbólowych lub leków stosowanych w chemioterapii. Nudności powinny ustąpić po zakończeniu lub przerwaniu leczenia.

    Diagnostyka mdłości po jedzeniu — jak rozpoznać przyczynę?

    Przede wszystkim należy udać się na konsultację do lekarza. Specjalista poprosi o opisanie objawów, tego, jak długo trwają dolegliwości i co wydaje się je wywoływać. Warto rozważyć prowadzenie dziennika żywności i symptomów, jeśli często odczuwa się nudności po jedzeniu i nie jest się pewnym przyczyny. Prowadzenie takiego dziennika, może pomóc lekarzowi w postawieniu diagnozy.

    W zależności od tego, jaki stan podejrzewa lekarz, może zalecić badania jak:

    • badania krwi lub moczu;
    • test skórny, aby sprawdzić, czy występują alergie pokarmowe;
    • endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego — badanie umożliwiające ocenę stanu śluzówki przełyku, żołądka oraz dwunastnicy;
    • tomografia komputerowa, prześwietlenie rentgenowskie lub USG w celu sprawdzenia narządów pod kątem oznak choroby;
    • kolonoskopia, elastyczna sigmoidoskopia lub serie górnego lub dolnego odcinka przewodu pokarmowego w celu wykrycia problemów w przewodzie pokarmowym.

    Wyniki z wykonanych badań pozwolą zaplanować odpowiednie leczenie.

    Mdłości po jedzeniu — co robić?

    Leczenie opiera się na wyeliminowaniu przyczyny nudności. W przypadku alergii lub nadwrażliwości pokarmowej należy unikać żywności, która wywołuje objawy i uważnie czytać listę składników, aby uniknąć reakcji alergicznej. Podobnie w przypadku mdłości spowodowanych zatruciem pokarmowym, infekcjami układu pokarmowego czy ciążowymi nudnościami — warto unikać czynników podrażniających i spożywać lekkostrawne produkty np. biały ryż czy suchary.

    Jeśli nudności występują w przypadku zgagi czy choroby refluksowej przełyku zaleca się farmakologię — stosowanie leków zobojętniających sok żołądkowy czy zmniejszających ilość wytwarzanego kwasu. Czasami wykonuje się zabieg operacyjny. Zaleca się również zmiany w diecie w tym unikanie pikantnych i tłustych potraw. Podobnie w przypadku leczenia chorób pęcherzyka żółciowego — zaleca się stosowanie leków rozpuszczających kamienie żółciowe, a nawet poddanie się operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego.

    Leczenie zespołu nadwrażliwego jelita opiera się na unikaniu pokarmów, które wywołują objawy, piciu dużej ilości płynów, dbaniu o jedzenie pokarmów bogatych w błonnik, a także regularną aktywność fizyczną.

    Na mdłości powodowane chorobą lokomocyjna również bywa pomocna farmakologia. Podczas podróży warto usiąść w miejscu, w którym będzie się odczuwać najmniejszy ruch, na przykład w pobliżu przodu pociągu lub nad skrzydłem samolotu.

    Jeśli nudności występują z powodu leków warto zgłosić to lekarzowi i rozważyć zmianę kuracji. Nie można przerywać leczenia na własną rękę, ponieważ może się to wiązać z nieprzyjemnymi dolegliwościami.

    W przypadku mdłości wywoływanych zaburzeniem związanym z czynnikami psychogennymi należy zgłosić się do specjalisty od zdrowia psychicznego. Możliwe jest wdrożenie farmakoterapii, a często zaleca się rozpoczęcie terapii indywidualnej czy grupowej. Warto również wypróbować techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, ćwiczenia oddechowe i joga.

    Oprócz powyższych wskazań zaleca się częstsze spożywanie mniejszych posiłków zamiast kilku dużych porcji. Dania warto spożywać powoli i bez rozpraszaczy. Bezpośrednio po jedzeniu nie zaleca się mycia zębów czy aktywności fizycznej.

    Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

    Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.