Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zęby składają się z połączenia tkanki twardej i miękkiej. Niewiele osób nie zdaje sobie sprawy, że zęby to „organizmy żywe”, a więc może zastanawiać się, co to jest martwy ząb? Trzeba pamiętać, że miazga — nerwy, naczynia krwionośne i tkanka łączna wewnątrz zęba — utrzymuje go przy życiu. Jeśli dojdzie do uszkodzenia tkanek, dopływ krwi do zęba zostaje odcięty. Może być bolesne lub nie dawać żadnych objawów. Obumarły ząb należy leczyć szybko, ponieważ może ulec zakażeniu i mieć negatywny wpływ na szczękę, dziąsła i inne zęby.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Kiedy mówi się, że ząb jest martwy?
Jak wspomniano wyżej, zęby to żywe organizmy. Miazga zęba jest unerwioną i unaczynioną tkanką. Znajduje się wewnątrz zęba. Odgrywa istotną rolę, zaopatrując struktury zęba w substancje odżywcze, które są potrzebne do odpowiedniego funkcjonowania uzębienia. Co więcej, bierze również udział w procesach naprawczych. Ze względu na fakt, że jest bogato unerwiona, rejestruje bodźce czuciowe, które działają na ząb np. dolegliwości bólowe. Obumarły ząb pojawia się, gdy te tkanki są uszkodzone, a dopływ krwi do zęba zostaje utracony. Wówczas miazga zęba staje się martwa i nie może spełniać wymienionych funkcji.
W przypadku wystąpienia problemów z uzębieniem albo jamą ustną należy udać się na konsultację do specjalisty. Nie warto zwlekać, jeśli zaobserwujemy niepokojące objawy, które świadczą o rozwoju martwego zęba, chorób czy infekcji w jamie ustnej. Odpowiednia i szybka reakcja pozwoli zadbać o zdrowie uzębienia. W przypadku gdy potrzebne jest leczenie farmakologiczne, specjalista przepisze lek, a e-recepta online może zostać wykorzystana w dowolnej aptece w Polsce.
Jak rozpoznać martwego zęba – objawy
Martwy ząb to ząb, który nie otrzymuje już dopływu świeżej krwi. Zdrowe zęby mają zwykle białawy/lekko żółtawy odcień, chociaż kolor może się różnić w zależności od diety i higieny jamy ustnej. Na przykład, jeśli regularnie spożywamy produkty barwiące, takie jak kawa, jagody, czerwone wino lub palimy, uśmiech może wyglądać na bardziej żółty. Wówczas to odbarwienie prawdopodobnie będzie jednolite. Jeśli jednak ząb umiera, pojawia się przebarwienie w innym kolorze niż reszta zębów. Umierający ząb może wyglądać na żółty, jasnobrązowy, szary, a nawet czarny. Może to wyglądać prawie tak, jakby ząb był posiniaczony. Przebarwienie będzie się nasilać z czasem, gdy ząb będzie się psuł, a nerw obumierał. Z tego powodu wiele osób decyduje się na usunięcie zęba z powodów estetycznych.
Można zastanawiać się, czy martwy ząb może boleć. Otóż dolegliwości bólowe są oprócz przebarwienia kolejnym możliwym objawem. Umierający ząb może być również nadmiernie wrażliwy na ciepło lub zimno. Trzeba pamiętać, że natężenie bólu będzie różnić się w zależności od jednostki. Niektórzy ludzie z martwym zębem zupełnie nie odczuwają dyskomfortu, podczas gdy inni doświadczają łagodnego bądź intensywnego bólu. Dolegliwości bólowe są często spowodowane przez obumieranie nerwu. Mogą być również znakiem rozwijającego się stanu zapalnego martwego zęba. Wówczas warto również zwracać uwagę na inne objawy:
- nieprzyjemny zapach z jamy ustnej,
- nieprzyjemny smak w ustach,
- obrzęk wokół linii dziąseł.
Warto pamiętać, że ząb z obumarłą miazgą przestaje być odpowiednio dotleniony i ukrwiony. Z czasem struktura ulega osłabieniu, przez co wzrasta ryzyko wystąpienia dalszych uszkodzeń w tym pęknięć, ukruszeń czy złamań. Zwiększa się również prawdopodobieństwo, że martwy ząb może wypaść.
Ząb może umrzeć szybko – w ciągu kilku dni lub powoli, czyli na przestrzeni kilku miesięcy lub lat. Z tego względu jest niezwykle ważne, żeby natychmiast udać się do dentysty, jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy umierającego zęba. Pośpieszne działanie pozwoli zminimalizować ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych powikłań i pozwoli jak najszybciej wrócić do codziennych czynności bez odczuwania dyskomfortu.
Martwy ząb – przyczyny obumierania
Uraz lub uszkodzenie mechaniczne zęba to jedne z możliwych przyczyn obumarcia zęba. Na przykład uderzenie w usta piłką nożną lub potknięcie się i uderzenie ustami o podłogę może spowodować śmierć zęba.
Ząb może również umrzeć w wyniku złej higieny jamy ustnej oraz braku regularnych wizyt u stomatologa. Może to prowadzić do ubytków próchnicowych, które nieleczone będą powoli niszczyć ząb. Próchnica zaczyna się na szkliwie, które jest zewnętrzną warstwą ochronną zęba. Nieleczona produkuje szkodliwe substancje i może powoli zjadać szkliwo, a ostatecznie dotrzeć do miazgi. Powoduje to zakażenie miazgi, które odcina dopływ krwi do miazgi i ostatecznie jej śmierć.
Martwy ząb – leczenie
Umierający ząb można zdiagnozować podczas rutynowej wizyty u dentysty. Specjalista dokładnie obejrzy jamę ustną, identyfikując wszelkie nieprawidłowości i problemy. Podstawową metodą badania fizykalnego jest delikatne ostukiwanie wybranego zęba. Ocena reakcji na dotyk dostarczy przydatnych do postawienia diagnozy informacji. Czasami wykorzystuje się elektryczny test miazgi. W tym badaniu dostarczany jest mały impuls elektryczny do zęba. Jeśli pacjent czuje stymulację, miazga żyje, a przy martwicy miazgi nie poczuje się impulsu elektrycznego. Wykonuje się również testy termiczne (test ciepła lub test zimna). Metody polegają na oddziaływaniu na zęby ciepłymi lub zimnymi bodźcami — zwykle wodą lub powietrzem. Dentysta może również zapytać o nadwrażliwość, której pacjent doświadczyła podczas jedzenia lub picia. Co więcej, specjalista może skorzystać z techniki obrazowania, czyli prześwietlenia rentgenowskiego. To pozwoli mu zobaczyć strukturę zębów i szczęki. Uzyskane obrazy mogą przedstawiać wady zęba lub zainfekowaną miazgę, dzięki czemu lekarz będzie w stanie postawić diagnozę.
Zawsze powinno się zobaczyć swojego dentystę po jakimkolwiek urazie zęba lub jeśli zaobserwowało się jakiekolwiek oznaki obumierania zęba. W ten sposób dentysta może rozpocząć leczenie tak szybko, jak to możliwe. Jest to niezwykle ważne dlatego, że pozostawione bez leczenia bakterie z martwego zęba mogą się rozprzestrzeniać i prowadzić do utraty dodatkowych zębów. Nieleczony stan może również wpływać na kości szczęki i dziąsła.
Jeśli ząb bardzo boli, można zrobić kilka rzeczy w domu, czekając na leczenie. Przede wszystkim należy unikać gorących napojów. Mogą one zwiększać stan zapalny i pogorszyć ból. Warto również spożywać miękkie, łatwe do pogryzienia produkty. Twarde rzeczy i wymagana do ich pogryzienia siła mogą pogorszyć uszkodzenie nerwów. W sytuacji gdy ból jest bardzo intensywny można sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwzapalne — trzeba zażywać je zgodnie z dołączoną do opakowania ulotką i zaleceniami lekarza. Niemniej nie należy stosować leczenia domowego w miejsce profesjonalnego leczenia medycznego.
Najczęściej martwy ząb jest leczony kanałowo czy za pomocą ekstrakcji (usunięcia całego zęba).
Dzięki leczeniu kanału korzenia możesz zachować nienaruszony ząb. Podczas zabiegu dentysta wykonuje otwór w zębie, a następnie za pomocą małych narzędzi usuwa miazgę i infekcję. Po usunięciu problemu dentysta wypełni i uszczelni korzenie oraz umieści trwałe wypełnienie w małym otworze. Większość ludzi potrzebuje od jednej do dwóch sesji, aby leczenie kanałowe zakończyło się sukcesem. Po zabiegu można odczuwać ból czy zaobserwować obrzęk, jednak obie dolegliwości powinny z czasem ustąpić. Objawy można złagodzić, biorąc leki przeciwbólowe, które zaleci lekarz.
W wielu przypadkach może być konieczne założenie korony na martwym zębie po leczeniu kanałowym. Może to być dobrą opcją, jeśli szkliwo zostało uszkodzone lub należało zastosować duże wypełnienie. Trzeba pamiętać, że z czasem ząb leczony kanałowo może stać się kruchy. Dlatego korony są zwykle zalecane na zęby tylne (ze względu na zwiększone ścieranie podczas żucia). Korona to specjalnie dopasowane do zęba „nakrycie”. Dentysta spiłuje część istniejącego zęba, a następnie na stałe zamocuje na nim koronę. To umożliwia pełną rekonstrukcję zęba. Co ciekawe, koronkę można dopasować do koloru otaczających zębów, tak aby nie była zauważalna.
Jeśli lekarz stwierdzi, że pacjent nie potrzebuje korony, możesz zastosować wybielanie zębów, aby wyleczyć wszelkie przebarwienia dotkniętego zęba. Zwykle wykonuje się to tylko na zębach przednich. Alternatywnie dentysta może zalecić pokrycie zęba licówką porcelanową.
Jeśli ząb jest poważnie uszkodzony i nie można go odbudować, dentysta może zalecić całkowite usunięcie martwego zęba. Podczas zabiegu dentysta usunie ząb. Po ekstrakcji można zastąpić ząb implantem, protezą lub mostem. Warto porozmawiać ze swoim dentystą o możliwych opcjach, dzięki czemu można dobrać odpowiednią metodą. Niektóre pytania, które warto zadać to:
- Czy z czasem będzie trzeba wymienić ząb zastępczy?
- Ile to będzie kosztować?
- Jak wygląda powrót do zdrowia?
- Co muszę robić, aby zadbać o ząb zastępczy?
Martwy ząb – i co dalej?
Jak wspomniano wyżej, czasami wykonuje się również wybielanie zęba. Wykorzystuje się kilka metod. Pierwsza z nich to technika stopniowego wybielania (walking bleaching). Wówczas kilkakrotnie aplikuje się środek wybielający wewnątrz zęba oraz na jego powierzchni. Dzięki takiemu działaniu można samodzielnie kontrolować zabarwienie danego zęba.
Drugą popularną techniką jest wybielanie termokatalityczne, czyli tzw. power bleaching. Metoda polega na nałożeniu preparatu wybielającego na ząb, a następnie naświetlaniu go przez kilka minut specjalną lampą. Zwykle podczas procedury wykorzystuje się nadtlenek wodoru. Zabieg można powtarzać, co pozwala osiągnąć idealny odcień.
Bywa, że powyższe metody nie przynoszą oczekiwanego efektu. W takim przypadku można zdecydować się na nałożenie licówek. Są to specjalne płytki, które przykleja się do powierzchni martwego zęba. Ich zadaniem jest idealne imitowanie naturalnego uzębienia. Niemniej trzeba pamiętać, że zabieg jest nieco bardziej inwazyjne niż samo wybielanie, ponieważ zwykle dentysta delikatnie piłuje naturalne zęby pacjenta, co pozwala mu na dopasowanie licówek.
Trzeba również zaznaczyć, że zapobieganie martwemu zębowi nie zawsze jest możliwe, ale jest kilka rzeczy, które warto wykonywać, aby zmniejszyć ryzyko w przyszłości. Jest wiele rzeczy, które można zrobić, aby zachować zdrowe zęby. Dobra rutyna higieny jamy ustnej jest niezbędna. Zaleca się szczotkowanie zębów dwa razy dziennie pastą z dobrym składek. Często zaleca się pasty z fluorem, które wzmacniają zęby poprzez remineralizację osłabionego szkliwa oraz naprawę wczesnych uszkodzeń zębów i dziąseł. Warto pamiętać o czyszczeniu języka, na którym również osadzają się bakterie. Nie można też zapominać o nitkowaniu zębów przynajmniej raz dziennie.
Warto również odwiedzać swojego dentystę co sześć miesięcy. Profilaktyczna opieka stomatologiczna może pomóc zatrzymać problemy, zanim się zaczną. Dentysta może również zidentyfikować wczesne oznaki próchnicy i leczyć je, zanim dotrze ona do miazgi. Dobrze przygotować sobie przed wizytą kilka pytań, które pozwolą lepiej zadbać o jamę ustną. Przykładowo można zapytać o:
- konkretne zalecenia dotyczące prawidłowej higieny jamy ustnej,
- prognozy przyszłych problemów,
- czy warto wykonać jakieś poprawki kosmetyczne (np. wybielanie zębów).
Istotne jest również utrzymanie zdrowej diety, które będzie pełna substancji odżywczych. Dzięki temu organizm będzie mieć odpowiednie składniki do optymalnego funkcjonowania. Warto również ograniczyć spożywanie dużej ilości słodkich pokarmów, które mogą zwiększać ryzyko próchnicy, a także kwaśnych produktów mogących podrażniać szkliwo. Zaleca się również picie wody, szczególnie po jedzeniu. Woda może pomóc zmyć bakterie z zębów między szczotkowaniami. Jeśli jednak mamy w zębach dużo resztek po jedzeniu należy je umyć albo przepłukać specjalnym płynem do higieny jamy ustnej. Warto również ograniczyć spożywanie używek (w tym palenia papierosów i picia alkoholu), które negatywnie wpływają na funkcjonowanie organizmu.
Jeśli uprawia się sport (zwłaszcza sporty kontaktowe jak boks), trzeba pamiętać o ochronie zębów przed urazami. Pomocne w tym będzie noszenie ochraniaczy na zęby. Można zapytać swojego dentystę o wykonanie indywidualnie dopasowanego produktu.
Trzeba pamiętać, że zła higiena jamy ustnej może wpływać na pogorszenie funkcjonowania innych części ciała. Bakterie i inne zarazki mogą rozprzestrzeniać się z ust do innych obszarów ciała poprzez przepływ krwi. Przykładowo umiarkowana lub zaawansowana choroba dziąseł zwiększa ryzyko chorób serca i występuje częściej u osób z cukrzycą. Z tego powodu dbanie o zdrowie jamy ustnej pozwala zatroszczyć się o kondycję całego organizmu.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
