Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Grzybica jamy ustnej to częsta dolegliwość. Pojawia się między innymi w przypadku spadku odporności pacjenta, po długotrwałym leczeniu za pomocą antybiotyków, a także w przypadku diety bogato cukrowej, niedoborów witamin i składników mineralnych bądź nieprawidłowej higieny jamy ustnej, zębów lub protez. Choroba obejmuje nie tylko okolicę języka, ale również lokalizuje się na powierzchni skóry i śluzówek, w tym między innymi w okolicy podniebienia, a nawet gardła i przełyku. Może ona ponadto postępować dalej i obejmować kolejne narządy, co wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Jak walczyć z grzybicą jamy ustnej? Na czym polega leczenie i domowe sposoby na łagodzenie objawów choroby? Czy można zarazić się kandydozą jamy ustnej od bliskiej osoby i czy możliwe jest, by skutecznie pozbyć się grzyba z organizmu? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Jak wygląda grzybica jamy ustnej?
Grzybica jamy ustnej, nazywana często również kandydozą jamy ustnej, to infekcja, którą wywołują najczęściej drożdżopodobne grzyby Candida, w tym zwłaszcza Candida albicans. Zazwyczaj szczepy odpowiedzialne za grzybicę jamy ustnej bytują w jej wnętrzu naturalnie, ale w sprzyjających warunkach mogą one zacząć intensywnie się namnażać, prowadząc do poważnej i zazwyczaj trudnej w leczeniu choroby. Gdy pacjent jest zdrowy, jego ślina ma działanie przeciwgrzybicze, przez co grzyby drożdżopodobne nie mają możliwości (lub mają ograniczoną możliwość) infekowania komórek jamy ustnej. W sprzyjających warunkach Candida jednak atakuje i może być bardzo szkodliwa dla zdrowia pacjenta.
Wyróżnić można kandydozę, która jest ostra oraz przewlekła – różnią się one między sobą między innymi objawami i ich nasileniem. Trzeba również wiedzieć, że kandydoza może pojawiać się jedynie lokalnie (pierwotna kandydoza), ale może również wiązać się z infekcją innych obszarów organizmu (kandydoza wtórna). Wyróżnić można ponadto różne rodzaje kandydozy. Bardzo często pojawia się np. postać rumieniowa grzybicy (o przebiegu szczególnie bolesnym). U pacjenta wystąpić może również rzekomobłoniasta grzybica jamy ustnej (zazwyczaj nie jest bolesna, ale towarzyszą jej plamy na błonach śluzowych i języku). Inne opcje to grzybica zanikowa i grudkowa oraz rozrostowa. Oczywiście najtrafniejszej diagnozy dokona tutaj lekarz, wykonując pacjentowi odpowiednie badania.
Zazwyczaj z infekcją grzybiczą jamy ustnej zmagają się dzieci i osoby w podeszłym wieku (szczególnie jeśli noszą protezy zębowe), ponadto choroba nie oszczędza również pacjentów z osłabioną odpornością oraz palaczy tytoniu. Najczęściej kandydoza objawia się w postaci białego nalotu wewnątrz jamy ustnej, w tym szczególnie na języku i podniebieniu. Towarzyszyć jej mogą jednak również inne objawy, zależnie od rodzaju grzybicy i stopnia jej nasilenia, co szerzej zostanie omówione w dalszych akapitach. Lekarz najlepiej wiedzieć będzie, jak walczyć z grzybicą jamy ustnej, dlatego jeśli zaobserwujesz objawy, które mogą świadczyć o infekcji grzybiczej, najlepiej zgłoś się na konsultację ze specjalistą. Możesz zrobić to nie tylko stacjonarnie, ale i online, gdyż możliwa jest zdalna konsultacja lekarska oraz recepta przez Internet, którą bez problemu zrealizujesz w standardowy sposób w każdej aptece.
Jakie są przyczyny grzybicy jamy ustnej?
Infekcja, jaką jest grzybica jamy ustnej, może mieć różne przyczyny. Istnieją czynniki, które sprzyjają pojawianiu się choroby.
- Wyróżnić można obniżoną odporność pacjenta, towarzyszące mu choroby przewlekłe, w tym zwłaszcza cukrzycę lub obniżające odporność zakażenie wirusem HIV, a także choroby nowotworowe, choroby tarczycy i nadnerczy.
- Przyczyny grzybicy jamy ustnej to również często długotrwała antybiotykoterapia, a także nieprawidłowa higiena oraz niewłaściwe odżywianie.
- Do pojawienia się choroby u pacjenta mogą przyczynić się ponadto niektóre stosowane przez niego leki (np. glikokortykosteroidy lub leki immunosupresyjne, a nawet tabletki antykoncepcyjne).
- Kandydoza jamy ustnej może być również konsekwencją niektórych zabiegów protetycznych. Może pojawić się w przypadku stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej wraz z jej mikrouszkodzeniami lub w związku ze zmniejszoną ilością wydzielanej przez ślinianki śliny.
- Do choroby mogą przyczynić się zaburzenia hormonalne, a także niedobory (zwłaszcza witaminy B12, żelaza i kwasu foliowego).
- Trzeba dodatkowo wiedzieć, że większe ryzyko grzybicy jamy ustnej mają osoby nadużywające alkoholu i palące papierosy.
Objawy grzybicy jamy ustnej
Gdy u pacjenta pojawia się grzybica jamy ustnej, objawy są zazwyczaj dobrze widoczne i łatwe do rozpoznania. Zastanawiasz się, jak wygląda grzybica jamy ustnej? Wspomnieć należy w pierwszej kolejności o opisanym już wcześniej białym nalocie, który obejmować może język i podniebienie. W bardziej zaawansowanych przypadkach infekcja może również przenieść się dalej, w tym także do gardła oraz do przełyku chorego. Nalot na języku to nie wszystko, jeśli chodzi o objawy kandydozy jamy ustnej. Pacjent może mieć również nieprzyjemny zapach z ust, bolesne owrzodzenia w buzi, a także towarzyszyć może mu pieczenie i ból błony śluzowej jamy ustnej, ponadto odczuwać może suchość w ustach. U chorych na grzybicę pojawiać mogą się dodatkowo pęknięcia kącików ust i bolesne nadżerki. U pacjentów, w tym zwłaszcza u niemowląt dotkniętych grzybicą, zaobserwować można również tzw. pleśniawki, które lekko przypominają ścięte mleko, a u osób dorosłych często występują wykwity kożuchowate.
Zaobserwowanie jakichkolwiek objawów, które mogą świadczyć o pojawieniu się grzybicy jamy ustnej u siebie lub osoby najbliższej, jest wskazaniem do pilnego kontaktu z lekarzem i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Grzybicy nie można bagatelizować u siebie i tym bardziej nie można bagatelizować jej u dziecka. Należy mieć świadomość tego, że nieleczona grzybica jamy ustnej to nie tylko dyskomfort i dolegliwości bólowe. To również możliwość rozprzestrzeniania się infekcji w dalsze rejony ciała, co może być już niebezpieczne i bardzo trudne w zwalczaniu. Jeśli odporność pacjenta jest osłabiona, grzyb może szybko przenieść się do pozostałych narządów, w tym między innymi do żołądka i dwunastnicy, a nawet do jelit czy odbytnicy. Wówczas leczenie będzie już zdecydowanie trudniejsze i dłuższe od samego leczenia infekcji jamy ustnej.
Czy grzybica jamy ustnej jest zaraźliwa?
Wiele osób zastanawia się, czy grzybica jamy ustnej jest zaraźliwa. Niestety trzeba mieć świadomość tego, że jeśli ktoś w naszym otoczeniu ma objawy grzybicy jamy ustnej, musimy zachować szczególne środki ostrożności, gdyż choroba jak najbardziej może być zaraźliwa. Najłatwiej o zarażenie poprzez kontakt ze śliną osoby, która zmaga się z kandydozą. Mowa tu zatem zwłaszcza o pocałunkach oraz kontaktach seksualnych, choć oczywiście nie jest to jedyna opcja zakażenia. Do zakażenia może również dojść poprzez użycie tej samej szczoteczki do zębów, z której korzysta osoba chora, a także poprzez picie z tej samej butelki czy szklanki, ponadto zarazić można się poprzez współdzielenie posiłków czy sztućców. Oczywiście to, czy choroba rozwinie się po „przekazaniu” Candida, jest już osobną kwestią. Większe prawdopodobieństwo rozwoju grzybicy jamy ustnej mają wspomniane już osoby o osłabionej odporności organizmu. Wyróżnić można tu zarówno osoby zmagające się z ciężkimi schorzeniami, jak również osoby, których organizm został osłabiony przez zażywanie niektórych leków. Grzybica jamy ustnej może ponadto pojawić się u osób, które niedostatecznie dbają o swój organizm, w tym bagatelizują istotę odpowiednio dobranej diety czy pilnowania codziennej higieny. Szczególnie narażone są także osoby, które palą papierosy lub nadużywają alkoholu.
Jak długo trwa grzybica jamy ustnej?
Grzybica jamy ustnej należy niestety do chorób, z którymi walka nie jest najłatwiejsza. Mechanizmy zakażeń i czynniki ryzyka mogą być różne. W grę wchodzą nie tylko antybiotyki stosowane przez dłuższy czas czy gorszy stan zdrowia pacjenta, ale również leczenie protetyczne i wiele innych czynników, o których wspomniano szerzej we wcześniejszych akapitach. Jak długo trwa grzybica jamy ustnej? Zależne jest to między innymi od tego, jak szybko pacjent zgłosi się do lekarza i wdroży odpowiednie leczenie. Wiele zależy także od indywidualnej reakcji pacjenta na leczenie i wrażliwości szczepu odpowiedzialnego za infekcję na zaproponowane przez lekarza leki. W fazie początkowej leczenie grzybicy może być szybkie, jednak w przypadku zaawansowanej kandydozy walka może ciągnąć się bardzo długo.
Trzeba dodatkowo mieć świadomość tego, że grzybica ma tendencję do atakowania kolejnych obszarów ciała. Może zatem nie skończyć się jedynie na infekcji jamy ustnej. Zakażenie może objąć również gardło oraz przewód pokarmowy, a i na tym infekcja grzybicza nie musi poprzestać, a wówczas jej leczenie może ciągnąć się miesiącami czy wręcz latami. Właśnie między innymi dlatego tak ważne jest, by skonsultować się ze specjalistą bezpośrednio po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby i wdrożyć odpowiednie leczenie, zanim infekcja się nasili i będzie trudniejsza do zwalczenia. Z kontaktem z lekarzem nie powinno się zwlekać, stawiając na samodzielne próby walki z kandydozą, gdyż w tym czasie infekcja może się zaostrzyć i przenieść w dalsze miejsca ciała. Domowe sposoby leczenia, nawet szczególnie polecane w Internecie czy towarzystwie, powinny być jedynie uzupełnieniem terapii dobranej przez lekarza. Brak wdrożenia specjalistycznych leków na czas może sprawić, że choroba będzie postępować, a w miarę jej postępowania leczenie będzie coraz trudniejsze.
Jak walczyć z grzybicą jamy ustnej domowymi sposobami?
Główną metodą leczenia kandydozy jamy ustnej powinny być preparaty medyczne przepisane przez lekarza. Uzupełnić kurację można oczywiście również domowymi metodami, w tym między innymi stosowaniem produktów o działaniu przeciwgrzybiczym, przeciwzapalnym czy łagodzącym. W ten sposób działa między innymi czosnek, ponadto postawić można również na płukanki z dodatkiem olejku z drzewa herbacianego lub miejscowe stosowanie oleju z oregano, oleju kokosowego lub żelu aloesowego. Sprawdzić mogą się również herbaty ziołowe, stosowanie probiotyków i uzupełnienie niedoborów wit. B.
Zdecydowanie lepiej zapobiegać chorobie, więc bardzo ważna jest również profilaktyka kandydozy, czyli działania mające na celu zredukowanie ryzyka pojawienia się choroby. Przede wszystkim pacjent powinien dbać o higienę jamy ustnej, a także szczególnie zwrócić uwagę na jakość swojej diety. Posiłki powinny być bogate w witaminy i składniki odżywcze (w tym zwłaszcza w kwas foliowy, witaminę B, C i żelazo), a także bogate w probiotyki i jednocześnie ubogie w cukry proste. W przypadku antybiotykoterapii pacjent powinien pilnować, by dodatkowo przyjmować probiotyki, gdyż łatwo wówczas o zakażenia grzybicze. Trzeba również regularnie odwiedzać dentystę i dbać o zęby, eliminując ewentualne ubytki. Pacjenci, którzy noszą protezy, powinni ponadto zwrócić uwagę, by były one wyjmowane z buzi na czas snu. Protezy powinny być również dobrze czyszczone i przechowywane na sucho, ponieważ wilgotne środowisko to najlepsze warunki do rozwijania się drożdżaków.
Jak leczyć grzybicę jamy ustnej?
Kiedy u pacjenta zostanie zdiagnozowana grzybica jamy ustnej, leczenie dobierze lekarz, biorąc pod uwagę wiek pacjenta, masę jego ciała, towarzyszące mu choroby, alergie i czynniki dodatkowe (np. ciążę). W pierwszej kolejności stosuje się u pacjentów zazwyczaj leki miejscowe, w tym różnego rodzaju płyny o działaniu przeciwgrzybiczym, a także maści. Miejscowo podawana jest zazwyczaj nystatyna, a także mikonazol, ketokonazol lub klotrimazol. Jeśli okaże się, że leki stosowane miejscowo są niedostatecznie skuteczne, lekarz może zdecydować o wdrożeniu leków doustnych (w tym np. flukonazolu, itrakonazolu lub amfoterycyny B). Walka z kandydozą może być w niektórych przypadkach łatwiejsza, jeśli leczenie będzie wspomagane suplementami zawierającymi witaminę B, a także probiotykami. To, ile trwa leczenie grzybicy jamy ustnej, zależne jest od indywidualnej reakcji pacjenta na dobrane przez lekarza leczenie. Czasem lek jest w stanie wyeliminować szybko problem kandydozy, jednak są również przypadki długotrwałego i uciążliwego leczenia. U pacjentów, którzy zmagają się z częstymi nawrotami infekcji grzybiczych jamy ustnej, zalecane jest wykonanie antymykogramu. Pozwoli on sprawdzić dokładnie, na jakie leki dominujący w chorobie szczep jest wrażliwy i na tej podstawie ustalić leczenie celowane.
Ile trwa leczenie grzybicy jamy ustnej?
Grzybica jamy ustnej jest niestety chorobą, której leczenie zazwyczaj nie jest łatwe. Oczywiście w niektórych przypadkach, jak wspomniano wyżej, może udać się szybko wyeliminować problem, jednak zdarza się również, że pacjent zmaga się z kandydozą bardzo długo. Pozostając przy temacie „jak leczyć grzybicę jamy ustnej”, trzeba w tym miejscu wspomnieć, że pacjent nie powinien na własną rękę modyfikować ustalonej przez lekarza terapii czy czasu jej trwania. Mowa tu również o sytuacji, kiedy chory zauważy wyraźną redukcję objawów na długo przed zakończeniem ustalonego leczenia. Bardzo istotne, by przyjmować zalecaną dawkę leku przez odpowiedni czas. Przerwana terapia może bowiem wiązać się z nawrotem infekcji grzybiczej, a jej leczenie może być wówczas znacznie trudniejsze.
Co jeść a czego nie jeść przy grzybicy jamy ustnej?
Leczenie grzybicy jamy ustnej to nie wszystko, na co musi przygotować się pacjent. Bardzo istotnym elementem walki z kandydozą i zapobiegania jej nawrotom jest również pilnowanie prawidłowej diety. Gdy u pacjenta pojawi się grzybica jamy ustnej, konieczna jest znaczna modyfikacja codziennego jadłospisu. Czego nie jeść przy grzybicy jamy ustnej? Należy bezwzględnie zrezygnować z cukru i słodyczy, a także słodkich wypieków i produktów, które w składzie zawierają cukier, miód czy syrop klonowy. Konieczna jest również rezygnacja z białej mąki i produktów z niej wytwarzanych, w tym z pieczywa, wypieków, makaronów, pierogów itp. Pacjent powinien również w przypadku kandydozy zrezygnować z owoców bogatych w cukry proste, w tym zwłaszcza z winogron, bananów, śliwek, brzoskwiń, gruszek i moreli. Bezwzględnie zalecane jest dodatkowo odstawienie przez pacjenta jakiegokolwiek alkoholu, ponadto nie są również polecane w tym czasie sery pleśniowe, produkty wysokoprzetworzone i dania gotowe. Dieta osoby, która zmaga się z grzybicą jamy ustnej powinna być bogata w probiotyki, w tym w fermentowane produkty mleczne i kiszonki. Warto ponadto pilnować, by nie brakowało w niej produktów bogatych w witaminę C i witaminę B, a także produktów bogatych w kwas foliowy oraz żelazo.
Czym płukać jamę ustną przy grzybicy?
Kiedy leczona jest grzybica jamy ustnej, pacjentom zalecane są dodatkowo płukanki, które pomagają dbać o zdrowie i eliminować nieprzyjemne dolegliwości choroby. Czym płukać jamę ustną przy grzybicy? Najczęściej w tej sytuacji wykorzystuje się płyn zawierający chlorheksydynę. Preparaty na bazie tej substancji odkażają błonę śluzową jamy ustnej, co wspomaga leczenie grzybicy. Można postawić również, po konsultacji z lekarzem, na płukanki ziołowe lub płukanki z rozcieńczonymi olejkami eterycznymi. Będą one działać nie tylko przeciwgrzybiczo, ale również redukować będą zapalenie i nieprzyjemne objawy zapalenia, a dodatkowo zredukują ilość namnażających się w jamie ustnej bakterii. Płukanki mogą przyspieszyć leczenie grzybicy, ale należy stosować je jedynie jako uzupełnienie terapii, najlepiej po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
