Dziedziczenie grupy krwi — kalkulator, tabela, konflikt serologiczny.

Informacja o tym, jaką grupę krwi posiadamy, może być kluczowa w wielu sytuacjach, które zdarzyć mogą się w naszym życiu nieoczekiwanie. Niestety wciąż nie każdy człowiek wie, jaką grupę krwi posiada, ponieważ badanie to nie jest wykonywane dla każdego rutynowo. Dziedziczenie grupy krwi interesuje zwłaszcza pary starające się o dziecko oraz kobiety w ciąży. Warto znać grupę krwi swoją i partnera, by wiedzieć, jaka grupa krwi dziecka jest najbardziej prawdopodobna. Ma to również duże znaczenie, jeśli chodzi o ryzyko konfliktu serologicznego. Podpowiadamy zatem, po kim dziecko dziedziczy grupę krwi, a także jak wygląda dziedziczenie czynnika Rh.

Grupy krwi – dlaczego warto znać swoją?

Temat, jakim jest dziedziczenie grupy krwi, omawiany zazwyczaj jest dość szczegółowo na lekcjach biologii w szkole, jednak mimo wszystko wiele osób nie wie, po kim dziecko dziedziczy grupę krwi i na jakich zasadach się to odbywa. Zacząć należy od tego, że wiedza dotycząca posiadanej przez nas i naszych najbliższych grupy krwi jest podstawowa, jeśli chodzi o szybkie wdrożenie działania w groźnych sytuacjach niespodziewanych. Swoją grupę krwi należy znać, jeśli mowa o operacjach, wypadkach, a także o przeszczepach narządów. Jest to również bardzo ważna informacja w przypadku kobiet w ciąży, gdyż pozwoli w porę przewidzieć ewentualne ryzyko konfliktu serologicznego.

• Czym jest serratia marcescens? Leczenie, objawy
• ALT wyniki — jak długo się na nie czeka i jak je interpretować?
• Mocznik we krwi – kiedy wyniki badań krwi powinny niepokoić?

Wyróżnić można 4 podstawowe grupy krwi, czyli 0, A, B i AB. Bardzo ważną kwestią dodatkową jest również czynnik Rh, czyli tzw. antygen D. Jeśli obecny jest w krwi danego pacjenta, posiada on krew Rh+, natomiast jeśli antygen ten nie jest obecny w krwi pacjenta, posiada on krew Rh-.

Warto dane o posiadanej przez nas grupie krwi nosić przy sobie, np. w portfelu. To znaczne ułatwienie dla służb medycznych, gdy w grę wchodzą sekundy, które mogą uratować życie. Innym przykładem znacznej oszczędności czasu jest również e-recepta online. Dzięki niej można szybko wykupić kończące się leki, gdy np. nie można pozwolić sobie na zwłokę z terminem ich zażycia.

Znaczenie dziedziczenia grupy krwi.

Warto wiedzieć, że dziedziczenie grupy krwi odbywa się przez geny otrzymywane przez dziecko od rodziców. Wyróżnić można tzw. allele, czyli warianty genów, które decydować będą o ostatecznej grupie krwi każdego człowieka. Od swojej mamy otrzymujemy losowo jeden allel z posiadanej przez nią pary, a od taty drugi allel. Rodzaj połączenia alleli w parze decyduje o ostatecznej grupie krwi.

• Jeśli mamy allele AA lub A0, nasza grupa krwi to A.
• Jeśli mamy allele 00, nasza grupa krwi to 0.
• Jeśli mamy allele BB lub B0, nasza grupa krwi to B.
• Jeśli mamy allele AB, nasza grupa to AB.

Gdy mamy grupę krwi A lub AB, na powierzchni krwinek czerwonych posiadamy antygen A. Gdy mamy grupę krwi B lub AB, na krwinkach czerwonych posiadamy antygen B. Gdy mamy grupę 0, nasze krwinki na powierzchni nie mają antygenów. Na tym etapie należy również wspomnieć, że każdy z nas w swoim osoczu posiada również przeciwciała przeciw antygenom, których nasza grupa krwi nie zawiera na erytrocytach. Zgodnie z tym osoby z grupą krwi A będą miały w krwi przeciwciała anty-B, a osoby z grupą krwi B będą miały przeciwciała anty-A. Osoby z grupą krwi AB nie mają wspomnianych przeciwciał, a osoby z grupą krwi 0 posiadają zarówno przeciwciała anty-A, jak również przeciwciała anty-B. Jest to bardzo ważne, gdy konieczna jest transfuzja krwi – nie możemy otrzymać krwi z antygenami, na które posiadamy przeciwciała.

Czym jest konflikt serologiczny?

Jak zaznaczono wcześniej, dziedziczenie grupy krwi od rodziców to nie tylko układ AB0, ale również kwestia antygenu D, czyli czynnika Rh. Tu właśnie wkracza pojęcie konfliktu serologicznego. Jeśli zdarzy się, że kobieta posiada grupę Rh-, czyli nie ma w organizmie antygenu D, w jej osoczu znajdować będą się przeciwciała anty-D. Jeśli dziecko będzie miało zatem grupę Rh+, pojawia się konflikt, w wyniku którego przeciwciała odpornościowe matki atakują płód, prowadząc do niedokrwistości płodu i innych poważnych dla jego organizmu konsekwencji. Ze względu na ryzyko konfliktu serologicznego, zaleca się wykonanie na początku ciąży tzw. odczynu Coombsa, który sprawdza ewentualną obecność przeciwciał odpornościowych. Kobiety z grupą Rh- powinny wykonywać takie badanie w każdym trymestrze. Poniższa tabela pokazuje, w jaki sposób dziedziczony jest antygen D.

Podstawowa tabela dziedziczenia grupy krwi.

Dziedziczenie grupy krwi może wydawać się nieco skomplikowane, jednak w rzeczywistości jest to bardzo proste do zrozumienia. Jeśli chodzi o dziedziczenie grupy krwi, tabela znacznie ułatwia przewidywanie możliwych wariantów grup krwi, które może mieć dziecko danej pary. Wystarczy wiedzieć, jaką grupę krwi posiada mama dziecka oraz jego tata, a można sprawdzić, jaką grupę krwi będzie mogło mieć dziecko. Oczywiście, jeśli chodzi o dziedziczenie grup krwi, krzyżówki mogą wyglądać różnorodnie, co przedstawia poniższa tabela.

Kalkulator grupy krwi – dziedziczenie po rodzicach. Jak się to odbywa?

Jak wspomniano już wcześniej, dziedziczenie grupy krwi polega na tym, że losowo dziecko otrzymuje po jednym allelu z pary posiadanej przez mamę i tatę. O tym, jaka grupa krwi dziecka wyjdzie z takiej mieszanki, decyduje rodzaj połączenia alleli w parze. W Internecie znaleźć można niejeden kalkulator krwi, który w kilka chwil poda nam możliwe warianty grupy krwi dziecka na podstawie informacji o grupach krwi rodziców, jednak zdecydowanie warto krzyżówki umieć zrobić również samodzielnie. Pamiętać należy o tym, że układ AB0 to nie wszystko, gdyż dochodzi jeszcze do tego dziedziczenie czynnika Rh, co jest szczególnie istotne w przypadku kobiet planujących ciążę. Wystarczy jednak wiedzieć, jaka jest konkretnie grupa krwi, którą posiada matka, a także znać grupę krwi, którą posiada ojciec, a można przewidzieć grupę krwi ich dziecka i w razie potrzeby uważniej monitorować parametry przeciwciał w ciąży.