Choroba Alzheimera — objawy, przyczyny oraz leczenie

Napisano 25.03.2023 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Choroba Alzheimera z czasem powoduje otępienie, zaburzenia pamięci, myślenia, uczenia się i umiejętności organizowania. Jest to najczęstsza przyczyna demencji i zwykle dotyka osoby w wieku powyżej 65 lat. Nie ma lekarstwa na chorobę Alzheimera, ale niektóre leki i działania terapeutyczne mogą tymczasowo złagodzić objawy. W jakim wieku rozpoczyna się Alzheimer? Do jakiego lekarza należy się udać po diagnozę Alzheimera?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Alzheimer — co to za choroba?

Choroba Alzheimera to zaburzenie mózgu, które z czasem się pogarsza. Charakteryzuje się zmianami w narządzie prowadzącymi do odkładania się pewnych białek, co powoduje kurczenie się mózgu i ostatecznie obumieranie komórek mózgowych. Choć największym znanym czynnikiem ryzyka jest wiek, stan nie jest normalną częścią starzenia się. Zwykle Alzheimer dotyka osób powyżej 65. roku życia i jest chorobą sporadyczną, czyli dziedziczenie nie odbywa się wprost. Alzheimera pogarsza się z czasem — to stan postępujący, w którym objawy stopniowo nasilają się przez wiele lat.

Czytaj także:
  • Co wskazuje na początki Alzheimera? Wczesne objawy
  • Można zastanawiać się, jaki jest związek między Alzheimerem a demencją. Otóż choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną demencji — stopniowego zaburzenia pamięci, myślenia, zachowania i umiejętności społecznych. Zmiany te wpływają na zdolność osoby do samodzielnego codziennego funkcjonowania. Niestety nie ma lekarstwa na chorobę, można jednak stosować farmakoterapię, żeby złagodzić odczuwane objawy. Wówczas należy udać się do lekarza, a przepisana recepta online pozwoli na zakup danego środka.

    Początki Alzheimera — objawy

    Oznaki i objawy choroby Alzheimera różnią się w zależności od etapów choroby. Ogólnie obejmują stopniowe zmniejszanie się niektórych, większości lub wszystkich z poniższych obszarów:

    • pamięć,
    • rozumienie i wykonywanie złożonych zadań,
    • język,
    • rozumienie formy wizualnej i relacji przestrzennych,
    • zachowanie i osobowość.

    Objawy Alzheimera stają się zauważalne już w łagodnym stadium. Najczęstszym wczesnym symptomem jest zapominanie nowo poznanych informacji, zwłaszcza ostatnich wydarzeń, miejsc i imion. Inne oznaki łagodnego etapu choroby obejmują:

    • trudność w znalezieniu właściwych słów do wyrażenia myśli,
    • częstsze niż zwykle gubienie przedmiotów,
    • trudności w planowaniu lub organizowaniu,
    • trudność w rozwiązywaniu problemów,
    • wykonywanie codziennych, rutynowych zadań zajmuje więcej czasu niż zwykle,
    • doświadczanie zmian osobowości i zachowania, takich jak łatwiejsze wpadanie w złość lub złośliwość.

    Większość osób w łagodnym stadium AD nie ma problemu z rozpoznawaniem znajomych twarzy i zwykle może podróżować do znajomych miejsc.

    Umiarkowana choroba Alzheimera jest zazwyczaj najdłuższym etapem i może trwać wiele lat. Osoby w umiarkowanym etapie schorzenia często wymagają opieki i pomocy, ponieważ występuje:

    • zwiększona utrata pamięci i dezorientacja, w tym częste zapominanie o wydarzeniach lub szczegółach dotyczących ich życia, takich jak numer telefonu lub miejsce, w którym chodzili do szkoły, a także niepewność co do tego, jaki jest dzień tygodnia czy pora roku;
    • osłabienie pamięci krótkotrwałej;
    • trudności z rozpoznaniem przyjaciół i rodziny;
    • powtarzanie historie, myśli lub wydarzenia, które przychodzą im do głowy (nawet jeśli niedawno o nich wspominali);
    • trudności z prostymi obliczeniami;
    • potrzeba pomocy w samoopiece, takiej jak kąpiel, pielęgnacja, branie prysznica i korzystanie z toalety;
    • doświadczanie większej ilości zmian osobowości, w tym pobudzenia lub działania, a w miarę postępu choroby mogą wykazywać depresję, apatię lub niepokój;
    • halucynacje, urojenia lub paranoja;
    • rozwijanie się nietrzymania moczu lub kału;
    • zaburzenia snu;
    • impulsywne zachowanie np. bezcelowe wędrowanie z miejsca zamieszkania i zagubienie;
    • niezdolność do uczenia się nowych rzeczy;
    • trudności w wykonywaniu zadań składających się z kilku etapów, takich jak ubieranie się;
    • trudności w radzeniu sobie w nowych sytuacjach.

    Objawy zaawansowanego etapu Alzheimera

    W końcowej fazie choroby Alzheimera objawy demencji są ciężkie. Osoby na tym etapie wymagają intensywnej opieki. Można wówczas zaobserwować:

    • niezdolność do komunikowania się,
    • zależność od opieki innych osób,
    • niemożność opuszczenia łóżka przez cały czas lub przez większość czasu,
    • prawie całkowitą utratę pamięci,
    • bycie nieświadomym swojego otoczenia,
    • podatność na infekcje i choroby,  zwłaszcza zapalenie płuc i infekcje skóry.

    Co powoduje chorobę Alzheimera?

    Dokładne przyczyny choroby Alzheimera nie są w pełni poznane. Niemniej wiadomo, że na podstawowym poziomie białka mózgowe nie funkcjonują tak jak zwykle. Zaburza to pracę komórek mózgowych, zwanych także neuronami, i uruchamia serię zdarzeń. Neurony ulegają uszkodzeniu i tracą ze sobą połączenia, a w końcu umierają.

    Naukowcy są przekonani, że u większości ludzi choroba Alzheimera jest spowodowana połączeniem czynników genetycznych, związanych ze stylem życia i środowiskiem, które z czasem wpływają na mózg. W mniej niż 1% przypadków choroba Alzheimera jest spowodowana specyficznymi zmianami genetycznymi, które prawie gwarantują, że u danej osoby rozwinie się choroba. W takich przypadkach choroba zwykle zaczyna się w wieku średnim.

    Rozwój choroby rozpoczyna się na wiele lat przed wystąpieniem pierwszych objawów. Uszkodzenie najczęściej rozpoczyna się w obszarze mózgu, który odpowiada za kontrolę pamięci. Utrata neuronów rozprzestrzenia się w dość przewidywalny sposób na inne obszary mózgu. W późnym stadium choroby można zaobserwować, że mózg znacznie się skurczył.

    Jak diagnozuje się Alzheimera?

    Ważną częścią diagnozowania choroby Alzheimera jest umiejętność wyjaśnienia objawów. Informacje od bliskiego członka rodziny lub przyjaciela na temat symptomów i ich wpływu na codzienne życie pacjenta są bardzo pomocne. Po przeprowadzeniu pogłębionego wywiadu medycznego wykonuje się rozmaite testy w tym badanie fizykalne, które ma na celu zmierzenie refleksu, napięcia i siły mięśni, możliwości wstania z krzesła i przejścia przez pokój, wzroku i słuchu, koordynacji ruchowej i balansu.

    Zleca się również testy laboratoryjne. Badania krwi mogą pomóc wykluczyć inne potencjalne przyczyny utraty pamięci i dezorientacji, takie jak zaburzenia tarczycy lub zbyt niski poziom witamin. 

    W wielu przypadkach w diagnozie pomagają metody obrazowania struktur mózgu jak:

    • Rezonans magnetyczny (MRI) — badanie wykorzystuje fale radiowe i silne pole magnetyczne do tworzenia szczegółowych obrazów mózgu. Chociaż mogą wykazywać kurczenie się niektórych obszarów mózgu związanych z chorobą Alzheimera, skany MRI wykluczają również inne schorzenia.
    • Tomografia komputerowa (CT) — ta specjalistyczna technologia rentgenowska pozwala tworzyć przekrojowe obrazy mózgu. Jest zwykle używany do wykluczenia guzów, udarów i urazów głowy.
    • Pozytronowa tomografia emisyjna (PET) — może rejestrować obrazy procesu chorobowego. Podczas skanowania PET do krwi wstrzykuje się radioaktywny znacznik o niskim poziomie, aby ujawnić określoną cechę mózgu.

    Co więcej, specjalista może przeprowadzić krótki test stanu psychicznego, aby ocenić stan funkcji poznawczych. Testy te mogą pomóc w ustaleniu diagnozy i służyć jako punkt wyjścia do śledzenia objawów w przyszłości.

    Leczenie Alzheimera

    Nie ma lekarstwa na Alzheimera, ale niektóre leki mogą tymczasowo spowolnić pogorszenie objawów. Jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia choroby może pomóc w utrzymaniu codziennego funkcjonowania przez jakiś czas. Jednak obecnie znane leki nie zatrzymają ani nie odwrócą postępującego schorzenia. Warto również wspomnieć, że leczenie jest wysoce zindywidualizowane.

    Leki na chorobę Alzheimera mogą pomóc przy objawach związanych z pamięcią i innych zaburzeniami funkcji poznawczych. Obecnie stosuje się dwa rodzaje leków — inhibitory cholinesterazy oraz memantynę. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki objawy o podłożu psychogennym w tym leki przeciwdepresyjne na obniżony nastrój, leki przeciwlękowe oraz leki przeciwpsychotyczne pomocne przy halucynacjach, urojeniach lub agresji.

    Zmiany emocjonalne i behawioralne związane z chorobą Alzheimera mogą być trudne do opanowania. Ludzie mogą coraz częściej doświadczać drażliwości, niepokoju, depresji, niepokoju, problemów ze snem i innych trudności. Leczenie przyczyn tych zmian może być pomocne. Niektóre mogą być skutkami ubocznymi leków, dyskomfortem spowodowanym innymi schorzeniami lub problemami ze słuchem lub wzrokiem. Zidentyfikowanie, co spowodowało dane zachowanie i unikanie lub zmiana tych rzeczy, może pomóc chorym jednostkom lepiej radzić sobie ze zmianami.

    Pomoc i opieka nad chorym

    Ważną częścią każdego planu leczenia jest jego dostosowanie do potrzeb osoby z chorobą Alzheimera. W przypadku opieki zaleca się ustalenie i wzmocnienie rutynowych nawyków, a także wspieranie dobrego samopoczucia pacjenta i jego ciągłej zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Można tego dokonać między innymi:

    • trzymając istotne przedmioty codziennego użytku w jednym, specjalnie przeznaczonym dla nich miejscu,
    • przechowując leki w bezpiecznym miejscu i śledząc podawane dawki,
    • zapisując ważne numery telefonów w telefonie osoby z Alzheimerem,
    • instalując aplikację z możliwością śledzenia lokalizacji na telefonie chorej jednostki (oczywiście należy uzyskać na to zgodę),
    • instalując czujniki alarmowe w mieszkaniu,
    • używając kalendarza lub tablicy, aby śledzić codzienne harmonogramy,
    • umawiając regularne spotkania w tym samym czasie,
    • usuwając zbędne meble z mieszkania,
    • dbając o czystość w mieszkaniu.

    Opieka nad osobą chorą na Alzheimera może przysparzać wielu trudności. Warto jednak pamiętać o zapewnieniu bezpieczeństwa oraz dbaniu o dobrostan i komfort danej jednostki, jednocześnie nie zaniedbując swoich potrzeb.

    Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

    Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.