Chłoniak nieziarniczy — co to takiego i czym się objawia?

Napisano 28.11.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Chłoniaki nieziarnicze to grupa nowotworów, które rozwijają się w układzie limfatycznym. Rozwija się zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jakie są objawy chłoniaka nieziarniczego? Jak diagnozuje się nowotwór? Jakie rokowania są przy zachorowaniu na chłoniaka nieziarniczego?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest chłoniak nieziarniczy?

Chłoniaki nieziarnicze to grupa nowotworów krwi, które dotykają komórki krwi oraz tkanki w układzie limfatycznym. Choroba powstaje po tym, jak w jednej z tkanek dochodzi do szybkiego, niekontrolowanego i nieprawidłowego podziału komórek. Istnieje ponad 70 typów chłoniaków nieziarniczych. Ta grupa chorób jest bardzo zróżnicowana i posiada rozmaitą charakterystyką — od obrazu klinicznego, przez predyspozycje, częstość występowania i złośliwość, po możliwe sposoby leczenia i rokowania na przyszłość. Niemniej istnieje pewna zależność — u dzieci częściej występują bardziej złośliwe nowotwory o szybkiej progresji.

Czytaj także:
  • Chłoniak – czym jest, objawy i leczenie
  • Chłoniaki nieziarnicze skupiają się na układzie limfatycznym, odpornym za ochronę organizmu przed zakażeniami. Jeśli dojdzie do wytworzenia się komórek nowotworowych, ich populacja będzie stopniowo rosnąć i rozprzestrzeniać się po całym organizmie. W przypadku gdy opuszczenie domu jest niemożliwe albo utrudnione, warto korzystać ze świadczeń medycznych na odległość jak teleporada czy recepta online.

    Przyczyna powstawania choroby nie jest znana. Możliwe, że za stan jest spowodowany przez czynniki genetyczne, środowiskowe czy zakażenia wirusowe bądź bakteryjne.

    Chłoniak ziarniczy a nieziarniczy

    Chłoniaki są zróżnicowaną grupą nowotworów, wśród których wyróżnia się chłoniaki nieziarnicze i ziarnicze (chłoniak Hodgkina). Drugi rodzaj jest spotykany rzadziej. Częściej występuje u osób między 30. a 40. rokiem życia. Choroba cechuje się wysoką wyleczalnością.

    Warto również wspomnieć o chłoniaki nieziarniczym rozlanym. To często występujący typ chłoniaka agresywnego. Powoduje go rozrost komórek B. Dotyka zarówno osoby młodsze, jak i starsze. Konkretne przyczyny powstawania choroby nie są znane. Z uwagi na agresywny postęp choroby trzeba natychmiast wdrożyć odpowiednie leczenie.

    Jak często występują chłoniaki nieziarnicze?

    W Polsce średnio co roku notuje się około 3000-6000 nowych zachorowań. Z tego powodu chłoniak nieziarniczy stanowi około 2% zachorowań na nowotwory złośliwe w kraju. Choroba może dotknąć osobę w każdym wieku. 

    Niektóre czynniki, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na chłoniaka nieziarniczego to:

    • Starszy wiek — większość ludzi ma co najmniej 60 lat w chwili zdiagnozowania.
    • Płeć — ryzyko jest wyższe u mężczyzn niż u kobiet.
    • Historia rodzinna — posiadanie krewnego pierwszego stopnia (rodzica, dziecka lub rodzeństwa) z chłoniakiem nieziarniczym zwiększa ryzyko jego rozwoju.
    • Narażenie na niektóre chemikalia — szczególnie substancje chemiczne stosowane w przemyśle gumowym oraz petrochemicznym; nawozy stosowane w rolnictwie (jak pestycydy i herbicydy); azbest i benzen.
    • Narażenie na promieniowanie jonizujące.
    • Stany osłabiające układ odpornościowy — niektóre choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, choroba Sjögrena, choroba Hashimoto, toczeń rumieniowaty układowy, celiakia, HIV i AIDS oraz leczenie immunosupresyjne zostały powiązane ze zwiększonym ryzykiem chłoniaka nieziarniczego. Podobnie jest w przypadku niedoborów odporności wrodzonych (np. ataksja-teleangiektazja czy zespół Wiskotta i Aldricha).
    • Zakażenia wirusowe — osoby po zakażeniu wirusem Epsteina-Barra (EBV), ludzkim wirusem limfocytotropowym typu 1 (HTLV-1) czy ludzkim wirusem herpes typu 8 (HHV-8), a także jednostki będące nosicielami wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV) czy ludzkiego wirusa niedoboru odporności (HIV).
    • Zakażenia bakteryjne — osoby po zakażeniu Helicobacter pylori, krętkiem Borrelia burgdorferi, bakterią Campylobacter jejuni czy drobnoustrojem atypowym Chlamydia psittaci.

    Objawy chłoniaka nieziarniczego

    Chłoniak nieziarniczy nie jest pojedynczą chorobą. Istnieje wiele różnych typów chłoniaków nieziarniczych, a ze względu na fakt, że komórki nowotworowe mogą rozprzestrzenić się na całe ciało i rozwijać się w każdym miejscu w ciele. Dlatego każdy rodzaj chłoniaka może wpływać na organizm  na różne sposoby.

    Chłoniaki nieziarnicze powodują wiele objawów. Należy pamiętać, że wiele z tych objawów jest powszechnych i związanych z rozmaitymi schorzeniami. Samo występowanie tych objawów nie oznacza, że ​​ma się chłoniaka nieziarniczego. To powiedziawszy, zawsze powinno się skontaktować ze swoim lekarzem za każdym razem, gdy zauważy się  zmiany w swoim ciele, które utrzymują się przez kilka tygodni i sprawiają nieprzyjemne dolegliwości.

    Oto niektóre z możliwych objawy chłoniaków nieziarniczych:

    • powiększenie węzłów chłonnych,
    • ból brzucha,
    • problemy z oddychaniem (duszność),
    • przewlekłe zmęczenie,
    • osłabienie organizmu,
    • zwiększona podatność na zachorowania,
    • blada skóra,
    • żółtaczka,
    • krwawienie bez istotnych urazów,
    • krew w stolcu czy plwocinie,
    • przyspieszone tętno krwi,
    • nocne poty,
    • długotrwała gorączka bez znanej przyczyny,
    • niewyjaśniona utrata masy ciała.

    Często chłoniak nieziarnisty rozwija się skrycie, a pacjent może trafić do szpitala z powodu:

    • niedrożności jelit,
    • wodonercza,
    • zespołu żyły głównej górnej,
    • incydentu zatorowo-zakrzepowego,
    • tamponady osierdziowej,
    • obstrukcji dróg oddechowych,
    • limfatycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
    • zespołu lizy guza,
    • kompresji rdzenia kręgowego.

    Rozpoznanie i diagnostyka chłoniaka nieziarniczego

    Przede wszystkim należy pobrać węzeł chłonny do badania histopatologicznego. Najczęściej zaleca się rozszerzenie działania o specjalistyczne badania: morfologiczne i immunologiczne, a czasami również cytogenetyczne i molekularne. Analiza materiału pozwoli zidentyfikować typ oraz złośliwość chłoniaka nieziarniczego. 

    W poszukiwaniu ewentualnego rozsiewu ognisk chorobowych zaleca się badania obrazowe w tym:

    • ultrasonografię (USG),
    • tomografię komputerową (TK),
    • rezonans magnetyczny (MRI),
    • pozytonową tomografię emisyjną (PET).

    Istotnym badaniem jest również ocena płynu mózgowo-rdzeniowego przez punkcję lędźwiową, którą stosuje się przy podejrzeniu rozsiewu choroby do ośrodkowego układu nerwowego. Wykonuje się również biopsję szpiku kostnego.

    Należy przeprowadzić dokładne badania krwi, które dają lekarzowi pogląd na ogólny stan zdrowia. Specjaliści mogą badać materiał pod kątem wirusów związanych z chłoniakiem nieziarniczym lub pod kątem substancji lub innych cech, które mogą być oznakami choroby. Kobiety będące w wieku rozrodczym muszą wykonać test ciążowy.

    Metody leczenie chłoniaka nieziarniczego

    Istnieje kilka rodzajów leczenia chłoniaka nieziarniczego. Są one zależne od stanu zdrowia pacjenta (chorób współistniejących, prognozy, wieku) oraz charakterystyki choroby (podtypu i agresywności).

    Warto zaznaczyć, że w przypadku chłoniaka nieziarniczego o powolnym przebiegu lekarz może wstrzymać się z lekami lub innymi metodami leczenia. Nazywa się to czujnym oczekiwaniem lub aktywnym nadzorem. Specjaliści dokładnie monitorują ogólny stan zdrowia, aby byli gotowi do rozpoczęcia leczenia, gdy tylko wystąpią objawy.

    Wśród metod leczenia chłoniaka nieziarniczego znajduje się tradycyjna systemowa chemioterapia. Leki te atakują komórki nowotworowe w organizmie. Terapie stosuje się pojedynczo albo wielolekowo. Najczęściej chemioterapię przeprowadza się w cyklach co 2 albo 3 tygodnie. Większość tradycyjnych leków stosowanych w chemioterapii jest podawana dożylnie i czasami wywołuje skutki uboczne, takie jak nudności, wypadanie włosów lub osłabienie. To jednak podstawowy sposób leczenia chłoniaka. Często jako uzupełnienie stosuje się glikokortykosteroidy, monoterapię czy polichemioterapię, czyli leki nowej generacji, które potrafią zlokalizować i precyzyjniej zniszczyć komórki nowotworowe.

    Podczas leczenia chłoniaka nieziarniczego stosuje się również radioterapię. Ta metoda polega na naświetlaniu promieniowaniem określonej partii ciała. Ma na celu zniszczenie komórek nowotworowych jednocześnie oszczędzając jak najwięcej zdrowych tkanek.

    Ważne jest również leczenie wspomagające ochronę przed infekcjami, szczególnie profilaktyczną antybiotykoterapię czy podawanie leków wspomagających odnowę leukocytów (białych krwinek).

    Czy możliwe jest całkowite wyleczenie chłoniaka nieziarniczego?

    Tak, możliwe jest całkowite wyleczenie chłoniaka nieziarniczego. Niemniej warto zaznaczyć, że rokowania są uzależnione od typu histologicznego chłoniaka oraz jego stopnia zaawansowania. Niestety większość chłoniaków ziarniczych, które są w dużym stopniu zaawansowania, pozostaje nieuleczalna.

    Dzięki rozwojowi technologii coraz więcej osób otrzymuje odpowiednie leczenie, które prowadzi do całkowitej remisji, czyli ustąpienia wszelkich symptomów, a także niewykrywalności choroby w przeprowadzonych badaniach. Najczęściej okres 5-letniej remisji uznaje się za wyleczenie pacjenta. Jednak nawet po leczeniu należy udawać się na wizyty kontrolne i wykonywać badania krwi, a czasami również badania obrazowe. Chłoniaki czasami nawracają, dlatego warto stale monitorować swój stan zdrowia.

    Profilaktyka, czyli jak uniknąć zachorowania na chłoniaka nieziarniczego?

    Nie ma znanego sposobu zapobiegania chłoniakom nieziarniczym. Możliwe jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby poprzez unikanie znanych czynników ryzyka:

    • Unikanie stosowania używek.
    • Stosowanie metod barierowych za każdym razem, gdy podejmuje się aktywność seksualną, co może zmniejszyć ryzyko zarażenia się wirusem HIV.
    • Utrzymywanie umiarkowanej masy ciała — stosowanie diety pełnej substancji odżywczych, które pomagają odżywić organizm; ograniczanie spożywania przetworzonej żywności; dbanie o regularną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności.
    • Poświęcanie czasu na odpoczynek,
    • Stosowanie technik redukujących stres.
    • Regularne chodzenie na badania profilaktyczne.
    • Unikanie ekspozycji na działanie określonych środków chemicznych i promieniowania jonizującego.

    Jednak niektóre ważne czynniki ryzyka, takie jak wiek i wywiad rodzinny, są stałe i nie można ich zmienić.

    W przypadku choroby można stosować poniższe zalecenia. Nie sprawią ona, że chłoniak nieziarniczy zniknie, jednak mogą pomóc pacjentowi lepiej się czuć.

    • Jedzenie zdrowych posiłków — jedzenie to energia. Zdrowe odżywianie to jeden ze sposobów na utrzymanie siły. Warto porozmawiać z dietetykiem, jeśli chce się uzyskać więcej informacji lub pomysłów na temat dobrego odżywiania.
    • Należy odpoczywać tyle, ile można — leczenie może sprawić, że pacjent będzie czuć się wyczerpany i zmęczony. Z tego powodu warto dbać o odpowiedni odpoczynek, który pomoże organizmowi zregenerować się i odzyskać siły.
    • Redukowanie stresu — nie jest łatwo żyć z chłoniakiem nieziarniczym. W przypadku dręczących nas zmartwień i trudnych emocji warto skonsultować się ze specjalistą od zdrowia psychicznego. Można również zgłosić się do grupy wsparcia.

    Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

    Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.