Rumień – rodzaje, przyczyny, objawy. Leczenie rumienia

Rumień to zaczerwienienie wyraźnie oddzielone od pozostałej części skóry czy śluzówki. Może mieć podłoże wirusowe, bakteryjne, a nawet wskazywać na infekcje pasożytnicze i różnego rodzaju choroby czy alergie. W przypadku pojawienia się rumienia, zalecane jest zgłoszenie się do lekarza. Najlepiej postawić na kontakt z dermatologiem, który zleci dodatkowe badania w celu rozpoznania źródła zmian skórnych ciała pacjenta. Pojawienie się rumienia może wymagać zastosowania odpowiednio dobranych leków. W niektórych przypadkach konieczna będzie antybiotykoterapia, a w innych wskazaniem będzie nie stosowanie antybiotyków, tylko glikokortykosteroidy bądź inne leki. Składniki leków zawsze dobiera się do przyczyny wystąpienia zmian skórnych, a leczenia nie można lekceważyć, gdyż może mieć to wiele poważnych konsekwencji. Co jeszcze warto wiedzieć o rumieniu? W artykule znajdziesz odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.

Rumień – czym jest?

Zaczerwienienie na skórze lub błonach śluzowych, które posiada bardzo wyraźnie zaznaczone brzegi, wskazywać może na rumień (erythema). Objaw ten może wiązać się z licznymi przyczynami, gdyż nie jest przypisany do konkretnej jednostki chorobowej. Mowa między innymi o bardzo silnych emocjach, alergii, a nawet o zakażeniu czy stanie zapalnym. Rumień może mieć również różne rodzaje i kształty, co szerzej zostanie omówione w dalszej części artykułu. Najbardziej znaną dla wielu osób odmianą rumienia jest ten wędrujący, który wiąże się z ukąszeniem przez kleszcza – choroba, na którą wówczas wskazuje, to borelioza.

• Rumień nagły – skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?


Zmiany rumieniowe pojawiać mogą się w różnych obszarach ciała. Może być to na przykład rumień na dłoniach czy rumień na twarzy, a nawet rumień pod pachą, tułowiu, kończynach bądź pośladkach. Ze względu na to, że przyczyną rumienia może być niejedno schorzenie, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Tylko zastosowanie w porę odpowiednio dobranych leków minimalizuje ryzyko niekorzystnego przebiegu, jaki może mieć niejedno schorzenie wywołujące rumień, dlatego nie powinno się zwlekać z kontaktem z lekarzem. Leczenie w niektórych przypadkach może trwać kilka tygodni, więc warto pamiętać, że nie zawsze trzeba pojawić się osobiście u lekarza, by otrzymać receptę na kończące się leki. Okresowo wykorzystać można również rozwiązanie, jakim są konsultacje zdalne. Ich efektem może być recepta przez internet, którą można bez problemu zrealizować w każdej aptece. 

Rumień – rodzaje

Wspomniano już, że rumień może mieć różne rodzaje, co wiąże się z różnorodnymi przyczynami powstawania, a także różniącymi się nieco objawami. 

• Rumień wielopostaciowy – związany z reakcją układu immunologicznego i nadwrażliwością organizmu na różnego rodzaju bodźce, w tym często te niezidentyfikowane. Rumień tego typu często pojawia się na kończynach, ponadto może występować również na śluzówce jamy ustnej. Wyróżnić można postać łagodną i ciężką (zespół TEN i zespół Stevensa-Johnsona). Przy postaci łagodnej często obserwuje się wystąpienie pęcherzy, a z czasem również dochodzi do powstania nadżerek. Z kolei przy ciężkim rumieniu, oprócz wyżej wymienionych objawów, może pojawiać się także gorączka, ponadto często występują bóle mięśni i stawów.  
• Rumień trwały (polekowy) – zmiany skórne powstają w związku z zażyciem konkretnego leku. Mogą być to na przykład antybiotyki, niektóre środki przeciwalergiczne, leki hormonalne. 
• Rumień lombardzki (pelagra) – mowa tutaj o schorzeniach spowodowanych niedoborem niacyny, czyli witaminy B3. Objawem choroby są zmiany skórne o charakterze wysypki, która rozwija się w miejscach, które są szczególnie narażone na działanie promieni słonecznych.
• Rumień zakaźny – występuje głównie u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wiąże się z zakażeniem, które wywołuje parwowirus B19. Objawia się jako rumień na twarzy w kształcie motyla. Charakterystycznym objawem jest także wysypka, jednak po jej ustąpieniu nie jest obserwowane złuszczanie się naskórka. 
• Rumień guzowaty – związany jest ze stanem zapalnym tkanki podskórnej i objawia się jako czerwone lub sinobrunatne guzy, które są bolesne i najczęściej zlokalizowane w przedniej części podudzi. Ten rodzaj rumienia wiązać może się z infekcjami o różnym pochodzeniu, ale czasem towarzyszy również schorzeniom immunologicznym, a nawet pojawia się przy nowotworach czy w ciąży. Jego przyczyną mogą być różnego rodzaju zakażenia, zmiany hormonalne, a także choroby tkanki łącznej. Początkowo u pacjenta występują objawy, które przypominają przeziębienie. Zalicza się do nich m.in. osłabienie, gorączkę, kaszel, chrypkę oraz nudności, a w dalszej kolejności pojawiają się zmiany skórne. Może wstąpić również obrzęk, ponadto pacjent może mieć do czynienia z opuchlizną. 
• Rumień stwardniały – schorzeniu towarzyszą zmiany rumieniowe związane z zakażeniem prątkiem gruźlicy. Ich lokalizacja obejmuje zwykle podudzia lub łydki, a zmiany są nie tylko bolesne, ale również trudno się goją, gdyż towarzyszą im głębokie owrzodzenia.
• Rumień wędrujący – wiąże się z infekcją bakteriami Borrelia burgdorferi. Do infekcji dochodzi w związku z ugryzieniem kleszcza, a rumień należy do wczesnych objawów boreliozy. Rozpoznanie rumienia wędrującego nie jest trudne. Na skórze pojawia się czerwony pierścień. Na początku zlokalizowany jest w miejscu wkłucia, jednak z czasem szerzy się obwodowo. 
• Rumień nagły (gorączka trzydniowa) – pojawia się u dzieci najmłodszych, czyli zazwyczaj do 3-go roku życia i związany jest z zakażeniem wirusami z grupy Herpes. Trzydniówka objawia się wysoką gorączką, która zazwyczaj po 3 dniach ustępuje, a w zamian pojawia się rumieniowa wysypka na ciele dziecka.
• Rumień dłoniowy – towarzyszy najczęściej schorzeniom wątroby, choć może także występować przy RZS oraz zmianach hormonalnych (np. w ciąży).
• Rumień obrączkowaty odśrodkowy – zazwyczaj pojawia się u osób dorosłych i charakteryzuje się wykwitami, które na początku mylone są z pokrzywką, jednak z czasem zaczynają się szerzyć obwodowo i towarzyszą im punktowe wybroczyny oraz złuszczanie, co może powodować lekki świąd. Ten rumień pojawia się czasem w wyniku zakażenia bakteryjnego, grzybiczego lub wirusowego, ponadto wskazywać może na robaczyce, niektóre nowotwory, a nawet na alergie lub reakcję na niektóre leki.

Przyczyny powstawania rumienia

Rumień pojawia się w związku z przekrwieniem kapilar (cienkich naczyń krwionośnych), które znajdują się w powierzchniowych warstwach skóry. Przyczyn powstawania rumienia może być wiele. Mowa między innymi o różnego rodzaju urazach i ranach. Nie jest rzadkością również rumień po ugryzieniu, w tym np. rumień po meszce. Także ugryzienie kleszcza może okazać się przyczyną tego, że na ciele pacjenta pojawi się rumień, a wówczas podejrzewana jest już borelioza. Rumień na skórze lub błonach śluzowych pojawiać może się także w związku z infekcjami, a nawet stanem zapalnym. U niektórych osób pojawia się na przykład rumień po szczepieniu. 



Wspomnieć należy także o tym, że zmiany rumieniowe pojawiać mogą się w związku z nadmiernym wydzieleniem histaminy. Wówczas objawem pacjenta jest rumień alergiczny, który pojawia się w związku z ekspozycją na uczulający pacjenta alergen. Wymieniając przyczyny powstawania zmian rumieniowych, nie można również zapomnieć o pewnych chorobach. Przykładem może być toczeń rumieniowaty układowy. Warto dodać, że rumień może być jednym z najczęstszych objawów choroby o charakterze zapalnym, jaką jest trądzik różowaty. Występuje on przede wszystkim na twarzy, a także na czole oraz na policzkach. 

Rumień u dzieci

Jeśli chodzi o rumień, zmiany skórne pojawiać mogą się zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Są jednak pewne rodzaje zmian skórnych, które są charakterystyczne przede wszystkim dla wieku dziecięcego. Jest to rumień zakaźny u dzieci oraz nagły rumień u dzieci. W obu przypadkach chodzi o infekcję wirusową, choć mowa o zupełnie innych wirusach. W przypadku rumienia zakaźnego dodatkowe objawy u dziecka przypominać mogą nieco przeziębienie, czyli dziecko może mieć katar, stan podgorączkowy, a nawet ból stawów. Trzydniówka natomiast zazwyczaj wiąże się wyłącznie z wysoką gorączką poprzedzającą zmiany skórne. 

Mówiąc o zmianach skórnych u dzieci, wymienić należy także rumień noworodkowy. Pojawia się on zazwyczaj w pierwszych dwóch dobach życia dziecka i najprawdopodobniej jest to po prostu zaburzenie adaptacyjne skóry w nowych warunkach. Zazwyczaj zmiany te same znikają szybciej niż w tydzień i nie są groźne, choć oczywiście wymagają sprawdzenia, czy nie są wynikiem innych dolegliwości. Objawy mogą być rumieniowo-grudkowe lub rumieniowo-krostkowe, jednak lokalizują się wyłącznie na skórze – nie znajdziemy ich na błonach śluzowych. 

Co zrobić, kiedy pojawi się rumień?

Gdy na ciele pacjenta pojawi się rumień, należy zgłosić się do lekarza. Przyczyn problemu może być wiele, w tym również te bardzo poważne, dlatego nie powinno się lekceważyć podobnych zmian skórnych. Im szybciej lekarz postawi diagnozę, tym szybciej wdrożyć będzie można odpowiednie leki. To bardzo ważne, bo wprowadzone na czas leczenie to mniejsze ryzyko powikłań chorób powiązanych z występowaniem rumieni. Gdy pojawi się rumień na skórze, lekarz wykona pacjentowi podstawowe badania, przeprowadzi z nim wywiad medyczny, a także zleci w razie potrzeby dodatkowe testy diagnostyczne, które pomogą ustalić przyczynę problemu i dobrać odpowiednie leczenie. 

Rumień – leczenie

Ciężko w kilku słowach odpowiedzieć na pytanie, jak leczyć rumień, gdyż w każdym przypadku konieczne jest ustalenie przyczyny zmian skórnych oraz dobranie leczenia do postawionej przez lekarza diagnozy. Inaczej podchodzi się do pacjentów, którzy mają rumienie po kleszczu, inaczej do chorych zmagających się z rumieniem zakaźnym, a jeszcze inaczej do rumienia trwałego itp. W niektórych przypadkach stosuje się leki miejscowe, czyli maści i kremy, w innych natomiast niezbędne jest leczenie specjalistyczne, w tym leki ogólne i zabiegi dodatkowe. Nierzadko w leczeniu schorzenia stosuje się laseroterapię, której efektem jest stopniowe zmniejszenie zaczerwienienia skóry. Mechanizm działania urządzenia podczas zamykania naczyń opiera się na procesie fototermolizy. Leczenie tą metodą możliwe jest u osób w każdym wieku i jest rozwiązaniem skutecznym, a przy tym bezinwazyjnym. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️