Róża – choroba skórna. Jak ją leczyć?

Róża to choroba skóry, która powoduje, że dane miejsce zwykle jest zaczerwienione i swędzące. Może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej pojawia się u dzieci i osób po 60. roku życia. Zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 10 tygodni, jednak leczenie może pomóc złagodzić objawy. Warto zaznaczyć, że róża to choroba zakaźna. Jak się uchronić? Jak długo trwa róża i jakie są sposoby domowego leczenia choroby?

Choroba róża – co to jest?

Róża jest częstą infekcją bakteryjną skóry. Wpływa na górną warstwę skóry właściwej i naczynia limfatyczne w skórze. Stan zaczyna się od pęknięcia skóry, po którym następuje inwazja bakterii. Zakażenia różą zwykle dotyczą twarzy i nóg, ale może wystąpić w dowolnym miejscu na skórze. 

Chociaż róża jest powszechną infekcją bakteryjną – i ma tendencję do nawrotów – może stać się poważna, jeśli nie jest leczona. W związku z tym, gdy pojawią się oznaki zakażenia, warto udać się na konsultację lekarską. Można zastanawiać się, czy róża jest chorobą zaraźliwą to czy można wychodzić z domu? Na szczęście nie ma możliwości zarażenia się od drugiej osoby różą, jednak w przypadku gdy niemożliwe jest opuszczenie mieszkania, należy umówić się na teleporadę i otrzymać pomoc online – telefonicznie bądź poprzez wideorozmowę. Na konsultacji lekarz przeprowadzi wywiad medyczny, na podstawie którego może zaproponować odpowiednie leczenie. Zalecana jest farmakoterapia, a leki można zakupić dzięki dokumentowi, jakim jest e-recepta online.

Co wywołuje różę?

Róża rozwija się, gdy bakterie paciorkowca beta-hemolitycznego grupy A (Streptococcus pyogenes) dostają się do skóry przez skaleczenia lub rany. Urazy skóry, które zwiększają szanse na rozwój róży, obejmują skaleczenia skóry, owrzodzenia lub odleżyny, ukąszenia owadów lub zwierząt czy rany po operacji. Istniejące wcześniej choroby skóry, które uszkadzają powierzchnię skóry (jak wypryski, liszaje czy grzybice), również zwiększają szanse na rozwój róży.

Warto zaznaczyć, że róża nie jest chorobą weneryczną i nie można jej przenieść z osoby na osobę poprzez kontakt seksualny. Nie jest również spowodowana przez zaburzenia krzepnięcia, dlatego róża nie jest zaliczana do chorób krwotocznych.

Róża – czynniki ryzyka

Róża najczęściej dotyka niemowlęta i osoby starsze, ale może rozwinąć się u każdej grupy wiekowej. Czynniki ryzyka są podobne jak w przypadku innych form zapalenia tkanki łącznej czy skóry. Mogą one obejmować:

• poprzednie epizody róży,
• zmiany skórne spowodowane ukąszeniami owadów, owrzodzeniami i przewlekłymi chorobami skóry, takimi jak łuszczyca, grzybica stóp i egzema,
• obecny lub wcześniejszy uraz (np. rany chirurgiczne),
• choroby żylne,
• obrzęk limfatyczny,
• niedobór odporności,
• cukrzycę,
• alkoholizm,
• otyłość,
• ludzki wirus niedoboru odporności (HIV),
• zespół nerczycowy,
• ciążę.

Choroba skóry róża – objawy

Często dana osoba czuje się źle, zanim na skórze pojawią się widoczne oznaki róży. Objawy mogą obejmować symptomy grypopodobne w tym gorączkę, dreszcze i wysoką temperaturę. Jest to spowodowane tym, że bakterie uwalniają toksyny, które odgrywają rolę w wywoływaniu stanu zapalnego skóry. Nogi, twarz i ramiona są głównymi miejscami infekcji. 

Róża powoduje wypukłą wysypkę na skórze. Dany obszar jest zaczerwieniony, ciepły w dotyku, spuchnięty, a skóra błyszcząca i tkliwa. Mogą pojawiać się pęcherze, czerwone smugi nad dotkniętym chorobą miejscem, a krawędzie między dotkniętym obszarem a zdrową skórą być ostre. W ciężkich przypadkach skóra może zmienić kolor na fioletowy lub czarny. Te oznaki i objawy są często dość nagłe i mogą rozwinąć się w ciągu zaledwie kilku godzin lub dni.

Rozpoznanie róży

Ogólnie rzecz biorąc, lekarz będzie w stanie zdiagnozować różę na podstawie wyglądu i objawów dotkniętego obszaru. Dzieje się tak, ponieważ symptomy róży są charakterystyczne. Historia medyczna danej osoby, podkreślająca wcześniejsze urazy lub operacje, często również sugeruje możliwą przyczynę.

Lekarze mogą przeprowadzić badanie krwi, jeśli występują jakiekolwiek objawy zakażenia ogólnoustrojowego, takie jak obecność bakterii we krwi (bakteriemia). Jednak identyfikacja bakterii nie zawsze jest możliwa, nawet w laboratorium.

Testy mogą również pomóc ujawnić:

• podwyższoną liczbę białych krwinek, co może być spowodowane uszkodzeniem tkanek i infekcją bakteryjną;
• podwyższony poziom białka C-reaktywnego, które jest wytwarzane przez wątrobę w zwiększonych ilościach, gdy pojawia się stan zapalny;
• dodatni posiew krwi wskazujący na infekcję bakteryjną;
• obecność określonej infekcji, na przykład spowodowanej ugryzieniem przez zwierzę.

W niektórych przypadkach głębokiej infekcji konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI) lub tomografii komputerowej (TK), żeby określić rozległość zakażenia.

Sposoby leczenia róży

Dobrą wiadomością jest to, że róża to choroba uleczalna. Ważne jest, aby rozpocząć leczenie jak najwcześniej, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia dalszych powikłań.

Zwykle stosuje się farmakoterapię, a jaki antybiotyk będzie odpowiedni na różę, jest zależny od tego, jaki zarazek powoduje problem. Często rekomenduje się penicylinę. Można ją przyjmować zarówno doustnie, jak i dożylnie. Niezwykle istotne jest, aby każdy, kto jest uczulony na penicylinę, powiedział o tym lekarzowi przed rozpoczęciem leczenia, dzięki czemu specjalista będzie mógł przepisać inne leki, takie jak erytromycyna lub cefaleksyna. Osoby z różą zazwyczaj przyjmują antybiotyki doustnie przez 7 do 14 dni. W cięższych przypadkach leki będą podawane bezpośrednio pod skórę za pomocą kroplówki. Co więcej, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, takie jak ibuprofen, mogą pomóc złagodzić dyskomfort.

Istnieją również inne sposoby łagodzenia bólu i dyskomfortu oraz przyspieszenia procesu gojenia, takie jak:

• utrzymywanie zainfekowanej kończyny na podwyższeniu, aby poprawić krążenie i zmniejszyć obrzęk,
• okłady chłodzące umieszczone na dotkniętym chorobą obszarze,
• balsamy zapobiegające wysychaniu i pękaniu skóry,
• pończochy uciskowe po ustąpieniu infekcji,
• leczenie wszelkich pęknięć skóry, często za pomocą przepisanego kremu, który nakłada się bezpośrednio na ranę,
• fizjoterapia w późnych stadiach rekonwalescencji. 

Warto pamiętać, że nasilenie infekcji określi czas trwania leczenia.

Róża – jak się przed nią chronić?

Istnieje kilka sposobów zapobiegania róży. Co więcej, choroba jest uleczalna. Objawy grypopodobne (jak gorączka czy dreszcze) często ustępują w ciągu kilku dni od rozpoczęcia leczenia, chociaż ustąpienie infekcji skóry może zająć kilka tygodni. Warto zaznaczyć, że róża to choroba, która ma tendencję do nawrotów. Z tego powodu niektórzy lekarze decydują się na długoterminowe leczenie antybiotykami. Czasami do antybiotyków dodaje się leki przeciwalergiczne, a także zestawy mineralne i witaminy, aby zwiększyć skuteczność leków. Ważne jest, aby dana osoba spotkała się z lekarzem tak wcześnie, jak to możliwe, jeśli ma jakiekolwiek obawy dotyczące powtarzających się ataków.

Jeśli do ataku przyczyniły się inne stany, takie jak egzema, grzybica stóp lub cukrzyca, właściwe leczenie tych schorzeń może pomóc w zapobieganiu dalszym nawrotom róży. Pomocne może być również szybkie leczenie wszelkich urazów skóry. Podobnie, jeśli nadwaga lub złe krążenie przyczyniły się do rozwoju infekcji, zmiana stylu życia i diety często może pomóc ograniczyć szanse nawrotu róży.

Ponieważ róża ma skłonność do nawrotów, należy przestrzegać tych środków, aby uniknąć zarażenia się infekcją bakteryjną, w tym:

• często myć dłonie,
• używać środków odkażających na bazie alkoholu,
• nawilżać swoje ciało, aby zapobiec wysuszeniu,
• przyjmować antybiotyki zgodnie z zaleceniami lekarza,
• unikać drapania skóry. ‌

Te działania pomogą zapobiec infekcji. Oznaki choroby zwykle ustępują w ciągu jednego lub dwóch dni. Jednak skóra potrzebuje kilku tygodni, aby powrócić do normalnego stanu. Na szczęście choroba nie powoduje blizn.

Twój lekarz może przepisać penicylinę w celu długoterminowej profilaktyki, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu infekcji.

Czy po róży występują powikłania?

Ogólnie rokowanie w przypadku róży jest dobre i można ją leczyć ambulatoryjnie. Większość osób dobrze reaguje na doustne antybiotyki. Należy jednak zachować szczególną ostrożność u osób z obniżoną odpornością i słabo przestrzegających zaleceń lekarskich. W ciężkich przypadkach dotyczących osób z obniżoną odpornością, niemowląt i osób starszych zaleca się hospitalizację w celu dożylnego podania antybiotyków. Ścisłe monitorowanie i obserwacja są również zalecane w przypadku osób, które najprawdopodobniej nie zastosują się do zaleceń lub nie ukończą antybiotykoterapii z powodów psychologicznych lub społecznych.

Powikłania są rzadkie u osób zarażonych różą, ale czasami mogą wystąpić komplikacje. Na przykład, jeśli bakteria zainfekuje krew, rozprzestrzeni się na zastawki serca, kości i stawy. W rezultacie wystąpi stan zwany bakteriemią. Trzeba pamiętać, że powikłania róży mogą być poważne, ale rzadko śmiertelne. Niektóre komplikacje miejscowe obejmują powstawanie ropni, szkarlatynę, zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych, martwicę skóry, plamicę krwotoczną, zakrzepowe zapalenie żył, powstawanie pęcherzy i zgorzeli, przewlekły obrzęk nóg, wstrząs septyczny, poinfekcyjne zapalenie kłębuszków nerkowych, a także powtarzające się epizody infekcji.