Paraliż senny – czym jest i skąd się bierze? Jak go leczyć?

Paraliż senny, czy też porażenie przysenne, jest stanem związanym z porażeniem mięśni ciała, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości umysłu. Pacjent w tym stanie może czuć się zamknięty w klatkę, bez możliwości wykonania jakiegokolwiek ruchu. Często towarzyszy mu wówczas szybkie bicie serca i strach związany z paraliżem. Skąd się bierze taki stan i czy jest groźny? Jak go rozpoznać i na czym polega jego leczenie? Informacje te znajdziesz poniżej.

Czym jest paraliż senny?

Niektóre osoby doświadczają zjawiska, jakim jest porażenie przysenne, czy też paraliż senny. Co to tak właściwie jest? Osoba, która doświadcza paraliżu sennego, jest świadoma, ale nie może wykonać żadnego ruchu, czy też wypowiedzieć jakiegokolwiek słowa, jakby jej ciało chwilowo zamarło. By lepiej wytłumaczyć to zjawisko, należy przybliżyć, co dzieje się z ciałem człowieka, gdy ten zasypia. W fazie snu REM towarzyszą nam wizje senne. Charakterystyczne dla tej fazy jest porażenie mięśni ciała, co jest stanem fizjologicznym i w pełni naturalnym. Jeśli jednak dochodzi do bezwładu ciała w innej fazie snu, gdy pacjent jest świadomy, mówimy właśnie o paraliżu sennym. Zazwyczaj pojawia się on w czasie zasypiania lub kiedy pacjent gwałtownie wybudza się z fazy REM. Można powiedzieć, że ciało jest wówczas uśpione, ale umysł jeszcze niekoniecznie. Pacjent nie ma już kontroli nad własnym ciałem, natomiast ma świadomość, gdyż jeszcze nie zasnął.

Paraliż senny dla osoby, która go doświadcza, może być przerażający. Nic dziwnego zatem, że w tym czasie akcja serca gwałtownie przyspiesza i pojawia się strach, a nawet ucisk w klatce piersiowej. Niektóre osoby podczas paraliżu sennego doświadczają również różnego rodzaju omamów, w tym zarówno halucynacji wzrokowych, jak i słuchowych czy dotykowych. 

Zaburzenia snu często wiążą się z obniżeniem komfortu życia pacjenta. W przypadku takich zaburzeń dochodzi do spadku jakości życia, dlatego wiele osób kieruje wówczas swoje kroki do lekarza. Problemu nie można jednak cudownie „wyleczyć”, gdyż nie jest to w zasadzie choroba. Należy wiedzieć jednak, że dolegliwości łatwo pomylić z prawdziwymi chorobami, które to już jak najbardziej wymagają leczenia. Jeśli u pacjenta zostanie zdiagnozowane zaburzenie, takie jak np. padaczka, konieczna może być farmakologia. Recepta przez internet w tym przypadku może wiele pomóc. Nie zawsze trzeba bowiem starać się o stacjonarną wizytę lekarską, by móc wykupić leki na receptę. 

Jak rozpoznać paraliż senny?

Gdy w grę wchodzi pojawiający się wbrew woli człowieka paraliż senny, „jak przerwać” to pierwsze, co przychodzi do głowy osobom doświadczającym tego nieprzyjemnego stanu. Nie dziwi również często wyszukiwana w sieci fraza „paraliż senny – jak zapobiec”. Tylko potwierdza to fakt, że zazwyczaj pacjenci obawiają się tego stanu i poszukują szybkich i sprawdzonych informacji, co zrobić, by go nie doświadczać. Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że niektóre osoby samoczynnie chcą wejść w paraliż senny. Jak wywołać to zjawisko samemu i w jakim celu? Niektórzy uważają, że pozwala to wejść w fazę świadomego snu, podczas którego możliwe jest kreowanie pojawiających się w nich wizji i marzenia senne kontrolowane. W tym miejscu skupimy się jednak nie na wywoływaniu tego stanu, a wytłumaczeniu jego pochodzenia i leczenia.

Paraliż senny – czy jest groźny?

Zazwyczaj paraliż senny mija samoczynnie. Wielu pacjentów poszukuje jednak konkretniejszych informacji odnośnie tego, ile trwa paraliż senny. Trzeba zaznaczyć, że stan ten najczęściej trwa od kilku sekund do maksymalnie kilkunastu. Niewątpliwie jednak doświadczającemu tego stanu człowiekowi czas ten może znacznie się dłużyć. Nie powinna się takim zjawiskiem przejmować osoba, która jest zdrowa i doświadcza podobnego zjawiska sporadycznie. Jeśli jednak pacjent ma częste paraliże senne, powinien skonsultować się z lekarzem. Koniecznie należy zgłosić się do lekarza, jeśli pojawia się paraliż senny u dzieci. 

Warto wiedzieć, że niektóre schorzenia mogą łudząco przypominać paraliż senny. Czy jest groźny i czy paraliż senny może zabić? Zjawisko nie obejmuje mięśni oddechowych i choć nie należy do przyjemnych, raczej nie stanowi dla pacjenta zagrożenia, ponadto mija samoczynnie dość szybko. Co innego jednak, gdy mowa nie o paraliżu sennym, tylko o schorzeniach, które mogą go łudząco przypominać. Łatwo bowiem pomylić paraliż senny z padaczką czy bezdechem sennym, a te zdecydowanie mogą być zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia pacjenta – zwłaszcza jeśli są niekontrolowane.  

Skąd bierze się paraliż senny?

Wiele osób zastanawia się zapewne, co powoduje paraliż senny. Należy wiedzieć, że paraliż senny przyczyny może mieć różne. Najczęściej przyczynia się do niego duże napięcie emocjonalne, napięcia psychiczne lub silny stres. Stan może się nasilać, gdy w grę wchodzi nieprzestrzeganie higieny nocnego wypoczynku. Problem z paraliżem przysennym może zatem pojawiać u osób niedosypiających, śpiących zbyt krótko, kładących się spać zbyt późno lub mających nieregularny wypoczynek nocny. Ryzyko wystąpienia paraliżu sennego rośnie również u osób nadużywających alkoholu i substancji psychoaktywnych, a także uzależnionych od leków. 

Nie każdy doświadczył epizodu, jakim jest paraliż senny. Jak wygląda zatem takie zjawisko i jak można je rozpoznać, kiedy się pojawi? Gdy dana osoba ma nocny paraliż senny, pozostaje w stanie czuwania, jednak dochodzi u niej do utraty kontroli nad własnym ciałem. Kiedy występuje paraliż senny, objawy dodatkowe to strach i przyspieszone bicie serca, a nawet uczucie duszenia się. Nie są wykluczone również różnorodne halucynacje dźwiękowe, wzrokowe lub czuciowe. Osoba mająca paraliż przysenny może czuć nawet czyjąś obecność w pomieszczeniu, słyszeć czyjeś kroki, skrzypienie, płacz lub śmiech itd. 

Leczenie paraliżu sennego

Należy wiedzieć, że paraliż senny sam w sobie to nie jest jednostka chorobowa. Nie oznacza to jednak, że nie można wprowadzać prób walki z tym zjawiskiem. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy pacjent nie myli paraliżu sennego z niektórymi schorzeniami, które mogą być dla niego groźne. W tym celu najlepiej zgłosić się do neurologa. Ten zleci zapewne badanie EEG, by sprawdzić, czy przyczyną dolegliwości nie jest padaczka. Konieczne mogą być również inne badania wykluczające niektóre niebezpieczne schorzenia, w tym bezdech senny. 

By zredukować pojawianie się paraliżu sennego, warto szczególnie skupić się na higienie snu, ograniczyć ilość elektroniki i światła niebieskiego przed snem, a także zrezygnować z alkoholu czy substancji odurzających. Sprawdzić mogą się także techniki relaksacyjne, zachowanie rutyny godzinowej zasypiania i budzenia się, a także zadbanie o wygodę wypoczynku. W niektórych przypadkach konieczna będzie również wizyta u psychologa i wdrożenie dobranej przez niego indywidualnie dla pacjenta terapii. Jeśli chodzi o paraliż senny, leczenie farmakologiczne zazwyczaj nie jest praktykowane. Leki wprowadza się jednak czasem w przypadku jednoczesnego stwierdzenia zaburzeń psychicznych takich jak depresja czy stany lękowe.