Liszajec zakaźny – objawy i przyczyny. Jak go wyleczyć?

Drobne wykwity pęcherzykowe dotyczące powierzchniowych warstw skóry, a także ranki o charakterystycznej żółto-miodowej barwie mogą świadczyć o tym, że pacjent ma liszajec zakaźny, czyli skórę zaatakowały gronkowce lub paciorkowce z grupy B. Choroba ta dotyczy głównie małych dzieci, ale i dorośli mogą się z nią zmagać. Co warto wiedzieć o liszajcu zakaźnym, jego przyczynach, objawach, leczeniu i możliwych powikłaniach?

Czym jest i jak wygląda liszajec zakaźny?

Liszajec zakaźny to choroba skóry o podłożu bakteryjnym, która jest bardzo zakaźna, jednak zazwyczaj ma dość łagodny przebieg. Chorobę wywołują paciorkowce z grupy B lub bakterie gronkowca złocistego, ponadto w niektórych przypadkach choroba może dotyczyć obu tych grup bakterii jednocześnie. Liszajec zakaźny atakuje skórę, w tym zwłaszcza twarz oraz szyję, ale zmiany skórne mogą również umiejscowić się w okolicy paznokci na dłoniach. Objawów zakażenia nie da się przeoczyć. Są to pęcherzyki i strupki, które widoczne mogą być między innymi w okolicy naskórka ust i nosa, ponadto należy zaznaczyć, że w przypadku tej infekcji możliwe jest występowanie pęcherzy w kilku miejscach ciała jednocześnie. Nie pojawiają się tutaj objawy ogólne (np. gorączka), ale choroba pojawia się dość raptownie i przebiega intensywnie. Zmiany nie są zazwyczaj mocno swędzące i powinno się unikać ich drapania, jednak zwykle nie pozostają po nich blizny.

Liszajec zakaźny, choć jest samoprzemijający, należy do chorób, które bezwzględnie wymagają konsultacji u lekarzy. Gdy w grę wchodzi liszajec zakaźny, leczenie jest niezbędne, ponieważ wdrożone odpowiednio szybko środki zaradcze sprawią, że choroba może potrwać zaledwie kilkanaście dni i uniknie się ryzyka poważnych powikłań. Jeśli choroba nie będzie leczona, pacjent może zmagać się z nią tygodniami, ponadto trzeba liczyć się z groźnymi powikłaniami – zwłaszcza u małych dzieci. Pomocna w tym przypadku może być konsultacja lekarska online i e-recepta online – zwłaszcza jeśli ciężko dostać się na stacjonarną wizytę lekarską. Ze względu na to, że jest to zakażenie bakteryjne, lekarz zaleci antybiotyki (zwykle są to kremy lub maści, ewentualnie doustny lek ogólny w ciężkiej postaci choroby), które przy właściwej terapii polepszą stan zdrowia pacjenta i zminimalizują objawy chorobowe u dzieci czy dorosłych.

Przyczyny powstawania liszajca zakaźnego

Liszajec zakaźny u dzieci w wieku poniżej 6 lat pojawia się najczęściej, jednak schorzenie to dotyka również osoby dorosłe, ponieważ bardzo łatwo się przenosi. Jeśli chodzi o osoby dorosłe, najbardziej narażone są osoby zmagające się ze schorzeniami immunologicznymi, cukrzycą, chorobą tarczycy lub nerek. Trzeba również wspomnieć o kwestii higieny osobistej, gdyż rozwojowi liszajca zakaźnego sprzyja pot, ciepło i wilgoć (np. upały latem). U dorosłych zakażeniu sprzyjają również sporty kontaktowe – np. zapasy. Duże skupiska dzieci, w tym przede wszystkim żłobki i przedszkola to miejsca, gdzie również szczególnie łatwo o liszajec zakaźny. Jak można się zarazić? Wystarczy bezpośredni kontakt z osobą, która zmaga się z chorobą, ponadto liszajcem zakaźnym można zarazić się również poprzez korzystanie z przedmiotów, których dotykała chora osoba (np. ręcznika, pościeli, zabawek czy odzieży). Pierwotna infekcja obejmuje często miejsce lekko uszkodzonej skóry, jednak infekcja wtórna liszajcem zakaźnym może towarzyszyć skórze zmienionej już chorobowo, w tym np. grzybicy, AZS lub ospie wietrznej.

Czym objawia się liszajec zakaźny i jak go nie pomylić z inną chorobą skóry?

Liszajec zakaźny objawy ma dość charakterystyczne. Zauważyć można rozwijające się wykwity (które przypominają nieco drobne pęcherze) na ciele, które wypełnione są ropą. Szybko zamieniają się one w strupy o kolorze żółto-miodowym. Pojawić może się również miejscowe zaczerwienienie skóry, a także świąd, jednak nie jest on zwykle nasilony. Należy tu zaznaczyć, że objawy liszajca zakaźnego przypominają objawy zliszajowacenia, a także mogą przypominać niektóre objawy alergii kontaktowej czy AZS a nawet świerzbu, więc warto zgłosić się na konsultację lekarską, by to doświadczony lekarz dokonał właściwej diagnozy.

Leczenie liszajca – farmakologia wewnętrzna i zewnętrzna

Liszajec zakaźny jest co prawda chorobą o charakterze samoograniczającym się, jednak nie można go bagatelizować i rezygnować z wizyty u lekarza i leczenia, gdyż nieleczone zakażenie grozi bardzo poważnymi powikłaniami. U małych dzieci może dojść między innymi do posocznicy, zapalenia stawów i kości, a także innych poważnych powikłań. Odpowiednio szybko wdrożone leczenie to nie tylko sposób na zahamowanie rozprzestrzeniania się zmian skórnych i uporanie się z chorobą, ale również na mniejsze prawdopodobieństwo, że chora osoba zarazi swoje otoczenie. Lekarz w pierwszej kolejności musi postawić diagnozę – ważny jest tu wywiad lekarski i ocena zmian skórnych, a czasem również diagnostyka jest łatwiejsza, gdy wykona się badanie mikroskopowe wymazu. Jeśli chodzi o leczenie, najczęściej stosuje się preparaty miejscowe, w tym aerozol, krem lub maść na liszajec zakaźny. Bez recepty lepiej nie działać na własną rękę – ze względu na możliwe powikłania zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli mowa o poważniejszym przebiegu choroby, lekarz może zdecydować o doustnym podaniu antybiotyku na liszajec zakaźny. Jaki antybiotyk sprawdzi się tu najlepiej? Zwykle stosuje się preparaty na bazie penicyliny półsyntetycznej lub cefalosporyn, jednak dobrze zrobić antybiogram, który pokaże wrażliwość bakterii na poszczególne preparaty – wówczas można zawęzić spektrum działania do leków wybiórczych.