Kolonoskopia — jak się przygotować i jak wygląda badanie?

Kolonoskopia to badanie jelita grubego, czyli okrężnicy, w celu sprawdzenia oznak raka i innych chorób. Podczas badania lekarz wprowadza elastyczną rurkę z oświetloną soczewką do odbytu i jelita. Badanie nie trwa długo i nie jest bolesne. Jeśli szukasz informacji na temat kolonoskopii, trafiłeś we właściwe miejsce! W tym artykule opowiemy o tym, czym jest kolonoskopia, dlaczego trzeba ją wykonać, kto powinien poddać się takiemu badaniu i jak należy się do niego przygotować. Przejdźmy więc od razu do sedna sprawy!

Kolonoskopia – co to za badanie?

Kolonoskopia to test, który bada wyściółkę jelita grubego. Służy do wykrywania i usuwania polipów, czyli narośli na ścianie jelita. Kolonoskopia jelit może również wykryć raka w jego wczesnym stadium, kiedy najłatwiej go leczyć i kiedy szanse na wyleczenie są największe. Jeśli jesteś poddawany operacji brzusznej lub miałeś nagły wypadek, taki jak uraz lub zapalenie wyrostka robaczkowego, może być konieczne wykonanie kolonoskopii przed operacją. Kolonoskopię można wykonać w znieczuleniu ogólnym. Niektóre schorzenia wymagają przyjmowania leków na stałe, które łatwo przedłużysz dzięki usłudze recepta online.

W jakim celu wykonuje się kolonoskopię?

Kolonoskopia jest wykonywana w celu zdiagnozowania i leczenia raka jelita grubego, polipów, choroby zapalnej jelit, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Crohna. Kolonoskopia może również pomóc w zdiagnozowaniu choroby uchyłkowej lub infekcji jelit.

Czasami podczas zabiegu kolonoskopii lekarz wykonuje biopsję, w celu dalszej diagnostyki.

Wskazania do kolonoskopii objawy

Jeśli masz którykolwiek z tych objawów być może lekarz zleci ci kolonoskopię:

• Krew w stolcu (żywa, jasnoczerwona krew)
• Krwawienie z odbytu (widoczna krew na chusteczce higienicznej po wytarciu)
• Przewlekłe zaparcia i biegunki
• Krwawe biegunki
• Częste bóle brzucha bez nieznanej przyczyny

Jakie choroby mają być diagnozowane za pomocą kolonoskopii

Kolonoskopię stosuje się w diagnostyce różnych chorób, m.in.:

• Rak jelita grubego. Jeśli masz 50 lat lub więcej, powinieneś poddawać się kolonoskopii przesiewowej co 10 lat. W przypadku historii rodzinnej, kiedy ktoś z bliskich chorował na raka jelit, czy inne choroby jelit, warto robić kolonoskopię już od 40 roku życia.  
• Polipy. Najczęstszym polipem jest gruczolak (łagodny guz). Mogą też występować polipy zapalne i hiperplastyczne, które z czasem mogą przekształcić się w nowotwory złośliwe.
• Hemoroidy. Nie są one z reguły niebezpieczne, ale mogą powodować dyskomfort i krwawienie. Najlepiej leczyć je, zanim się pogorszą, stosując maści zmniejszające przepływ krwi do tego obszaru. W cięższych przypadkach zalecana jest operacja. 
• Wrzody (owrzodzenia). Perforacja w przewodzie pokarmowym może prowadzić do infekcji, jeśli nie jest natychmiast leczona; może to być śmiertelne!
• Choroba Leśniowskiego-Crohna (przewlekłe zapalenie jelit) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (choroba zapalna jelit), oba rodzaje choroby zapalnej jelit (IBD) mogą wymagać operacji w celu usunięcia uszkodzonych części przewodu pokarmowego. 

Czy kolonoskopia wykrywa pasożyty?

Pasożyty mogą zostać wykryte podczas kolonoskopii, mogą one nie pojawić się na wszystkich zdjęciach wykonanych podczas tej procedury. Oznacza to, że czasami mogą być potrzebne dodatkowe badania, jeśli lekarz podejrzewa, że masz zakażenie pasożytami.

W jaki sposób przygotować się do kolonoskopii?

Przygotowanie do badania ma na celu oczyścić jelita i zmniejszyć dyskomfort pacjenta.

• Przed badaniem pij dużo wody. 
• Zostaniesz poproszony o przestrzeganie specjalnej diety rozpoczynającej się 2 dni przed badaniem: żadnych produktów mlecznych, surowych owoców lub warzyw, orzechów, nasion, popcornu, pieczywa z ziarnami lub czegokolwiek, co zawiera mak (jak niektóre chleby).
• Na noc przed zabiegiem należy zażyć leki, które zleci Ci lekarz.
• Środki przeczyszczające mogą być zalecane przez lekarza, jeśli masz zaparcia przez ponad 7 dni przed kolonoskopią. To pomaga oczyścić jelita i dać lepszy obraz badania. Lekarz może również zlecić Ci lewatywę, jeśli masz problemy z wypróżnieniem przed kolonoskopią. 
• W dniu badania zaleca się powstrzymanie od jedzenia.

Jakie badania krwi przed kolonoskopią?

Przed wykonaniem tego badania lekarz prawdopodobnie będzie chciał przeprowadzić kilka badań krwi i zapytać o historię choroby.

Badania krwi mogą być zlecone, jeśli u pacjenta wystąpił którykolwiek z następujących objawów:

• krwawienie z odbytu (tylnego przejścia)
• biegunka trwająca dłużej niż dwa tygodnie
• w rodzinie występowały polipy lub rak w okrężnicy, lub odbytnicy
• małe grudki w stolcu

Są one zazwyczaj wykonywane w celu pomocy lekarzowi w wykluczeniu wszelkich schorzeń, które mogłyby wpłynąć na wyniki badań lub sprawić, że przeprowadzenie zabiegu nie byłoby dla Pana/Pani bezpieczne.

Do najczęstszych badań krwi należą:

Test glukozy na czczo — polega on na wypiciu specjalnego napoju zawierającego glukozę i poddaniu się badaniu poziomu cukru we krwi cztery godziny później. Jeśli poziom glukozy jest zbyt wysoki, wykonanie kolonoskopii może być dla Ciebie niebezpieczne.

Badanie profilu lipidowego na czczo (badanie cholesterolu) — polega na zmierzeniu poziomu cholesterolu i porównaniu go z wartościami prawidłowymi w celu oceny, czy istnieje zwiększone ryzyko chorób serca.

Badanie czynności wątroby — polega na pomiarze enzymów wytwarzanych przez wątrobę, co może wskazywać, czy doszło do uszkodzenia tego narządu w wyniku nadużywania alkoholu lub innych problemów, takich jak zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C.

Jak długo trwa kolonoskopia i czy jest bolesna? 

Kolonoskopia to procedura, która trwa zazwyczaj 30 do 45 minut, wykonywana w sedacji. Większość osób po kolonoskopii, w tym samym dniu wraca do domu. Lekarz podczas badania szuka polipów i innych nieprawidłowości w jelitach.

Pacjenci pozostaną w pokoju badań przez około 1 godzinę po zakończeniu badania. Jeśli badanie wykaże obecność polipów, pacjent dostanie skierowanie doi szpitala na usuniecie ich.

Wiele osób zastanawia się, czy kolonoskopia boli. Badanie kolonoskopii nie jest bolesne, jednak podczas badania pacjent może odczuwać dyskomfort, podczas przemieszczania się kolonoskopu w jelicie. Niektórzy opisują go jako lekko niewygodny, podczas gdy inni odczuwają niewielki ból w niektórych miejscach, podczas badania.

Jak przebiega kolonoskopia?

Kolonoskopia jest badaniem, które wykorzystuje kolonoskop do badania wewnętrznej wyściółki dolnej części jelita grubego (okrężnicy). Proces rozpoczyna się od dokładnej kontroli medycznej i przygotowania przez lekarza, aby upewnić się, że jesteś w dobrym stanie zdrowia. Przed badaniem powinieneś spożywać pokarmy bogate w błonnik, które poprawiają motorykę jelit, dzięki czemu unikniesz zaparć. Jeśli masz problem z wypróżnieniem, możesz zażyć środki przeczyszczające dzień przed badaniem.

W trakcie badania lekarz może pobrać wycinek jelita, do dalszych badań.

Jak wygląda kolonoskopia

Kiedy nadejdzie czas badania, lekarz poprosi o położenie się na boku. Lekarz wprowadza endoskop delikatnie do odbytnicy, a następnie pomału przesuwa go w głąb jelita, aż do jelita ślepego, gdzie występuje większość problemów jelitowych. Dzieje się tak, ponieważ ta część jelita nie ma ochronnej błony pokrywającej je, chyba że jest zainfekowana przez choroby takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Lekarz będzie mógł wtedy uzyskać wyraźny obraz wyściółki Twojego jelita cienkiego. Jeśli są jakieś nieprawidłowości, będą one widoczne. Mogą to być polipy lub guzki, czyli narośla, które mogą pojawić się w wyściółce tej części przewodu pokarmowego. Polipy mogą powodować krwawienie i wrzody, jeśli ulegną zapaleniu lub zakażeniu przez bakterie, lub wirusy.

Badanie można nagrać na płytę DVD, aby było dostępne do ewentualnej konsultacji dla innych lekarzy.

Przeciwwskazania do kolonoskopii

• Osoby z zaburzeniami krwawienia. Jeśli w przeszłości występowały u Ciebie zaburzenia krwawienia, takie jak hemofilia lub niedobór czynników krzepnięcia, poinformuj o tym lekarza. Niektóre metody kolonoskopii mogą być przeciwwskazane w tych przypadkach.
• Osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew. Jeśli przyjmujesz leki rozrzedzające krew (antykoagulanty), takie jak warfaryna, aspiryna lub inne leki wpływające na płytki krwi, lekarz nie wykona zabiegu, dopóki nie odstawisz tych leków na co najmniej pięć dni przed badaniem i na kilka dni po nim.
• Osoby, które przeszły niedawno operację lub uraz w okolicy brzucha, lub miednicy powinny odczekać do czasu wyleczenia przed poddaniem się kolonoskopii.
• Osoby, które miały niedrożność jelit lub perforację jelita grubego powinny odczekać co najmniej trzy miesiące przed poddaniem się kolonoskopii.
• Kobiety w ciąży nie powinny poddawać się żadnym badaniom endoskopowym, jeśli nie jest to absolutnie konieczne, ponieważ wykazano, że promieniowanie z endoskopów może uszkodzić płód.

Kolonoskopia a hemoroidy

Hemoroidy to obrzęknięte żyły w odbycie lub wokół niego. Mogą powodować ból i krwawienie, ale zazwyczaj nie są niebezpieczne. Kolonoskopia może znaleźć i leczyć zarówno hemoroidy jak i raka jelita grubego we wczesnym stadium, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne.

Hemoroidy mogą sprawić, że badanie może być trochę bardziej nieprzyjemne. Mogą przyczynić się do większej ilości krwi w stolcu po badaniu. Hemoroidy mogą również powodować dłuższe badanie, ponieważ blokują widok niektórych części okrężnicy.

Czy badanie kolonoskopem może powodować powikłania?

Przed udaniem się do gabinetu lekarskiego warto się przygotować, podejmując pewne kroki, aby uniknąć komplikacji w trakcie i po badaniu.

Powikłania są rzadkie w przypadku kolonoskopii, ale mogą wystąpić infekcje. Jeśli masz stan, który czyni cię bardziej podatnym na infekcje, lekarz może zalecić antybiotyki przed rozpoczęciem badania. Leki te zmniejszają ryzyko rozwoju infekcji w jelitach podczas lub po kolonoskopii. Po zakończeniu badania może być widoczna niewielka ilość krwi w stolcu przez okres do 48 godzin po kolonoskopii. W tym czasie nie należy stosować żadnych leków dostępnych bez recepty bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. Mogą one hamować gojenie i powodować dodatkowe problemy trawienne.

Po wypisaniu z oddziału po kolonoskopii (zazwyczaj w ciągu dwóch godzin), pacjenci powinni przyjmować przynajmniej jedną serię profilaktycznych antybiotyków przepisanych przez lekarza, aż do momentu naturalnego wypróżnienia.