Czyrak – czym jest? Przyczyny, rodzaje, leczenie

Napisano 04.09.2022 | Asystentka Medyczna | Czas czytania: 5 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czyrak znany jest również jako ropień skóry. Jest czerwonym, zapalnym guzkiem, który występuje pod skórą. Tworzy się on, gdy gruczoły w głębszych warstwach skóry zostają zablokowane i zainfekowane. Czyraki mogą być również spowodowane przez takie dolegliwości, jak zablokowane gruczoły potowe lub wrastające mieszki włosowe. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej na temat czyraków, jak powstają i jak je leczyć. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest czyrak?

Pewnie zastanawiasz się, z czego powstaje czyrak? Czyrak jest zakażeniem skóry. Rozwija się on, gdy bakterie dostają się do organizmu przez skaleczenie lub zadrapanie. Powoduje to pojawienie się bolesnego, czerwonego guzka. Najczęstsze przyczyny czyraków są bakterie gronkowca i paciorkowca, ale mogą być również spowodowane przez inne rodzaje bakterii. Bakterie namnażają się wewnątrz zablokowanego gruczołu i uwalniają toksyny do otaczającej tkanki. To powoduje reakcję zapalną, która prowadzi do bólu, ciepła i zaczerwienienia. Nie leczone czyraki mogą tworzyć bolesną ranę. Standardowe leczenie wymaga podania maści z antybiotykiem, którą dostaniesz u lekarza. Jeśli nie masz dostępu do swojego lekarza, możesz skorzystać z usługi e-recepta, dzięki której szybko dostaniesz receptę na wybraną maść, którą kupisz w każdej aptece. Kod do recepty dostaniesz na maila po opłaceniu zamówienia oraz SMSem. 

Czyrak jak wygląda?

Czyrak to bolesna infekcja bakteryjna mieszka włosowego. Najczęściej występuje w pachach, pachwinach, pośladkach, ale może również wystąpić czyrak w miejscu intymnym. Czyraki mogą być bardzo bolesne po dotknięciu. Po pęknięciu czyraka i wypłynięciu ropy, miejsce to goi się szybko bez utworzenia rany, czy blizny. 

Czyraki często pojawiają się po urazie skóry, takie jak cięcie lub zadrapanie, ale mogą również rozwijać się bez widocznej przyczyny. U mężczyzn często mogą również występować na twarzy w miejscu golenia, gdzie powstało nacięcie skóry.  

Czy czyrak krwawi? 

Nie zawsze, ale może się tak zdarzyć. Możesz mieć otwartą ranę pod skórą, która pozwala zarazkom dostać się do krwiobiegu i spowodować infekcję. Należy jak najszybciej udać się do lekarza, jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki krwawienia z czyraka, ponieważ może to być poważne.

Przyczyny powstawania czyraków

W wyniku infekcji skórnej często tworzy się na skórze czyrak. Przyczyna tkwi w chorobotwórczych bakteriach. Bakterie powodujące czyraki znajdują się zwykle na skórze, ale mogą dostać się do mieszków włosowych i spowodować infekcję.

Inne przyczyny powstawania czyraków:

  • Nadmierne pocenie się – nadmierne pocenie się może spowodować zatkanie porów brudem i olejem, co może prowadzić do infekcji.
  • Zmiany hormonalne – zmiany hormonalne u kobiet powodują, że pocą się one bardziej i produkują więcej oleju niż zwykle. Standardowe zmiany hormonalne, które narażają kobietę na czyraki to miesiączkowanie, ciąża, menopauza.   
  • Współistnienie innych chorób, takich jak cukrzyca i AIDS – te dwie choroby sprawiają, że ciało niezdolne do walki z infekcjami, co może prowadzić do czyraków.
  • Zaburzenia skóry – choroba skóry, taka jak łuszczyca i egzema, może powodować szybkie namnażanie się komórek skóry, które mogą blokować pory i powodować czyraki.
  • Poważne choroby, np. nowotwory skóry. 

Objawy czyraka — jak je rozpoznać?

Czyraki są spowodowane przez bakterie, które dostają się do skóry przez cięcia lub zadrapania. Są one najczęściej spotykane w okresie dojrzewania i po menopauzie, ponieważ hormony sprawiają, że skóra jest bardziej podatna na infekcje. Jesteś również bardziej narażony na ich rozwój, jeśli masz cukrzycę lub inny stan, który osłabia twój układ odpornościowy.

Objawy czyraka

Najczęstszym objawem czyraka jest delikatny, czerwony guzek na skórze. Czasami z guzka może być wyciśnięta ropa. Inne objawy mogą obejmować:

  • Bolesność (może to być spowodowane stanem zapalnym wokół czyraka)
  • Tkliwość i ból przy dotykaniu lub naciskaniu na guzek
  • Ropa wypływająca z otworu w zainfekowanym obszarze
  • Gorączka lub stan podgorączkowy. 

Na początku pojawia się delikatny guzek pod skórą. Zwykle obejmuje jedną stronę (np. jeden pośladek).  Możesz czuć trochę bólu, lub zauważyć zaczerwienienie wokół obszaru, gdzie pojawi się czyrak. W ciągu 24 godzin po rozpoczęciu formowania zobaczysz małą krostę, która wygląda jak mały pęcherz wypełniony ropą. Najczęściej czyrak goi się po kilku dniach do 2 tygodni sam. Jeśli czyrak się nie ulega zagojeniu  i wygląda nie najlepiej, może wymagać pokazania go lekarzowi. Po obejrzeniu zmiany przez specjalistę może on przepisać ci leki. 

Rodzaje czyraków

Czyraki są najczęściej pojedyncze, ale mogą być mnogie i występować w skupiskach. Istnieją trzy główne rodzaje czyraka:

Folliculitis — jest to infekcja mieszka włosowego i otaczającej go skóry, która powoduje małe czerwone guzki, które mogą przekształcić się w pęcherze wypełnione ropą.

Karbunkuł (czyrak gromadny) – jest to głębsza infekcja niż zapalenie mieszków włosowych, z wieloma połączonymi ze sobą czyrakami tworzącymi duży, bolesny guzek na skórze.

Zespół gronkowcowego odparzenia skóry. Ten rzadki stan zaczyna się od zaczerwienienia i łuszczącej się skóry, która rozprzestrzenia się na całe ciało i może prowadzić do gorączki i bólu stawów. Za to zakażenie odpowiada najczęściej gronkowiec Staphylococcus. 

Czyraki — diagnostyka

Aby zdiagnozować czyrak, lekarz zbada dotknięty obszar i zapozna się z naszymi objawami. Lekarz może dokonać pomiaru czyraka, zbadać jego wielkość i strukturę. Może również zalecić dodatkowe badania, takie jak wymaz (w celu ustalenia, jaki rodzaj bakterii jest przyczyną zakażenia) lub badanie krwi (aby zobaczyć, czy jest zakażenie obecne).

Wygląd czyraka

Małe, okrągłe czyraki, które pojawiają się w grupach, są najczęściej spowodowane przez bakterie gronkowca. Te czyraki są twarde i białawe lub żółtawe, których środek może mieć kolor czerwony lub fioletowy. Czyraki gronkowcowe często występują u dzieci, zwłaszcza tych z egzemą. 

Wypełnione ropą czyraki są spowodowane przez bakterie gronkowców lub paciorkowców i nie muszą być drenowane, ponieważ drenaż występuje samoistnie po pęknięciu czyraka. Mogą one być wrażliwe i bolesne, ale zazwyczaj szybko się goją bez leczenia.

Czyraki spowodowane przez prątki zwykle goją się powoli bez leczenia, ale mogą nawracać, jeśli podstawowa przyczyna nie jest leczona. Zakażenia prątkami występują najczęściej u osób z HIV/AIDS lub innymi zaburzeniami odporności; pacjenci ci powinni otrzymać szybkie leczenie antybiotykami, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia.

Posiew

Posiew to test sprawdzający, czy w zakażonym miejscu obecne są bakterie. Sterylny bawełniany wacik jest używany do zbierania komórek z powierzchni czyraka. Próbka jest następnie wysyłana do laboratorium w celu przeprowadzenia badań.

Jak wygląda leczenie czyraka?

Mając do czynienia z czyrakiem, zapewne zastanawiasz się, jak skutecznie pozbyć się czyraków. Leczenie czyraka może odbywać się za pomocą prostych sposobów domowych, a w przypadku większych czyraków, może być konieczna antybiotykoterapia (antybiotyki doustne, maści z antybiotykiem). W większości przypadków czyrak znika sam. 

NIe trzeba wielu specjalistycznych zabiegów, aby wyleczyć czyrak. Leczenie może odbyć się w zaciszu domowym, za pomocą prostych metod. Zastosuj ciepły kompres na czyraka kilka razy dziennie, aż pęknie. To pomoże mu szybciej się zagoić. Jeśli nie możesz dosięgnąć czyraka, aby zrobić ciepłe okłady, możesz polewać go ciepłą wodą z prysznica przez około 10 minut, kilka razy  dziennie. Ciepło pomaga doprowadzić do pęknięcia czyraka.  

Zastosuj maść z antybiotykiem. Może to być maść przepisana na receptę przez lekarza lub maść bez recepty, np. Multibiotyk, czy Tribiotyk.  Smaruj czyraka 2-3 razy dziennie, przez 2-3 dni. To pomaga zapobiegać infekcji i przyspiesza czas gojenia.

Jeżeli czyrak jest bardzo bolesny, możesz zażyć tabletki przeciwbólowe (np. ibuprofen). Należy unikać stosowania polopiryny w trakcie antybiotykoterapii. 

Czyrak wyciskanie

A czy można wyciskać czyraka? Tak, można, jeżeli nie jest zbyt duży i są to zmiany pojedyncze.  Podczas wyciskania czyraka należy zachować odpowiednią higienę – należy umyć ręce środkiem dezynfekcyjnym, a także od razu po wyciśnięciu ropy, również zdezynfekować dokładnie to miejsce, aby zapobiec rozprzestrzenieniu się bakterii na okolicę czyraka. 

Profilaktyka czyraka — czy da się mu zapobiec?

Czyrakom nie zawsze można zapobiec, ponieważ są to infekcje bakteryjne. Ale są pewne rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc zapobiec czyrakom:

  • często myj ręce wodą z mydłem; 
  • używaj płynu antybakteryjnego do mycia rąk;
  • utrzymuj cięcia lub zadrapania czyste i pokryte bandażem, dopóki nie zagoją się całkowicie;
  • dbaj o swoje ogólne zdrowie i prawidłową dietę.

Czyraki są zakaźne i jeśli inna osoba ma czyraka, może go łatwo roznieść po całym ciele. Można zapobiec rozprzestrzenianiu się czyraków poprzez utrzymywanie ich pod osłoną wodoodpornego opatrunku lub podkładki z gazy, dopóki się nie zagoją, lub noszenie odzieży, która zakrywa całą skórę.

Czyraki powikłania

Głównym powikłaniem czyraków jest infekcja. Czyraki, jeśli nie są leczone, mogą prowadzić do zaczerwieniania i zakażenia tkanek wokół niego. Czyraki, które nie goją się po 2 tygodniach, mogą przejść w ropnie. Te zazwyczaj wymagają drenażu chirurgicznego – procedura drenażu ropnia w znieczuleniu miejscowym. 

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.