Co to jest leukopenia? Jak się ją bada?

Napisano 07.03.2023 | Asystent Lekarza | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Leukopenia jest jedną z najczęstszych przyczyn nieprawidłowości w morfologii. W ten sposób oznaczana jest za mała liczba leukocytów, czyli białych krwinek. Leukopenia jest niebezpiecznym symptomem, ponieważ może prowadzić do osłabienia układu odpornościowego człowieka. Efektem tego może być zwiększona liczba infekcji, z którymi organizm sobie nie radzi. Ważnym aspektem w tym schorzeniu jest diagnostyka, a następnie odpowiednio dostosowane leczenie.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Czym jest leukopenia?

Co to jest leukopenia? To stan, w którym liczba białych krwinek w morfologii spada poniżej 4 000 komórek/µl. Sytuacja taka zagraża zdrowiu i życiu człowieka, ponieważ jego organizm nie jest w stanie bronić się przed infekcjami.

Leukopenia to niebezpieczne schorzenie, które nieodpowiednio zdiagnozowane lub nieleczone może doprowadzić do poważnych chorób, a nawet do śmierci. Podstawą jest znalezienie przyczyny leukopenii, potem należy rozpocząć właściwe leczenie. Ułatwi i przyspieszy to skorzystanie z opcji recepta przez internet. Dzięki temu receptę otrzymamy bez wychodzenia z domu i będzie można szybko wykupić lekarstwa.

Leukopenia jest schorzeniem związanym z liczbą białych krwinek, inaczej nazywanych leukocytami (white blood cells, WBC). Leukocyty produkowane są przez szpik kostny, dojrzewają w śledzionie, węzłach chłonnych i grasicy. Te białe krwinki odpowiadają za walkę z różnego rodzaju infekcjami, które są wywołane przez bakterie, wirusy oraz inne patogeny. Dzięki leukocytom układ odpornościowy działa prawidłowo, natomiast gdy ich liczba znacząco się obniża, wtedy organizm nie radzi sobie z ciężkimi infekcjami, co może doprowadzić do śmierci człowieka.

Leukocyty to grupa komórek. W jej skład wchodzą również granulocyty, limfocyty i monocyty. Leukopenia odnosi się do spadku całkowitej liczby leukocytów, nie określając ich poszczególnych rodzajów. Aby to sprawdzić, potrzebne jest szczegółowe badanie krwi. Wśród leukocytów najliczniejszą grupę stanowią neutrofile (60-70%) oraz limfocyty. Pozostałe białe krwinki są margines i w liczbie całkowitej oznaczają niski procent. Z tego powodu najczęściej leukopenia jest powodowana spadkiem liczby limfocytów i neutrofili.

W prawidłowych warunkach u zdrowego człowieka całkowita liczba leukocytów we krwi wynosi od 4000 do 10 000/μl. Zbyt niski poziom leukocytów, czyli poniżej 4 tys./μl, oznacza leukopenię.

Niski poziom białych krwinek to leukopenia, a białaczka (nowotwór układu krwionośnego) doprowadza do leukocytozy, która jest podwyższonym poziomem leukocytów. Przyczyną tego schorzenia, oprócz białaczki, mogą być: infekcje, przebycie operacji, oparzenia, urazy, silny wysiłek fizyczny oraz stres.

Leukopenia – objawy

Nieznaczny niedobór białych krwinek objawów niepokojących nie wykazuje. Z tego powodu leukopenia może być przypadkowo wykrytym schorzeniem w morfologii krwi, która była wykonana profilaktycznie lub z innej przyczyny.

Dopiero większe niedobory leukocytów i leukopenia wywołują:

  • nawracające infekcje;
  • afty i owrzodzenia w jamie ustnej;
  • stany podgorączkowe i gorączkę;
  • infekcje górnych dróg oddechowych;
  • anemię i przedłużone miesiączki u kobiet;
  • bóle głowy;
  • osłabienie, zmęczenie;
  • rozchwianie emocjonalne.

Wraz z pogłębieniem się leukopenii objawy się zmieniają. Organizm przestaje bronić się przed zakażeniami, co powoduje rozwój chorób wywoływanych przez patogeny oportunistyczne. Należą do nich bakterie, wirusy i grzyby, które nie stanowią zagrożenia dla osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym. Jednak są groźne przy upośledzonej odporności (głęboka leukopenia). W takim przypadku mogą występować następujące choroby:

  • gruźlica płucna i pozapłucna;
  • nawracające zapalenia zatok nosa, oskrzeli i płuc;
  • zakażenia grzybicze w obrębie płuc i poza płucami;
  • ciężkie infekcje wirusowe, np. rozsiana opryszczka;
  • nowotwory, np. mięsak Kaposiego (związany z AIDS).

Najcięższą odmianą leukopenii jest agranulocytoza. W skrajnych przypadkach niedobór białych krwinek lub ich obecność w nikłych ilościach może stanowić stan bezpośredniego zagrożenia życia i wymaga niezwłocznej hospitalizacji.

Przyczyny występowania leukopenii

Niedobór białych krwinek i leukopenia to poważny problem. Przyczyny tego schorzenia mogą być różne. Powodem może być tzw. leukopenia wtórna wynikająca z przebiegu infekcji wirusowej lub spowodowana obecnością chorób ogólnoustrojowych. Często może to być tylko przejściowe zaburzenie o nikłym znaczeniu klinicznym. Jednak może także być oznaką poważnej choroby.

Do przyczyn powodujących leukopenię zaliczamy:

  • przebycie ostrej infekcji wirusowej lub bakteryjnej;
  • choroby nowotworowe krwi i inne choroby szpiku kostnego;
  • stosowanie niektórych leków jak cytostatyki, kortykosteroidy;
  • niedożywienie i niedobory pokarmowe;
  • zaburzenia wrodzone;
  • choroby prowadzące do powiększenia śledziony (np. marskość wątroby);
  • choroby o podłożu autoimmunizacyjnym (np. toczeń rumieniowaty układowy);
  • niedobory immunologiczne;
  • stany po radio- lub chemioterapii;
  • zatrucia substancjami chemicznymi.

Leukopenia u dzieci może być spowodowana zakażeniami lub chorobami autoimmunizacyjnymi. Jednak za nieprawidłowości mogą odpowiadać także choroby uwarunkowane genetycznie.

Leukopenia – sposoby leczenia

Jak leczyć leukopenie? Aby rozpocząć skuteczną terapię tego schorzenia, ważne jest postawienie właściwej diagnozy. W leukopenii leczenie jest zależne od wykrytej za pomocą morfologii przyczyny niedoboru białych krwinek.

W niektórych przypadkach leukopenia nie wymaga żadnego leczenia i ulega samoograniczeniu, jest tak zwykle po infekcjach. Na ogół najważniejsza jest terapia choroby podstawowej (np. autoimmunizacyjnej). W sytuacji, gdy po wyleczeniu choroby podstawowej nie ustępuje leukopenia, leki sterydowe są niezbędne do skutecznej kuracji.

Leczenie leukopenii jest zależne od przyczyny schorzenia:

  • przy chorobach nowotworowych wprowadza się leczenie chemioterapią i czasami przeszczep szpiku kostnego;
  • przy chorobach reumatologicznych – leki immunosupresyjne i terapie biologiczne;
  • przy zakażeniach stosuje się leki (np. przeciw HIV jest to tzw. terapia antyretrowirusowa);
  • przy chorobach genetycznych konieczny jest przeszczep szpiku;
  • po uszkodzeniu szpiku czy w niedokrwistości aplastycznej czasami musi być przeprowadzony przeszczep szpiku.

Leukopenia u dzieci – leczenie najczęściej odbywa się farmakologicznie. Jednak należy wiedzieć, że przyczyną leukopenii u dziecka mogą być przyjmowane leki. Z tego powodu należy lekarza poinformować o lekach, jakie przyjmuje dziecko. Przyczyną leukopenii u dzieci może być białaczka lub wirusowe zapalenie wątroby. W tym przypadku niezbędne jest leczenie choroby podstawowej.

Czy można zapobiec leukopenii?

Leukopenii można uniknąć, stosując się do prostych zasad. Pierwsza z nich to unikanie czynników stresogennych. Druga to odpowiednia dieta. Co jeść w leukopenii? Przede wszystkim do diety codziennej należy wprowadzić warzywa oraz produkty zawierające duże ilości substancji odżywczych tj. selen, cynk, żelazo oraz witaminy z grupy A, B i C. Dodatkowo warto jeść orzechy, ryby morskie, marchew, wątrobę – są one bogatym źródłem witaminy A. Natomiast witaminę B dostarczymy, spożywając pełnoziarnisty chleb, mleko i jego przetwory. Źródłem witaminy C są owoce, przede wszystkim cytrusowe oraz warzywa, np. pomidory oraz natka i korzeń pietruszki.

Dodatkowo w zapobieganiu leukopenii warto zrezygnować z alkoholu, który wypłukuje z organizmu człowieka witaminy i składniki odżywcze. Niezbędne jest również rzucenie palenia i innych używek.

Leukopenia to schorzenie, które można wykryć po wykonaniu morfologii krwi. Prowadzi do zmniejszonej odporności i większej podatności na infekcje. Może mieć także inne podłoże i w skrajnych przypadkach prowadzić do śmierci. W zapobieganiu leukopenii ważna jest dieta, natomiast w leczeniu niezbędne są leki (sterydy), a nawet przeszczep szpiku.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.