Afta u niemowlaka — jak sobie z nią radzić?

Bolesne afty u niemowląt to problem nie tyle zawsze groźny, co powodujący u najmłodszych dyskomfort, niechęć do jedzenia i ból. Afta u niemowlaka pojawić może się w różnych obszarach śluzówki, w tym zarówno na języku i dziąsłach, jak również w rejonach policzków czy podniebienia. Nadżerka utrudnia ssanie i przyczynia się do rozdrażnienia dziecka i jego płaczliwości. Kiedy należy skorzystać z konsultacji z lekarzem w związku z pojawieniem się u maluszka afty i kiedy niezbędne będzie leczenie? Jaki preparat podać można dziecku na afty samodzielnie, a jakie produkty i metody opisywane i Internecie są niepolecane? Zapraszamy do artykułu!

Czym jest afta?

Afty to nie tylko domena osób starszych, ale często również młodszych dzieci – wcale nie jest rzadkością na przykład afta u niemowlaka. Aftami nazywa się niewielkie ranki (nadżerki/ubytki) na nabłonku wyścielającym jamę ustną. Mają one zwykle czerwoną obwódkę i pokryte są nalotem w kolorze białym, szarym bądź żółtym. Lokalizacja aft może być różna, co oznacza, że możliwa jest zarówno afta na dziąśle u dziecka, jak również na policzku, a także afta na języku u dziecka, a nawet ranka w okolicy podjęzykowej, na podniebieniu czy na wargach. Sprostowania wymaga ponadto kwestia zaraźliwości w przypadku tego typu zmian w jamie ustnej. Afty nie są zaraźliwe, choć niewątpliwe mogą być nieprzyjemne i bolesne oraz nie zawsze łatwo goją się samoczynnie. Afty nie są tym samym, co pleśniawki – te bowiem wiążą się z zakażeniem grzybiczym (infekcja drożdżakami).

Gdy pojawiają się afty u dzieci, leki nie zawsze są potrzebne, jednak zdecydowanie warto zgłosić się do lekarza jeśli problem często powraca lub jest bardzo nasilony. Niektóre preparaty dostępne są bowiem wyłącznie na receptę, po wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Możliwa jest również e-recepta online, z której skorzystać można bez wychodzenia z domu, wypełniając formularz medyczny na urządzeniu z dostępem do sieci. W żadnym wypadku, bez konsultacji z lekarzem, nie powinno się jednak podawać najmłodszym produktów na afty, które dostępne są w aptece bez recepty. Przestrzega się przed korzystaniem z nich, gdyż nie wszystkie mogą być bezpiecznie stosowane u niemowląt.

Skąd biorą się afty?

Afty u dzieci przyczyny mogą mieć różnorodne. Najczęściej pojawiają się, gdy organizm jest osłabiony, a dziecku towarzyszy choroba. Nie jest to jednak jedyna opcja. Często występuje na przykład afta u niemowlaka podczas ząbkowania. Wówczas bowiem dziąsła malucha są rozpulchnione i bardzo łatwo o ich zakażenie. Najczęściej jednak afty u niemowlaka powstają w związku z nieprawidłową higieną jamy ustnej, czy też jej brakiem. Jeśli rodzic nie przykłada się szczególnie do oczyszczania dziąseł czy pierwszych ząbków maluszka, afty mogą pojawiać się często. Do ich powstawania przyczynia się również wkładanie brudnych rączek czy zabawek do buzi, a nawet podawanie maluchowi brudnego smoczka. Afty powstają również wskutek mechanicznych urazów śluzówki, a także w efekcie niedoborów pokarmowych, w tym zwłaszcza przy niedoborze kwasu foliowego, żelaza i witaminy B12. Powstawaniu tych nieprzyjemnych zmian sprzyjają również alergie, ponadto nie są wykluczone afty po antybiotyku u dziecka, w związku ze spadkiem odporności, a dodatkowo sprzyja im również próchnica.

Jak rozpoznać, że niemowlę ma aftę?

Afta u niemowlaka nie jest wcale trudna do rozpoznania. Już samo zachowanie malucha może wskazywać na ten problem. Dziecko staje się wówczas bardziej rozdrażnione, płaczliwe, może mieć nieco podwyższoną temperaturę, a także może odmawiać ssania piersi czy posiłków z butelki. Czasami maluchy mają dodatkowo powiększone w tym czasie węzły chłonne. Jeśli rodzic zajrzy do buźki dziecka, zauważyć może natomiast wspomniane wcześniej ranki o charakterystycznej czerwonej obwódce i jasnym nalocie.

Chęć szybkiego usunięcia nadżerki z jamy ustnej jest uzasadniona, jednak nie są polecane wątpliwego bezpieczeństwa porady internetowe w tym przypadku. Afty u dzieci często co prawda zanikają samodzielnie, jednak warto zgłosić się do lekarza, by ten je obejrzał i zaproponował działania zaradcze oraz profilaktyczne w przyszłości. Koniecznie należy skonsultować się z pediatrą, gdy występują rozległe i utrudniające jedzenie afty u dzieci. Czym leczyć, lekarz zdecyduje w tym przypadku indywidualnie, dostosowując lek na afty dla dzieci do charakteru zmian i ich nasilenia.

Prawidłowa higiena jamy ustnej niemowlęcia, czyli jak zapobiegać powstawaniu aft?

Wspomniano już wcześniej, że niejednokrotnie afta u niemowlaka jest wynikiem zaniedbań w kwestii higieny jamy ustnej. By nie zastanawiać się, co na afty u dziecka można zastosować, lepiej zatem skupić się na prewencji. Ważne, by pilnować, aby dziecko miało czyste rączki, ponadto należy dbać o czystość zabawek, gryzaczków czy smoczków. Ważne jest również dbanie o higienę jamy ustnej, czyli czyszczenie jamy ustnej maluszka już od pierwszych dni jego życia. Może posłużyć do tego czysty gazik nasączony przegotowaną wodą, ponadto można postawić na specjalne szczoteczki napalcowe do dziecięcych dziąseł czy potem zębów. Prawidłowa higiena to także oczyszczanie języka. Koniecznie zabiegi te należy wykonywać przed spaniem, a najlepiej po każdym posiłku.