Objawy egzemy u dzieci i dorosłych

Schorzenia dermatologiczne i zmiany skórne ostre lub przewlekłe, które związane są ze stanem zapalnym wierzchniej warstwy skóry, potoczenie nazywane są egzemą. Boryka się z tego typu dolegliwościami spora część populacji i to nie tylko dorośli, ale również dzieci, w tym także dzieci najmłodsze, których skóra jest jeszcze bardzo cienka i szczególnie wrażliwa. Gdy w grę wchodzi egzema, chory uskarża się najczęściej na różnego rodzaju zmiany skórne, które mogą wiązać się z odpowiedzią na czynnik zewnętrzny, ale mogą być również niezależne od czynników zewnętrznych. Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące egzemy u dzieci i dorosłych znajdziesz w poniższym artykule. Podpowiadamy, co to jest egzema, objawy jakiego typu jej towarzyszą najczęściej, a także jak leczyć tego typu dolegliwość.

Czym jest egzema i jakie są jej przyczyny?

Dolegliwości, których postać objawia się w formie zmian na skórze, pojawiają się niezależnie od wieku czy płci. Dość popularną dolegliwością skórną jest egzema. Co to tak właściwie jest? Egzemą, która pojawia się także u najmłodszych, można nazwać schorzenia dermatologiczne obejmujące stan zapalny naskórka lub górnych warstw skóry. Nie jest to schorzenie zakaźne – nie możemy zatem zarazić się podobną chorobą od bliskiego czy znajomego, który się z nią zmaga. Egzema należy jednak do nieprzyjemnych chorób, w przypadku których występuje duże prawdopodobieństwo pojawienia się stanu określanego jako przewlekły. Jak wygląda egzema? Objawy mogą być różne u różnych pacjentów, jednak zwykle egzema początki ma w postaci zaczerwienionej i obrzękniętej skóry, co w dalszych stadiach może przekształcać się w czerwone plamy, grudki oraz pęcherzyki, które wywołują bardzo silny świąd i pieczenie. Można wyróżnić fazę ostrą egzemy, w czasie której zauważyć można silny rumień i niewielkie pęcherzyki, które wewnątrz zawierają ropną wydzielinę, a także fazę podostrą egzemy, podczas której skóra się łuszczy i pojawiają się niewielkie strupy, ponadto występuje również faza przewlekła, gdzie dochodzi do przerostu naskórka, intensywnego swędzenia i silnego łuszczenia się skóry.

Warto wiedzieć nie tylko, co to jest egzema, ale również co może ją wywoływać. Tego typu dolegliwości nie mają podłoża infekcyjnego (czyli w ich powstawaniu nie biorą udziału mikroorganizmy chorobotwórcze), jednak jak najbardziej mogą pojawiać się na tle alergicznym (AZS, wyprysk kontaktowy alergiczny), choć oczywiście nie muszą, gdyż możliwa jest także egzema niealergiczna (wyprysk kontaktowy niealergiczny). Z egzemą często zmagają się osoby, które mają bezpośredni kontakt z substancjami chemicznymi różnego pochodzenia (np. w pracy), jednak może być to również postać pojawiająca się w związku z spożyciem jakiegoś pokarmu czy leków. Wyróżnić można egzemę egzogenną (kontaktową), czyli wywołaną czynnikiem zewnętrznym (alergicznym lub podrażniającym), a także egzemę endogenną, która związana jest z genetycznymi uwarunkowaniami indywidualnymi i nie wiąże się ze środowiskiem zewnętrznym. W obu przypadkach niezbędne może okazać się specjalistyczne leczenie, jednak warto wiedzieć, że możliwa jest także recepta przez internet, co jest znacznym ułatwieniem dla wielu pacjentów.

Egzema u dzieci – objawy, wygląd i rozpoznanie

Egzema u dziecka zwykle związana jest z alergiczną reakcją kontaktową, w tym reakcją na obecność czynników uczulających – np. sztucznych barwników, chemikalia (np. z proszku do prania ubrań czy nawet środków do sprzątania), środki do mycia i pielęgnacji ciała, a także na substancje, które powszechnie stosuje się w chusteczkach nawilżanych czy przy produkcji pieluszek jednorazowych. Wyróżnić można również endogenną egzemę atopową u dzieci, która nie jest związana z czynnikami zewnętrznymi. Egzema najbardziej uciążliwa jest u dzieci najmłodszych, czyli tych w pierwszych trzech miesiącach życia, których skóra jest jeszcze bardzo wrażliwa i szczególnie delikatna. Zwykle egzema wówczas obejmuje miejscowe zaczerwienienie skóry, świąd i pieczenie, co może sprawiać, że dziecko będzie niespokojne, rozdrażnione i bardziej płaczliwe. Objawy egzemy u dzieci obejmują również inne zmiany na ciele – skóra staje się sucha, ponadto można zauważyć czasem łuszczącą się skórę – problem może dotyczyć głowy i twarzy, a także innych obszarów ciała, w tym dziecięcych rąk i nóg.

Egzemą dziecko nie zarazi się w żłobku czy przedszkolu (nie jest to choroba zakaźna), ale jak najbardziej schorzenie to może pojawić się jako reakcja na czynniki alergiczne lub podrażniające znajdujące się w jego otoczeniu. Najczęściej leczenie egzemy u dzieci opera się na stosowaniu łagodzących maści i kremów, a także nawilżających balsamów, ponadto stosuje się emolienty. Należy pamiętać, że bardzo ważna jest wówczas odpowiednia pielęgnacja dziecięcej skóry, w tym unikanie szkodliwych substancji, które wywołują niepożądany odczyn skórny. Egzemę trzeba ponadto obserwować, gdyż może przekształcić się w infekcję, która będzie musiała zostać leczona antybiotykiem, a w tym przypadku konieczny będzie kontakt z lekarzem, w celu dobrania leczenia stosownie do objawów. Ważne by dziecku z egzemą przycinać krótko paznokcie (pomocne mogą być także bawełniane rękawiczki na rączki, które zapobiegną drapaniu się). Dobrze jest ponadto używać delikatną odzież bawełnianą. Sterydy u dzieci stosuje się wyłącznie w uzasadnionych przypadkach i pod ścisłą kontrolą lekarza.

Leczenie egzemy u dorosłych – czy sterydy są konieczne?

W przypadku dorosłych egzema jest najczęściej chorobą zawodową, która pojawia się w wyniku dużego i częstego kontaktu z farbami, smarami, chemikaliami. Istnieje dodatkowo możliwość wystąpienia wyprysku kontaktowego w odpowiedzi na substancje zawarte w stosowanych kosmetykach, częściach odzieży czy w odpowiedzi na przyjmowane leki. Egzema na twarzy i egzema na dłoniach objawiają się zwykle podobnie. W pierwszej kolejności pacjent może zaobserwować u siebie dość charakterystyczny rumień. Powstaje on na skutek rozszerzania się naczyń krwionośnych, a następnie zaczynają mu towarzyszyć objawy dodatkowe, jak np. obrzęk oraz grudki czy obecność pęcherzyków, a także wysuszenie skóry, łuszczenie się oraz silny świąd i bolesne pieczenie. W przypadku egzemy twarzy może dojść również do puchnięcia powiek.

Ze względu na możliwość rozdrapywania ran, gdzie istnieje duże realne ryzyko ich nadkażenia bakteryjnego, nie powinno się bagatelizować problemu, jakim jest egzema. Jak leczyć tego typu dolegliwość? Ze względu na najczęściej występujący u dorosłych charakter kontaktowy choroby, ważna jest eliminacja z otoczenia czynnika, który powoduje reakcję skórną – zwłaszcza jeśli jej przebieg jest dokuczliwy. Gdy w grę wchodzi bardziej zaawansowana egzema, leczenie obejmuje często sterydy stosowane miejscowo, a także leki przeciwhistaminowe, które ograniczają uczucie swędzenia. Lekarz zaleci stosowanie odpowiednich produktów leczniczych i ważne jest, by stosować je zgodnie z jego zaleceniami. Jeśli skóra jest mocno zrogowaciała, czasem stawia się również na maści z kwasem salicylowym i mocznikiem, które zmiękczają zmiany i złuszczają przesuszoną warstwę.