Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Nietolerancja glutenu to temat, o którym w ostatnich latach zrobiło się szczególnie głośno. Można śmiało rzec, że modne jest dziś eliminowanie glutenu z diety, nawet jeśli pacjent nie choruje na celiakię lub nie ma ku diecie bezglutenowej zdrowotnych wskazań. Eliminację glutenu z diety zdecydowanie zaleca się pacjentom, u których zostanie przeprowadzona diagnostyka i stwierdzona zostanie przez lekarza nietolerancja glutenu. W przypadku innych pacjentów, którzy gluten odstawiają na własną rękę, istnieje poważne ryzyko niedoborów żywieniowych. W artykule podpowiadamy, jakie są objawy nietolerancji glutenu i jakie mogą być skutki nietolerancji glutenu. Znajdziesz tu również wskazówki, co można jeść, a czego jeść nie można, gdy masz oznaki nietolerancji glutenu.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Co to jest nietolerancja glutenu i jak ją zdiagnozować?
W ostatnim czasie wiele słyszy się o glutenie i jego nietolerancji, a także o chorobie, jaką jest celiakia. Temat został dość mocno nagłośniony, przez co wiele osób rezygnuje ze spożywania glutenu, choć nie ma ku temu medycznych wskazań. Co to jest nietolerancja glutenu? Jest to brak tolerancji organizmu na białka, które znajdują się w zbożach, a zwłaszcza na gliadynę. Wspomnieć tu można nie tylko o celiakii, ale również o alergii na pszenicę (w tym na gluten) i nadwrażliwości nieceliakalnej na gluten. Objawy nietolerancji glutenu mogą być bardzo dokuczliwe dla pacjentów i sama recepta przez Internet na leki minimalizujące nieprzyjemne symptomy może okazać się tu niewystarczająca. Jeśli zatem pacjent zaobserwuje u siebie jakiekolwiek oznaki nietolerancji glutenu, powinien skonsultować się z lekarzem. Należy wówczas wykonać odpowiednie badania, a w razie potrzeby (i wyraźnego zalecenia lekarza) zastosować dietę bezglutenową.
Pierwsze oznaki nietolerancji glutenu
Nadwrażliwość na gluten może pojawić się w każdym wieku – w tym zarówno u osób dorosłych, jak i nawet najmłodszych dzieci. Dolegliwości mogą być przejściowe, ale w niektórych przypadkach konieczne jest utrzymywanie diety bezglutenowej znacznie dłużej lub nawet przez całe życie. Objawy nietolerancji glutenu mogą być różnorodne, zależnie od jednostki chorobowej, która dotyka chorego. Pacjent może początkowo nie zdawać sobie sprawy z tego, że jego organizm ma problem z tolerancją glutenu. Zazwyczaj symptomem jest wysypka, pokrzywka lub świąd, choć nie są to wszystkie możliwe opcje. Nietolerancja glutenu może również objawiać się jako problemy z układem pokarmowym, w tym np. wzdęcia, nudności, wymioty i biegunki, a także bóle brzucha. Nietolerancja może wiązać się również ze złym samopoczuciem, przewlekłym zmęczeniem, bólami głowy, trudnościami z oddychaniem, osłabieniem mięśni, utratą masy ciała, a nawet z anemią. Trzeba wiedzieć, że objawy nie zawsze pojawiają się od razu, co jeszcze bardziej utrudnia rozpoznanie schorzenia. Zależnie od jednostki chorobowej, objawy mogą pojawić się nawet 3 dni po spożyciu pokarmu zawierającego gluten, gdy już pacjent zdąży zapomnieć o tym, że go jadł. Zaburzenia mogą być ponadto utajone, a wówczas nie będą przez chorego obserwowane żadne objawy, ale we krwi będzie można wykryć przeciwciała.
Możliwe skutki nietolerancji glutenu i nieprzestrzegania diety
Trzeba zaznaczyć, że nawet niewielkie objawy nietolerancji glutenu nie powinny być przez pacjenta bagatelizowane. Konieczne jest zgłoszenie się do specjalisty, wykonanie badań oraz przestrzeganie zaleceń lekarskich odnośnie diety i leczenia. W przeciwnym razie może dojść do nasilenia objawów nietolerancji, w tym także do poważniejszych konsekwencji wynikających z zaniedbania organizmu. Skutki nietolerancji glutenu to między innymi anemia i niedobory pokarmowe, ponadto może dojść do obrzęku naczynioruchowego, a nawet do wstrząsu anafilaktycznego. Celiakia może prowadzić do zmian kostnych, zaburzeń płodności, a także do problemów z utrzymaniem ciąży, zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Schorzenie zwiększa także ryzyko chorób nowotworowych układu pokarmowego (w tym np. jelita cienkiego). Jej konsekwencją może być ponadto zapalenie stawów i niski wzrost u dzieci.
Nietolerancja glutenu – co jeść, a czego unikać?
Gdy pojawią się objawy nietolerancji glutenu, najlepiej zgłosić się do lekarza, który wykona odpowiednie badania i postawi diagnozę. Diety eliminacyjnej nie powinno się wprowadzać na własną rękę, ponadto nawet zalecona likwidacja glutenu z diety wymaga przemyślanego jadłospisu i uzupełnienia niedoborów produktami o podobnej wartości odżywczej. Pomocna może być tu wizyta u dietetyka, który dobierze właściwą i zdrową dietę, w przeciwnym razie można narazić się na poważne niedobory. Trzeba również wiedzieć, że w wielu przypadkach nie ma konieczności eliminowania glutenu z diety na stałe. Nietolerancja może być czasowa. Gdy więc nie zostanie zdiagnozowana celiakia, lekarz może zalecić po czasie stopniowe wprowadzanie produktów glutenowych do diety i obserwowanie organizmu.
Gluten znaleźć można w produktach zbożowych pszenicznych, jęczmieniu i życie. Mowa tu nie tylko o mąkach, ale również o kaszach, makaronach i wypiekach. Uważać należy również na owies. Sam w sobie co prawda nie zawiera glutenu, ale jego produkcja może znajdować się w miejscu, gdzie bardzo łatwo o zanieczyszczenie glutenem. Trzeba również wiedzieć, że gluten może być dodawany do wielu produktów spożywczych, a w jeszcze większej ich liczbie możliwe jest zanieczyszczenie glutenem. Informacja ta jest szczególnie istotna dla osób, które zmagają się z celiakią.
Chcąc mieć pewność, że wybiera się produkty bezglutenowe, najlepiej stawiać na takie, które posiadają znak przekreślonego kłosa (a tych na rynku jest coraz więcej). Dla bezpieczeństwa należy również wyrobić sobie zwyczaj dokładnego czytania etykiet przed zakupem. Jeść można produkty mleczne, w tym fermentowane, a także mięso, ryby i jaja oraz warzywa i owoce. Dozwolone są również orzechy, a także ryż biały i brązowy, gryka, proso, tapioka, amarantus czy komosa ryżowa.
Nietolerancja glutenu – na co zwrócić uwagę jedząc poza domem?
Jeśli pacjent ma objawy nietolerancji glutenu, powinien szczególną uwagę zwrócić nie tylko na swoje zakupy, ale również na potrawy, które spożywa poza domem. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie noszenie ze sobą swojego jedzenia, gdy towarzyszy nam nietolerancja glutenu. Co jeść na mieście, jeśli jednak nie mamy takiej możliwości? Coraz częściej pojawiają się restauracje serwujące bezglutenowe potrawy, więc w większych miastach nie powinno być problemu ze znalezieniem odpowiedniego miejsca na posiłek. Każdorazowo warto jednak upewnić się, że serwowane posiłki faktycznie nie zawierają glutenu. Istnieje niestety wiele restauracji, które jako chwyt reklamowy stosują posiłki bezglutenowe, jednak nie zwracają szczególnej uwagi na ewentualną możliwość zanieczyszczenia serwowanego posiłku glutenem.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
