Badanie EMG – wskazania, przebieg badania

Napisano 27.11.2022 | Medyczna Asystentka | Czas czytania: 4 min.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Elektromiografia (EMG) to badanie, które wykorzystuje się w diagnostyce chorób mięśni i nerwów. Wyróżnia się dwa rodzaje procedury — elementarną i globalną. Na czym polega badanie EMG? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do wykonania badania? Jak przebiega procedura?

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Co to jest badanie EMG?

Elektromiografia (EMG) jest procedurą diagnostyczną oceniającą stan zdrowia mięśni i kontrolujących je komórek nerwowych. Te komórki nerwowe są znane jako neurony ruchowe. Przekazują sygnały elektryczne, które powodują kurczenie się i rozluźnianie mięśni. Lekarz zwykle zleca wykonanie EMG, gdy pacjent wykazuje objawy zaburzenia pracy mięśni lub nerwów. Objawy te mogą obejmować mrowienie, drętwienie lub niewyjaśnione osłabienie kończyn. Wyniki EMG mogą pomóc specjaliście zdiagnozować zaburzenia mięśniowe, nerwowe oraz zaburzenia wpływające na połączenie nerwowo-mięśniowe, a także ocenić stopień zaawansowania choroby i dynamikę zmian.

Jeśli wyniki badania EMG potwierdzą konieczność stosowania długotrwałego leczenia, warto pamiętać o możliwości, jaką jest e-recepta online. To świadczenie pozwala na łatwe i szybkie uzupełnienie kończącego się zapasu leku na receptę, gdy dostanie się na stacjonarną wizytę u specjalisty jest utrudnione.

Elektromiografia — na czym polega?

Przeprowadza się dwa rodzaje elektromiografii. Pierwszym z nich jest badanie elementarne (tzw. igłowe). Procedura pozwala ocenić reakcję na stymulowanie mięśnia bodźcem elektrycznym, który jest do niego doprowadzony specjalną elektrodą igłową. Dzięki badaniu uzyskuje się informacje o pojedynczej jednostce ruchowej, w której skład wchodzi neuron ruchowy i unerwiane przez niego mięśnie. 

Natomiast drugi rodzaj do elektromiografia powierzchniowa. Podczas procedury wykorzystuje się elektrody naskórne, które umiejscawia się na powierzchni skóry — nad brzuścem mięśnia. Pozwala na ocenę pracy różnych grup mięśni, a także rozległości choroby w wielu partiach mięśniowych.

Często również wykonuje się badanie dodatkowe — elektroneurogarfię. Procedura pomaga na ocenę nerwów obwodowych, z naciskiem na ich właściwości elektryczne, czyli przewodzenie impulsów wędrujących wzdłuż włókien ruchowych, czuciowych albo mieszanych. Podczas badania również wykorzystuje się elektrody do stymulacji danego nerwu.

Na czym polega badanie EMG cieśni nadgarstka?

Częstym problemem, z jakim zgłaszają się pacjenci jest ból czy mrowienie w okolicy dłoni, za które odpowiada cieśń nadgarstka. Można wówczas wykonać elektromiografię nerwu pośrodkowego. Procedura pozwala na ocenę przewodnictwa bodźca stymulowanego nerwu. Stymulacji dokonuje się niskonapięciowym prądem o niewielkim natężeniu. 

Wskazania do wykonania badania EMG

Lekarz może zlecić EMG, jeśli pacjent ma oznaki lub objawy, które mogą wskazywać na zaburzenie nerwów lub mięśni. Takie objawy mogą obejmować:

  • mrowienie, pieczenie lub kłucie w kończynach,
  • drętwienie kończyn,
  • niedowład kończyn,
  • osłabienie mięśni,
  • ból mięśni lub skurcze.

Do wskazań wykonania elektromiografii zalicza się również takie stany jak:

  • zaburzenia funkcji mięśni np. dystrofia mięśniowa lub zapalenie wielomięśniowe;
  • choroby wpływające na połączenie między nerwem a mięśniem;
  • zaburzenia nerwów poza rdzeniem kręgowym m.in. zespół cieśni nadgarstka lub neuropatie obwodowe;
  • zaburzenia wpływające na neurony ruchowe w mózgu lub rdzeniu kręgowym, jak stwardnienie zanikowe boczne lub polio;
  • zaburzenia wpływające na korzeń nerwowy, takie jak przepuklina dysku w kręgosłupie.

EMG można również wykonać, gdy występują niedowłady mięśni wynikające z udarów mózgu, niedotlenienia mózgu powstałego w wyniku zatrzymania krążenia, urazów rdzenia kręgowego, nerwów czy splotów nerwowych, operacji kręgosłupa, a także zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.

Jak przebiega badanie EMG?

Pacjent zostaje poproszony, aby położyć się na stole do badań. Elektromiografia najczęściej składa się z dwóch elementów: badania przewodnictwa nerwowego za pomocą elektrod powierzchniowych oraz badania z wykorzystaniem elektrod igłowych.

Badanie przewodnictwa nerwowego jest pierwszą częścią procedury. Polega na umieszczeniu na skórze małych czujników zwanych elektrodami powierzchniowymi w celu oceny zdolności neuronów ruchowych do wysyłania sygnałów elektrycznych. Druga część procedury EMG, czyli wprowadzenie igieł, również wykorzystuje czujniki do oceny sygnałów elektrycznych. Czujniki nazywane są elektrodami igłowymi i są wprowadzane bezpośrednio do tkanki mięśniowej w celu oceny aktywności mięśni w stanie spoczynku i skurczu.

Najpierw wykonuje się badanie przewodnictwa nerwowego. Podczas tej części zabiegu lekarz przyłoży kilka elektrod do powierzchni skóry, zwykle w miejscu, w którym występują objawy. Te elektrody ocenią, jak dobrze neurony ruchowe komunikują się z mięśniami. Po zakończeniu testu elektrody są usuwane ze skóry. Ta część badania jest nieinwazyjna i bezbolesna.

Po badaniu przewodnictwa nerwowego lekarz może wykonać badanie igłowe. Najpierw specjalista oczyści wybrany obszar środkiem antyseptycznym. Następnie wkłuje elektrodę do tkanki mięśniowej. Podczas wkłuwania igły pacjent może odczuwać lekki dyskomfort lub ból. Elektrody igłowe ocenią aktywność elektryczną mięśni w stanie skurczu i spoczynku. Lekarz przemieszcza elektrody, żeby dokładnie zbadać rozmaite odcinki mięśnia. Po zakończeniu badania elektrody usuwa się ze skóry.

Podczas obu części procedury EMG elektrody będą dostarczać do nerwów niewielkie sygnały elektryczne. Wyniki lekarz odczytuje z ekranu komputera i może je zinterpretować. Cała procedura powinna zająć od 30 do 60 minut. Po badaniu EMG najczęściej można powrócić do swoich codziennych zajęć, chyba że inaczej zaleci lekarz.

Zapis elektromiogramu obrazuje wahania o rozmaitej okresowości, amplitudzie i częstotliwości. Wartości są zależne od wieku badanej osoby, a także jej rozwoju fizycznego. Z tego powodu ich interpretacja może nie być prosta i należy zostawić ją specjaliście. Gdy mięsień zaczyna się kurczyć, wielkość amplitudy oscyluje w okolicach 100–150 μV, natomiast w stanie maksymalnego skurczu wartości wynoszą 100–3000 μV. Uzyskany wynik w granicach normy najczęściej świadczy o prawidłowym przewodnictwie nerwowym w zbadanym obszarze. Jednak jedynie lekarz, opierając się na pełnym obrazie klinicznym jednostki, jest w stanie wykluczyć podejrzenie nieprawidłowości. Natomiast wyniki poza normą mogą być podstawą, żeby poszerzyć diagnostykę o następne badania albo rozpocząć leczenie.

Jakie są powikłania po elektromiografii?

Po badaniu EMG mogą wystąpić powikłania miejscowe. Czasami pacjent odczuwa chwilowy ból czy osłabienie danego mięśnia. Najczęściej dolegliwości ustępują po upływie kilku godzin od procedury. W rzadkich przypadkach dochodzi do zakażenia badanego obszaru.

Należy skonsultować się ze swoim lekarzem, jeśli występuje:

  • krwawienie, które nie ustępuje;
  • silny, długotrwały ból lub tkliwość w miejscu wkłucia igły w skórę;
  • zaczerwienienie, uczucie ciepła, sącząca się ropa, obrzęk lub gorączka — mogą to być objawy rozwoju infekcji.

Jak przygotować się do badania EMG?

Procedura nie wymaga szczególnych przygotowań. Nie trzeba być na czczo, a jeśli przyjmuje się stale leki, to zazwyczaj nie trzeba ich odstawiać. Niemniej należy poinformować lekarza o wszelkich przyjmowanych lekach dostępnych bez recepty lub na receptę, szczególnie aspiryny, heparyny, acenokumarolu, warfaryny czy innych leków przeciwpłytkowych. 

Przed samym badaniem warto wykąpać się lub wziąć prysznic, aby usunąć wszelkie zanieczyszczenia ze skóry. Chociaż skóra przed badaniem zostanie oczyszczona, to nie zaleca się stosowania żadnych balsamów ani kremów po umyciu. Do procedury dobrze nałożyć wygodne ubrania, które nie zasłaniają badanego przez lekarza obszaru.

Przeciwwskazania do badania EMG

Do przeciwwskazań zalicza się posiadanie wszczepionego rozrusznika serca albo kardiowertera-defibrylatora. Procedury nie powinno się również wykonywać w ciąży oraz jeśli pacjent ma tendencję do miejscowych obrzęków limfatycznych.

Elektromiografia — ile kosztuje badanie?

Badanie EMG można wykonać bezpłatnie w ramach refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia. Najpierw należy zdobyć skierowanie od lekarza rodzinnego albo specjalisty. Trzeba zaznaczyć, że nie każda placówka medyczna posiada pracownię do wykonania elektromiografii. Odpowiednie miejsce można wyszukać, korzystając z Internetu albo konsultując się ze swoją przychodnią.

Jeśli zdecydujemy się na wykonanie badania EMG na własną rękę, cena jest zależna od miasta, techniki badania, obszaru oraz ilości mięśni, które zostaną mu poddane. Koszt próby miastenicznej, podczas której wykorzystuje się elektrody do pomiaru przewodnictwa nerwowego, to około 200 zł. W przypadku elektromiografii z wykorzystaniem igieł cena jest wyższa i może wynieść pacjenta około 300 zł.

Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?

Wypełnij formularz w 5 minut ➡️

Informacje zawarte w dziale „Blog" serwisu NaszaRecepta.pl należy traktować jedynie jako informacyjno-edukacyjne. Treści te i porady w nich zawarte nie mogą w żadnym wypadku zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem i nie powinny być również uznawane za profesjonalną poradę medyczną. Wydawca serwisu NaszaRecepta nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie porad z materiałów informacyjno-edukacyjnych bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.