e-konsultacja L4 online | E-konsultacja Lekarska

Choroba lub konieczność opieki nad chorym członkiem rodziny sprawiają, że pacjent nie może należycie wywiązywać się z obowiązku pracy. Nie jest jednak wówczas skazany na konieczność wykorzystania urlopu, gdyż może pójść na zwolnienie lekarskie. Czasowa niezdolność do pracy u osób, które zgłoszone są do świadczenia chorobowego wiąże się z tym, że pracownik może otrzymać od lekarza zwolnienie lekarskie L4 na okres wystarczający, by móc powrócić do zdrowia. Możliwe jest nie tylko zwolnienie L4 po wizycie stacjonarnej, ale także zwolnienie L4 online, co jest dużym ułatwieniem w przypadku ograniczonej możliwości dostania się do lekarza. Co warto wiedzieć, gdy w grę wchodzi zwolnienie L4? Komu ono przysługuje i jaki jest okres, na który takie zwolnienie można uzyskać?

Czym jest zwolnienie lekarskie i komu przysługuje?

Jeśli stan zdrowia pacjenta nie pozwala mu na wykonywanie swoich obowiązków zawodowych, może on otrzymać od lekarza zwolnienie lekarskie L4. Chory pracownik może bowiem nie tylko świadczyć pracę w nieodpowiedni (i często niebezpieczny) sposób, ale może również zarażać pozostałych, ponadto wysiłek w pracy może niekorzystnie wpłynąć na jego stan zdrowia, przez co trudniej będzie mu się wyleczyć. O zasadności wystawienia zwolnienia lekarskiego decyduje oczywiście lekarz specjalista po zapoznaniu się ze stanem pacjenta i jego historią zdrowotną, czyli po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego. Warto dodać, że zwolnienie lekarskie od 2016 roku może być wystawiane elektronicznie, a w 2018 roku stało się standardową formą zwolnień obowiązujących w naszym kraju. E-zwolnienie (czy też inaczej e-ZLA) jest elektroniczną formą zwolnienia, która jest znacznie wygodniejsza zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników. By otrzymać e-zwolnienie, pacjent nie musi posiadać profilu zaufanego czy nawet IKP, ponadto nie trzeba już podawać numeru NIP pracodawcy, gdyż wystarczy sam numer PESEL pacjenta. Takie zwolnienie L4 elektroniczne nie jest wystawiane na tradycyjnym druku, tylko lekarz wystawia je w formie elektronicznej i zaświadczenie trafia bezpośrednio do ZUS, a także do pracodawcy, jeśli ten posiada profil informacyjny ZUS – PUA. To bardzo wygodna opcja, gdyż pracownik nie musi dostarczyć pracodawcy druku zaświadczenia w ciągu 7 dni od jego otrzymania, co często było kłopotliwe, gdy pacjent nie czuł się na siłach, by zrobić to w terminie (oczywiście pracodawcę trzeba poinformować o zwolnieniu – choćby telefonicznie).

Kiedy pacjent może ubiegać się o L4?

Podstawą do wystawienia zwolnienia lekarskiego jest czasowa niezdolność pacjenta do świadczenia obowiązków zawodowych, co może dotyczyć własnego stanu zdrowia lub konieczności opieki nad członkiem rodziny (np. dzieckiem czy rodzicem, choć nie tylko wówczas). Brzmi to dość jasno, jednak wokół tego tematu pojawia się wiele niedomówień, wątpliwości i kontrowersji. Zwolnienie lekarskie w przypadku choroby przysługuje osobom, które zostały zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego i opłacają składki. Prawo do zasiłku chorobowego pracownik otrzymuje dopiero po upłynięciu 30 ciągłych dni ubezpieczenia chorobowego, jeśli mowa o pracownikach, którzy obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu chorobowemu (umowa o pracę) lub dopiero po 90 dniach w przypadku osób, które na własną wolę zgłaszają się do ubezpieczenia chorobowego. 

Oczywiście samo opłacanie składek to za mało, by liczyć na możliwość zwolnienia z wykonywania pracy i otrzymywania wynagrodzenia. Przepisy jednoznacznie określają, że świadczenie chorobowe dotyczy pracownika, który jest czasowo niezdolny do pracy z tytułu choroby własnej lub konieczności opieki nad najbliższymi. Ubezpieczenie nie daje prawa, by wynagrodzenie związane ze zwolnieniem L4 wypłacane było automatycznie bez konkretnej przyczyny tylko dlatego, że pacjent składki opłaca. Lekarze wprowadzają do systemu L4, gdy mają do tego podstawy, a nie np. wtedy, gdy pacjent obawia się zwolnienia i chce po prostu „przeczekać” trudną sytuację w pracy. Trzeba ponadto zdawać sobie sprawę z tego, że osoba, która przebywa na zwolnieniu lekarskim L4 nie może zostać zwolniona, jednak i w tym przypadku są pewne wyjątki. 

Zwolnienie lekarskie wstecz – czym jest i jak działa?

Warto wiedzieć, że zwolnienie lekarskie L4 nie musi rozpoczynać się w dniu, w którym o nie wnioskujemy. Najczęściej lekarz wystawia L4 na dzień wypisania wniosku lub dzień kolejny, jednak nie jest to jedyna opcja, gdyż lekarz może wystawić zwolnienie L4 z datą maksymalnie 3 dni wstecz od konsultacji. Zwolnienie lekarskie wstecz wystawiane jest wyłącznie w specjalnych okolicznościach – tzn. gdy specjalista ma możliwość pewnego stwierdzenia, że faktycznie przez wcześniejsze dni pacjent był na tyle chory, że nie był zdolny do wykonywania swojej pracy. Jest to między innymi pomocne w sytuacji, gdy pacjent próbuje się przez dzień czy dwa doleczyć samodzielnie w domu (lub nie może dostać się do lekarza od ręki i czeka do dnia kolejnego czy jeszcze następnego na wizytę) i dopiero potem trafia do lekarza, bo domowe sposoby leczenia zawodzą. 

Zwolnienie L4 w ciąży i na dziecko – co warto wiedzieć?

Ciąża nie stanowi wskazania do zwolnienia lekarskiego, aczkolwiek jest to stan, który przebiega inaczej u wielu kobiet. Niektóre z nich są w stanie bez problemu pracować nawet do 9 miesiąca ciąży, inne natomiast miewają komplikacje lub dolegliwości, w związku z którymi zmuszone są do czasowej rezygnacji z pracy zawodowej. Kobiety, które spodziewają się dziecka i opłacają składki mogą skorzystać z L4 na okres 270 dni i wówczas mają prawo do otrzymywania 100% swojego wynagrodzenia, które obliczane jest na podstawie średniej z ostatniego roku. Takie zwolnienie może wystawić nie tylko ginekolog, ale również lekarz ogólny czy specjalista. 

Pracownik będący rodzicem często nie może należycie wywiązywać się z obowiązku pracy nie ze względu na własny stan zdrowia, ale ze względu na stan zdrowia dziecka. Wówczas możliwe jest L4 na dziecko. Zwolnienie lekarskie na dziecko wystawiane jest w sytuacji, gdy dziecko nie może pójść do przedszkola lub szkoły ze względu na swój stan zdrowia i wymaga opieki rodzica w domu, a w domu nie znajduje się inny (zdrowy) członek rodziny, który mógłby dzieckiem w tym czasie się zająć (nie dotyczy to dzieci do 2 roku życia). Z takiego zwolnienia może skorzystać pracownik zatrudniony na umowę o pracę lub umowę zlecenie, jeśli opłaca dobrowolną składkę chorobową. Wówczas otrzymuje się 80% wynagrodzenia miesięcznego, jak w przypadku zwolnienia indywidualnego. Zwolnienie na dziecko, które nie ukończyło 8 roku życia może wynosić nie więcej niż 60 dni w roku i może dotyczyć nie tylko choroby dziecka, ale też zamknięcia żłobka/przedszkola oraz choroby osoby, która zwykle dzieckiem się opiekuje (małżonka zajmującego się dzieckiem w domu czy nawet niani, która nie może zająć się dzieckiem z powodu własnej choroby), ponadto można otrzymać zwolnienie na dziecko do 14 roku życia (również do 60 dni w roku). Zasiłek opiekuńczy można otrzymać również na niepełnosprawne dziecko do ukończenia 18 roku życia, a także na chorego członka rodziny, któremu trzeba zapewnić opiekę (do 14 dni w roku).

Ile jednorazowo może trwać zwolnienie L4?

Czas trwania zwolnienia lekarskiego L4 zależy jest od stanu zdrowotnego pacjenta, co indywidualnie w każdym przypadku ocenia lekarz. Choć w większości podstawowych schorzeń zwykle wybieramy się na L4 na kilka – maksymalnie kilkanaście dni, w przypadku poważniejszych schorzeń okres ten może znacznie się wydłużyć. W naszym kraju na zwolnieniu lekarskim można przebywać w sposób ciągły maksymalnie przez 182 dni, czyli przez okres 6 miesięcy. I od tego są wyjątki oczywiście, a zaliczyć można do nich ciążę oraz gruźlicę, gdzie nieprzerwane L4 może wynosić nawet 270 dni. Co zrobić, jeśli ustawowo dozwolone 6 miesięcy jest niewystarczające, by pacjent wrócił do pełnej zdolności zawodowej? I w tym przypadku pacjent nie jest pozostawiany sam sobie, gdyż może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne, które może być przyznane na okres 12 miesięcy – warto postarać się o nie jeszcze w trakcie trwania L4, gdyż procedura zajmuje trochę czasu. Wysokość zasiłku w przypadku zwolnienia chorobowego zależy od przyczyny L4 – w przypadku ciąży i wypadku w pracy jest to 100% wynagrodzenia, a w przypadku choroby lub opieki nad dzieckiem zasiłek wynosi 80% wynagrodzenia. Za pobyt w szpitalu otrzymuje się natomiast 70% wynagrodzenia. 

Zwolnienie lekarskie online – jak uzyskać zwolnienie L4 przez internet.

Do niedawna zwolnienie lekarskie L4 wystawiane było pacjentowi jedynie w czasie stacjonarnej wizyty lekarskiej, co było znacznym utrudnieniem, biorąc pod uwagę ograniczony dostęp do służby zdrowia, stan pacjenta uniemożliwiający mu dojazd do lekarza (np. biegunka), sytuację epidemiologiczną w kraju itp. Warto wiedzieć, że zgodnie z obowiązującymi aktualnie przepisami możliwe jest również otrzymanie zwolnienia L4 bez fizycznej wizyty w gabinecie lekarskim. Bardzo wygodną opcją są zwolnienia L4 przez Internet, które wystawiane są po konsultacjach elektronicznych. Tego typu konsultacje lekarskie uznawane są za pełnowartościowe wizyty – mogą skutkować wystawieniem e-recepty online oraz wystawieniem e-zwolnienia online, jednak oczywiście to lekarz podejmuje decyzję, czy tego typu dokumenty są w przypadku danego pacjenta zasadne. 

Jak otrzymać L4 online?

By otrzymać tego typu zwolnienie L4 online, należy umówić się na konsultację online, która może mieć formę kontaktu telefonicznego czy telekonferencji. Czasem wystarczy również uzupełnić specjalny formularz medyczny, który jest także formą wywiadu zdrowotnego. Informacje zawarte w formularzu trafią do lekarza, który wnikliwie się z nimi zapozna, by ocenić stan zdrowia pacjenta. W razie wątpliwości lekarz może zadać dodatkowe pytania lub poprosić o przesłanie skanów dokumentacji medycznej. Jeśli dane, które zawiera wywiad zdrowotny w formie formularza są wystarczające, by określić stan pacjenta i na podstawie podawanych przez niego objawów stwierdzić, że pacjent powinien otrzymać zwolnienie L4, lekarz takowe może wystawić.

Czy można zamówić L4 online?

Trzeba wiedzieć, że opłacenie konsultacji medycznej nie jest równoznaczne z „zamówieniem” zwolnienia L4, gdyż nie ma takiej możliwości. To lekarz ocenia, czy stan zdrowia pacjenta wymaga wystawienia zwolnienia, a jeśli będzie to uzasadnione, pacjent może otrzymać również e-receptę online. Oczywiście należy dodać, że w przypadku konsultacji zdalnej, jak również w przypadku stacjonarnej wizyty lekarskiej, pacjent zobowiązany jest do podawania lekarzowi zgodnych z prawdą informacji. Jest to ważne zarówno z prawnego punktu widzenia, jak również ze względu na zdrowie i życie pacjenta. Jeśli chodzi o konsultacje online, czas trwania zwolnienia L4 zależny jest od indywidualnej decyzji lekarza i stanu zdrowia pacjenta. Zwykle lekarz wystawia e-zwolnienie L4 na czas nie dłuższy niż 7 dni, jednak jeśli dokuczliwe objawy nie ustąpią, opcjonalnie można poprosić lekarza o wystawienie kontynuacji zwolnienia.

Zwolnienie lekarskie a różne formy zatrudnienia.

Wiele osób zastawia się, czy zwolnienie lekarskie ma takie same zasady obowiązywania w różnych formach zatrudnienia. W przypadku umowy o pracę składka chorobowa jest opłacana obowiązkowo, więc pacjent ma prawo do skorzystania ze zwolnienia lekarskiego, gdy jego stan zdrowia nie pozwala na świadczenie pracy. Jeśli chodzi natomiast o umowę zlecenie, to pracownik sam decyduje, czy chce opłacać składkę chorobową (jest ona odciągana od jego pensji). Jeśli pracownik zatrudniony na umowę zlecenie zdecydował się na podleganie ubezpieczeniu chorobowemu i opłaca składki dłużej niż 90 dni, może poprosić o zwolnienie lekarskie, gdy źle się czuje. E-zwolnienie L4 dostępne jest również dla przedsiębiorców, o ile opłacają składkę chorobową (wówczas muszą złożyć wniosek o zasiłek chorobowy).

Obowiązki pacjenta na L4.

Trzeba wiedzieć, że pacjent, który przebywa na L4 ma obowiązek przestrzegania pewnych zasad, które mają ułatwić chorym powrót do zdrowia. Przede wszystkim, gdy wystawione jest L4, należy stosować się do zaleceń lekarskich i dbać o swój stan zdrowia. W trakcie L4 nie można np. pracownikowi podjąć się innej pracy zarobkowej (podobnego typu), gdyż wówczas pracodawca ma prawo do zwolnienia dyscyplinarnego lub świadczenie może zostać przerwane. W okresie przebywania na L4 powinno się zająć swoim zdrowiem, a nie ciężkimi pracami (np. remontami domowymi), które mogłyby negatywnie wpłynąć na stan zdrowia pacjenta, utrudniając mu szybki powrót do pracy. Nie jest to również forma urlopu, uprawniająca do wyjazdu na wakacje (wyjątkiem jest wyjazd do sanatorium). Pacjent nie jest oczywiście w przypadku L4 zmuszony do całkowitego nieopuszczania domu, aczkolwiek powinien przebywać w miejscu zamieszkania i opuszczać dom w uzasadnionych przypadkach (konieczność wyjścia do lekarza, apteki, na zakupy, z psem czy na spacer służący rekonwalescencji), ponadto w przypadku choroby zakaźnej zaleca się jednak, by możliwy kontakt z innymi ograniczyć, co ograniczy również transmisję.