Menopauza to moment w życiu każdej kobiety, którego objawy często bywają dość uciążliwe, dlatego wiele pań udaje się wówczas do apteki po zioła i produkty wspomagające, a także do lekarza po porady, na jaki preparat postawić, by leczenie zmian w tym okresie było jak najskuteczniejsze. Coraz częściej stawia się w tym czasie na Hormonalną Terapię Zastępczą, czyli HTZ. Jakie leki na menopauzę sprawdzą się najlepiej, komu zalecane są szczególnie i jakie są ich skutki uboczne oraz przeciwwskazania?
Spis treści
W jakim wieku może pojawić się menopauza i co zmienia się w kobiecym ciele?
Czas klimakterium (przekwitanie) to duże zmiany gospodarki hormonalnej, które są sporym wyzwaniem dla organizmu kobiety i wpływają nie tylko na jej stan fizyczny, ale również emocjonalny. Zmiany hormonalne pojawiają się w organizmie kobiety dojrzałej – najczęściej menopauza pojawia się już po 45-50 roku życia, choć jest to dość indywidualne. Jajniki, które do tej pory produkowały estrogen i progesteron wygasają, a w związku z tym gwałtownie spada stężenie tych hormonów w organizmie kobiety, co wiąże się z różnymi objawami towarzyszącymi. Na początku menopauzy pojawia się nieregularne miesiączkowanie, a następnie stopniowo ono zanika. Menopauzie towarzyszą objawy dodatkowe, do których zaliczyć można drażliwość, nadmierną potliwość, ból głowy, uderzenia gorąca, niepokój, zmęczenie, kołatanie serca, osteoporozę i kłopoty z pamięcią, a także suchość pochwy i zanik nabłonka pochwy, co wiązać się może ze stanami zapalnymi. Łagodząco na objawy menopauzy działają leki na menopauzę dostępne bez recepty i na receptę, jednak przed ich zakupem warto wykonać test na menopauzę (test płytkowy dostępny w aptece), a także udać się do lekarza w celu wykonania podstawowych badań.
Leki na menopauzę. Hormonalna terapia zastępcza. Czym jest i kiedy warto ją rozpocząć?
Gdy w grę wchodzi menopauza, leki bez recepty to między innymi bogate w fitoestrogeny preparaty roślinne i wyciągi ziołowe (koniczyna łąkowa, jaskółcze ziele, szałwia lekarska, dziurawiec, pluskwica groniasta), a także suplementy diety wzbogacone o witaminy i minerały, które łagodzą nieprzyjemne dolegliwości związane z menopauzą. Tego typu lek na menopauzę bez recepty może zmniejszać uczucie zmęczenia i łagodzić uderzenia gorąca, poprawiać jakość snu, a także wspierać kondycję włosów i paznokci, a dodatkowo zmniejszać ryzyko nadmiernego przyrostu masy ciała. Wyróżnić można również preparaty stosowane miejscowo – np. żele intymne, które nawilżają pochwę i łagodzą nieprzyjemne odczucia w tej okolicy, a także globulki dopochwowe itp. Niehormonalne leki na menopauzę polecane są tym kobietom, które posiadają przeciwwskazania do stosowania HTZ lub z różnych przyczyn nie chcą zażywać leków hormonalnych. Najskuteczniej z objawami menopauzy radzi sobie jednak HTZ – są to już leki wydawane z przepisu lekarza i dostępne są w formie tabletek lub plastrów oraz czopków dopochwowych, ponadto ich działanie wspomagać mogą dodatkowo preparaty miejscowe (globulki, pianki, żel, krem). Jeśli chodzi o leki hormonalne na menopauzę na receptę, można postawić na terapię estrogenowo-progestagenową oraz na terapię estrogenową. Skuteczne leki na menopauzę obejmują zwłaszcza połączenie dwóch hormonów – odpowiednika estrogenu (estradiol) i syntetycznego progesteronu (gestageny, w tym progestagen i inne), ponieważ zapobiega się wówczas nowotworowi śluzówki macicy, którego ryzyko zwiększa podawanie samych estrogenów. Leki na menopauzę estrogenowe polecane są natomiast kobietom, które miały zabieg usunięcia macicy (histerektomia). Jeśli objawy towarzyszące menopauzie są szczególnie dokuczliwe lub kobieta nie ma objawów, ale weszła szybko (około 40 roku życia) w czas, jakim jest menopauza, leki hormonalne są tu szczególnie polecane – należy rozpocząć ją możliwie najszybciej po zaobserwowaniu objawów. Hormonalna Terapia Zastępcza poprawia samopoczucie kobiety w tym trudnym czasie, poprawia stan skóry i profil lipidowy, a także zmniejsza ryzyko osteoporozy, ponieważ zwiększa gęstość kości, a dodatkowo korzystnie wpływa na błonę śluzową pochwy, poprawia jakość snu i komfort psychiczny.
Skutki uboczne terapii zastępczej oraz przeciwwskazania do jej stosowania
Choć HTZ jest bardzo skuteczną metodą walki z objawami przekwitania, nie jest dedykowana wszystkim kobietom. Leki na menopauzę hormonalne nie są polecane kobietom, które chorowały na nowotwór endometrium lub piersi, ponadto HTZ nie powinny stosować panie po zawale serca. Należy dodać, że przeciwwskazaniem do stosowania Hormonalnej Terapii Zastępczej są również przebyte incydenty zatorowe, a także niektóre choroby wątroby. Również jeśli kobieta obserwuje krwawienie dróg rodnych nieznanego pochodzenia, powinna wstrzymać się z terapią hormonalną.Trzeba jednak wiedzieć, że HTZ posiada także działania niepożądane, do których można zaliczyć większe ryzyko zachorowania na raka gruczołu sutkowego czy chorobę zakrzepowo-zatorową, ból podbrzusza, bóle głowy i zawroty głowy, tkliwość piersi, zastój żylny. Bardzo ważne jest, by pacjentki stosujące HTZ regularnie kontrolowały swój stan zdrowia. Przynajmniej raz w roku powinny one wykonywać profilaktyczne badania ginekologiczne, ponadto należy systematycznie odwiedzać internistę i wykonywać badania krwi.
Codzienne wspomaganie farmakologii. Co ma wpływ na samopoczucie w trakcie menopauzy?
Ciężko radzić sobie z poważnymi objawami towarzyszącymi menopauzie bez jakiegokolwiek wspomagania farmakologicznego (hormonalnego czy niehormonalnego). Potwierdzają to częste wyszukiwania kobiet w Internecie, np. „menopauza pocenie leki”. By walczyć z objawami menopauzy, najlepiej jednak udać się nie do przeglądarki internetowej, tylko do lekarza (również online), który zaproponuje najlepsze w tej sytuacji preparaty. Kobieta, która stosuje leki na menopauzę, może wspomagać farmakologię również stawiając na metody naturalne. Stosowanie produktów leczniczych takich jak tabletki, kapsułki, plastry czy globulki, żele i pianki, które mają okres menopauzy ułatwić, warto uzupełnić o działania dodatkowe. Apteka to nie jedyne miejsce na problemy dotyczące zmiany poziomu hormonów, charakterystyczne dla okresu menopauzy. Warto również szczególnie zadbać tu o siebie. Dobrze dobrana dieta nie tylko pozwoli kobiecie uniknąć dodatkowych kilogramów, ale również może pozytywnie wpłynąć na jej organizm – przykładem może być soja, która bogata jest w fitoestrogeny, więc warto włączyć ją do posiłków, gdyż może ona nieco łagodzić objawy menopauzy, jak np. uderzenia gorąca czy nerwowość. Należy w tym czasie dopilnować również odpowiedniego nawodnienia organizmu, a także zrezygnować bądź maksymalnie ograniczyć nałogi (alkohol, papierosy). W łagodzeniu objawów pomocny będzie również ruch, odpowiednia dawka snu, a także satysfakcjonujący trening umysłu – np. ciekawe hobby.