Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zdarzyć może się, że lekarz wypisze pracownikowi zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni. Zgodnie z przepisami prawa przysługuje mu za ten czas świadczenie chorobowe, jeśli ubezpieczony opłacane miał składki chorobowe. W sytuacji tej świadczenie wypłacać może pracodawca lub ZUS, zależnie od pewnych czynników. Należy wiedzieć, że pracownicy kończący długie zwolnienie powinni od pracodawcy otrzymać skierowanie do przeprowadzenia badań kontrolnych. Pracodawca nie może dopuścić, by pracownik wrócił na swoje stanowisko, jeśli w opinii orzeczenia lekarzy nie jest on w stanie brać udział w obowiązkach wynikających z umowy. Co należy jeszcze wiedzieć o długim zwolnieniu lekarskim, wypłacanych w tym okresie pracownikowi świadczeniach i konieczności poddania się badaniom kontrolnym określającym zdolność lub niezdolność do pracy po upływie tego czasu? Na pytanie odpowiemy w artykule.
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni – kiedy można je uzyskać?
Świadczenie chorobowe należne jest osobom ubezpieczonym, które mają odprowadzane składki chorobowe obowiązkowe lub dobrowolne. Prawo do świadczeń w tym przypadku nabywa się po określonym czasie nieprzerwanego opłacania składek. Należy mieć świadomość, że możliwe jest zatem dopiero zwolnienie lekarskie po 30 dniach pracy na umowę o pracę (gdzie składki chorobowe są obowiązkowe) oraz po 90 dniach dobrowolnego opłacania składek (umowa zlecenie lub działalność gospodarcza pod warunkiem wyrażenia wcześniej chęci objęcia ubezpieczeniem chorobowym). Kolejna kwestia to długość pobierania zasiłku chorobowego. Uprawniająca do świadczeń niezdolność do pracy w związku z chorobą ograniczona jest w ustawie czasowo. Oznacza to, że zwolnienie L4 powyżej 30 dni możliwe jest więc, jeśli pacjent nie wykorzystał jeszcze 182 dni w roku kalendarzowym zwolnienia, czy też 270 dni w przypadku ciąży lub niezdolności spowodowanej gruźlicą. Zwolnienie lekarze mogą wystawić również w okresie wypowiedzenia i dotyczy to każdego niezdolnego do pracy pracownika objętego ubezpieczeniem chorobowym.
To lekarz każdorazowo podejmuje decyzję o niezdolności pacjenta do pracy oraz czasie tej niezdolności. Jeśli uzna, że konieczne do powrotu do zdrowia jest mu zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni, taki dokument mu wystawi i trafi on bezpośrednio do ZUS. Nie bez znaczenia jest fakt, że zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni uprawnia oczywiście do świadczeń chorobowych, o ile pacjent spełnia pewne warunki i podane są w nim prawidłowe dane pacjenta. Warto wiedzieć, że w szczególnych przypadkach możliwe jest nie tylko L4 wystawiane stacjonarnie, ale również zwolnienie lekarskie online – np. gdy pacjent nie może umówić się do swojego lekarza.
Na jakiej podstawie lekarz może wypisać zwolnienie chorobowe powyżej 30 dni?
Pacjent może być niezdolny do pracy z wielu przyczyn. Mowa nie tylko o chorobach zakaźnych, ale również o urazach czy złamaniach, gdy zdarzy się wypadek, a także pobycie w szpitalu. Zwolnienie może być również wystawione w momencie, kiedy pojawi się zagrożenie utrzymania/donoszenia ciąży. Jeśli lekarz uzna, że ze względu na okoliczności pacjentowi konieczne jest zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni, z pewnością takie wystawi. Oczywiście zatrudniony pracownik, który przebywa na zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni nie może świadczyć pracy zarobkowej czy wykorzystywać swoje zwolnienie powyżej 30 dni do celów niezdrowotnych (np. wyjazd na wakacje).
Zwolnienie powyżej 30 dni a zasiłek — kto go wypłaca?
Pracowników, którzy mają zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni, interesuje zapewne również to, kto wypłacać będzie świadczenie. Należy jednak wiedzieć, że gdy w grę wchodzi zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni, kto płaci nie zawsze jest jednoznaczne, podobnie jak ma to miejsce, gdy chodzi o zwolnienie lekarskie do 30 dni – kto płaci również nie jest zawsze tu takie samo.
Przez pierwsze 33 dni zwolnienia lekarskiego w roku kalendarzowym (lub pierwsze 14 dni w przypadku osób po 50 roku życia) wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca (płatnik) osoby zatrudnionej na umowę o pracę. Ustalenie jest takie, że dopiero po tym czasie wypłatę świadczenia przejmuje ZUS. Zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni na początku roku może więc wiązać się z wynagrodzeniem chorobowym płatnym przez pracodawcę. Jeśli jednak pracownik w ciągu roku częściej chorował, to ZUS prawdopodobnie opłacać będzie jego nowe zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni. Ile płatne jest świadczenie po takim terminie? W przypadku choroby mowa o 80% podstawy wynagrodzenia, w przypadku pobytu w szpitalu jest to 70% podstawy należności wynikających z zawartej umowy z pracownikami. Jak wynika z ustawy, kobiety w ciąży mogą liczyć natomiast na 100% wynagrodzenie, podobnie jak osoby niezdolne do pracy w związku z wypadkiem z/do pracy czy dawcy komórek/narządów/organów w trakcie badań lub pobierania materiału.
Należy jeszcze zaznaczyć, że w przypadku osób zatrudnionych na umowę zlecenie i przedsiębiorców, którzy dobrowolnie opłacają składki chorobowe, zasiłek chorobowy w związku z niezdolnością do pracy opłacany jest już od pierwszego dnia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracodawca płaci wynagrodzenie chorobowe zatem za pierwsze 33 dni (lub 14 u osób po 50 roku życia) tylko w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę.
Zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni a badania kontrolne
Każdy pracownik obowiązany jest poddać się badaniom wstępnym i okresowym zgodnie z przepisami. Wykonują je lekarze medycyny pracy. Badania wstępne i okresowe to jednak nie wszystko. Pozostając przy temacie, jakim jest zwolnienie lekarskie powyżej 30 dni, należy wspomnieć również o jeszcze jednej, bardzo ważnej kwestii. Mianowicie chodzi o to, co po długim zwolnieniu lekarskim powinno zostać dopilnowane, zanim pracownik wróci do wykonywania swoich obowiązków zawodowych. Ponad 30 dni zwolnienia lekarskiego w związku z chorobą wymaga bowiem wykonania kontrolnych badań lekarskich i potwierdzenia przez lekarza zdolności w sprawie dotyczącej powrotu do pracy. O tym, jakie informacje dla osoby będącej pracownikiem powinno zawierać badanie kontrolne, stanowi Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników z 30 maja 1996 roku.
Kontrolne badania wykonuje się u lekarza medycyny pracy i są one niezbędne do dopuszczenia do powrotu do pracy. Takie badanie wykonuje się zazwyczaj w pierwszym dniu od jego zakończenia i należy zabrać ze sobą zaświadczenie od lekarza o zakończonym leczeniu. Ważne jest, że to na pracodawcy ciąży obowiązek skierowania pracownika na badania kontrolne, zaznaczając na skierowaniu rodzaj stanowiska pracy. Ponadto w zależności od charakteru pracy wskazuje się ewentualne występowanie warunków szkodliwych/uciążliwych na tym stanowisku. Warto dodatkowo zaznaczyć, że podstawą, jeśli chodzi o ewentualny urlop po zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni, jest wykonanie wcześniejszych badań kontrolnych. Jeśli zatem pracownik zakończył zwolnienie lekarskie po 30 dniach lub dłużej i chce udać się na urlop wypoczynkowy czy na żądanie, musi wcześniej wykonać badania kontrolne, w przeciwnym razie jego nieobecność traktowana może być jako niepłatna usprawiedliwiona.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
