Zmiany skórne w niedoczynności tarczycy — co je powoduje i jak je rozpoznać?

Niedoczynność tarczycy to stan, w którym gruczoł nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów. Częstymi objawami zaburzenia są zmęczenie, przyrost masy ciała i uczucie przygnębienia. Możliwe są również zmiany skórne. Czym jest niedoczynność tarczycy? Jaki jest wpływ hormonów tarczycy na skórę?

Choroby tarczycy — charakterystyka

Choroby tarczycy charakteryzują się nieprawidłowym poziomem hormonu tarczycy, który odgrywa wiele ról w metabolizmie organizmu. Należą do nich: udział w rozwoju embrionalnym skóry ssaków, inicjacja i utrzymanie wzrostu włosów, określanie grubości naskórka i wydzielanie sebum. Gdy ilość hormonów jest powyżej lub poniżej normy, co może wystąpić z powodu nadczynności i niedoczynności tarczycy, może to skutkować różnego rodzaju zmianami skórnymi. 

• Ropne pryszcze po alkoholu, czyli jak alkohol wpływa na skórę?
• Atopowe zapalenie skóry – objawy i przyczyny. Jak dbać o skórę atopową?
• Swędząca skóra a później siniaki – czy takie objawy powinny niepokoić?

W leczeniu zaburzeń tarczycy stosuje się farmakoterapię. Warto umówić się na wizytę u specjalisty, który przepisze odpowiednie środki. E-recepta, jak i standardowa recepta, może być zrealizowana w każdej aptece.

Niedoczynność tarczycy — objawy

Często pierwszym sygnałem zaburzeń jest gruba szyja — tarczyca pokrywa się wolem, czyli zgrubieniem będącym oznaką jej nieprawidłowego funkcjonowania. Do objawów niedoczynności tarczycy zalicza się: wzrost masy ciała, spowolnienie perystaltyki jelit (zatwardzenie, niestrawność), przewlekłe uczucie zmęczenia i ospałość, uczucie zimna, które jest niezwiązane z temperaturą otoczenia, spowolnienie akcji serca, zachrypnięty głos, bóle mięśniowo-stawowe, osłabienie mięśni, bólów mięśni i stawów, zaburzenia cyklu menstruacyjnego i problemy z płodnością, obniżenie libido i sprawności seksualnej.

Hashimoto — objawy

Choroba Hashimoto to jedna z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Ta choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje własne tkanki i komórki, charakteryzuje się przewlekłym zapaleniem gruczołu. W diagnostyce bierze się pod uwagę symptomy jak przy niedoczynności tarczycy. Warto wspomnieć, że przy chorobie Hashimoto objawy skórne to: przesuszanie się i łuszczenie skóry, rogowacenie skóry pięt i łokci, zmiana kolorytu (cera staje się żółtawa).

W celach diagnostycznych należy zrobić badanie USG. Można również oznaczyć przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie czy tyreoperoksydazie.

Zmiany skórne w niedoczynności tarczycy — dlaczego powstają?

Pierwotna niedoczynność tarczycy najczęściej występuje w wyniku choroby autoimmunologicznej powodującej niewydolność gruczołów tarczycy. Wówczas narząd nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów. Kiedy tak się dzieje, metabolizm zaczyna zwalniać i można doświadczyć wymienionych wyżej objawów. 

Tarczyca jest odpowiedzialna za prawidłowy przebieg procesów metabolicznych, które zachodzą wewnątrz komórek. Dotyczy to również włosów, paznokci oraz skóry. Z tego powodu niedoczynność tarczycy może również powodować następujące problemy skórne:

• Obrzęk śluzowaty skóry — spowodowany nadmiernym odkładaniem się w skórze hydrofilnych mukopolisacharydów (jak siarczan chondroityny i kwas hialuronowy). Gromadzą się one w skórze właściwej, przede wszystkim wokół mieszków włosowych i naczyń skórnych. Obrzęk powoduje, że skóra wygląda na opuchniętą i zmęczoną.
• Bardzo sucha, szorstka skóra — może to wynikać ze zmniejszonego wydzielania gruczołów ekrynowych. W bardzo ciężkich przypadkach mogą zostać zaburzone procesy wydzielania potu, co powoduje, że dłonie i podeszwy stóp stają się grube i suche, pojawia się rogowacenie skóry lub pękanie powierzchni skóry z charakterystycznym wyglądem „kostki brukowej”, określanym jako egzema craquelé.
• Blada skóra — bladość jest spowodowana nieprawidłową zawartością mukopolisacharydów i wody w skórze.
• Karotenemia — odnosi się do żółtawego przebarwienia na dłoniach i podeszwach stóp, spowodowanego zwiększonym poziomem karotenu w skórze.
• Zimne dłonie i stopy — obniżona temperatura ciała i zmniejszona perfuzja skóry występują z powodu zwężenia naczyń krwionośnych skóry.
• Kseroza — suchość skóry, prowadząca do nieprawidłowego złuszczania się martwych komórek naskórka, co może prowadzić do występowania pęknięć czy świądu.
• Spowolnienie procesu gojenia się ran — proces przebiega wolniej proporcjonalnie do stopnia niedoboru hormonów tarczycy.

Niedoczynności tarczycy a przesuszona skóra

Zmiany skórne przy niedoczynności tarczycy są często pierwszymi zauważalnymi objawami. Gdy następuje zmniejszenie się aktywności gruczołów łojowych oraz potowych, skóra staje się zimna i blada. Traci swoją jędrność, blask i elastyczność. Może również się łuszczyć. Jak wspomniano wyżej, często można zaobserwować rogowacenie na dłoniach i stopach oraz suche łokcie — tarczyca wówczas nieodpowiednio funkcjonuje. Pojawiają się również zmiany we włosach i paznokciach. Tkanki stają się łamliwe i matowe. Możliwe jest przerzedzanie się rzęs czy brwi, ponieważ włosy są osłabione.

Plamy na skórze powstające w wyniku niedoczynności tarczycy

Przy niedoczynności tarczycy wygląd twarzy może ulec zmianie. Spowodowane to jest zatrzymaniem się wody w ciele w wyniku spowolnienia pracy organizmu. Wówczas można zaobserwować opuchnięcia i obrzmienia, szczególnie w okolicach ust, powiek oraz na języku.

Karotenemia może wpływać na zabarwienie skóry na żółto-pomarańczowy kolor. Czasami pojawiają się czerwone plamy na szyi — tarczyca wpływa na wysuszenie skóry i może wpływać na występowanie zaczerwienionych i swędzących placków. 

Przetłuszczająca się skóra w wyniku niedoczynności tarczycy

Sucha skóra jest najczęściej związana z niedoczynnością tarczycy. Kiedy tarczyca nie funkcjonuje poprawnie, poziom hormonów spada, a to może mieć wtórny efekt wysychania skóry.

Natomiast skóra tłusta jest spowodowana innym stanem, czyli nadczynnością tarczycy. Kiedy tarczyca jest zbyt aktywna, w organizmie dochodzi do nadprodukcji hormonów, które nadmiernie aktywizują gruczoły potowo-łojowe, sprawiając, że skóra staje się przetłuszczona. 

Oba te objawy mogą skutkować wypryskami skórnymi lub trądzikiem.

Niedoczynność tarczycy a brzydka cera — postępowanie

Przyjmowanie odpowiednich leków jest podstawą leczenia chorób tarczycy, jednak niezwykle istotna jest odpowiednia pielęgnacja, pomocna w złagodzeniu uporczywych zmian skórnych występujących przy schorzeniu. Przede wszystkim warto stosować naturalne i niepodrażniające skóry kosmetyki.

Przy suchej i szorstkiej skórze należy korzystać z nawilżających produktów z odżywczymi formułami. Takie działanie ma na celu zapobieganie nadmiernej utracie wilgoci poprzez uszczelnienie bariery ochronnej skóry.

Wypryski skórne a tarczyca

Co więcej, za występowanie wyprysków często odpowiadają zaburzenia hormonalne, dlatego często jest obecny trądzik przy niedoczynności tarczycy. Trzeba pamiętać, żeby stosować kosmetyki, które nie wpłyną na zaostrzenie problemu. Pielęgnację należy zacząć od oczyszczenia skóry. Warto kilka razy dziennie przemywać twarz wodą i delikatnym preparatem, w szczególności po przebudzeniu się i spoceniu się, a także przed snem. Można stosować preparaty złuszczające martwy naskórek, a następnie należy zadbać o nawilżenie skóry. Warto skonsultować się ze specjalistą (kosmetologiem), który pomoże dobrać odpowiednie produkty w zależności od naszych indywidualnych potrzeb.

Ważna jest również odpowiednia dieta, z której należy wykluczyć wysoko przetworzone produkty, szczególnie te zawierające cukry proste i sztuczne konserwanty. Posiłki powinny być dobrze zbilansowane i składać się z pełnowartościowych produktów bogatych w żelazo, cynk, jod i selen. Trzeba również pamiętać o nawadnianiu organizmu.