Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Aminotransferaza alaninowa (inaczej ALAT ALT, AlAT) to istotny enzym wewnątrzkomórkowy. W największych ilościach występuje w komórkach wątroby, czyli hepatocytach, jednak jest obecny również w mięśniach szkieletowych, mięśniu sercowym czy nerkach. Jak wykonuje się badanie ALAT?
Spis treści
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
Czym jest badanie ALAT?
ALAT (aminotransferaza alaninowa) to enzym pochodzenia cytoplazmatycznego. Z racji tego, że jego największa ilość znajduje się w wątrobie, badanie ALAT jest wykorzystywane w diagnozowaniu chorób narządu. Gdy funkcjonowanie wątroby zostanie zaburzone, aminotransferaza alaninowa będzie uwalniana do krwi, a jej podwyższony poziom pozwala wykryć badanie krwi. Oprócz oznaczenia ALAT zaleca się również wykonanie badania AspAT (aminotransferazy asparaginowej), co wspomoże postawienie dokładniejszej diagnozy.
Jeśli cierpimy na choroby wątroby i odczuwamy nieprzyjemne dolegliwości, warto skonsultować się z lekarzem. Możemy również skorzystać z nowoczesnego rozwiązania, jakim jest e-recepta online, dzięki któremu uzyskamy niezbędny lek bez wychodzenia z domu. Po otrzymaniu kodu SMS-em taką receptę wykorzystamy w każdej aptece.
Kiedy należy wykonać ALAT badanie z krwi?
Badanie ALAT należy wykonać przy każdym podejrzeniu uszkodzenia wątroby. Oznaki, na które należy zwracać uwagę to zażółcenie skóry oraz błon śluzowych, kurcze mięśni, osłabienie, utrata apetytu, wzdęcia, nudności, wymioty, bóle brzucha w okolicy wątroby (po prawej stronie, pod żebrem), krwawienie z nosa czy dziąseł. U mężczyzn może dodatkowo pojawić się impotencja, utrata libido, ginekomastia czy utrata owłosienia w okolicach łonowych oraz pod pachami. Natomiast u kobiet można zaobserwować zaburzenia miesiączkowania (w tym utratę miesiączki) czy problemy z płodnością.
Specjaliści zalecają również wykonanie badania ALAT w przypadku:
- chorowania na cukrzycę,
- osób otyłych,
- jednostek, które nadużywają alkohol,
- podejrzenia wirusowego zapalenia wątroby,
- osób przyjmujących stałe leki, które mogą uszkadzać wątrobę m.in. tabletek antykoncepcyjnych.
Do procedury nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Zaleca się wykonywać badanie rano, ponieważ poziom aminotransferazy alaninowej zmienia się w trakcie dnia. Pacjent powinien być na czczo (czyli najlepiej ostatni posiłek spożyć około 18:00). Badanie ALAT wykonuje się na podstawie pobranej od pacjenta próbki krwi z żyły łokciowej. Istotne jest również, żeby przed procedurą nie wykonywać intensywnego wysiłku fizycznego, ponieważ aktywność fizyczna może skutkować podniesieniem stężenia enzymu.
Normy — ALAT wyniki badań krwi
Norma poziomu aminotransferazy alaninowej wynosi 5-40 IU/I. Wartości referencyjne są zależne od wieku oraz płci. Z tego powodu każdy wynik powinien być zinterpretowany przez lekarza w odniesieniu do indywidualnych cech pacjenta..
Przy interpretacji wyników często wylicza się stosunek wartości AspAT do ALAT, czyli wskaźnik de Ritisa. Norma dla AspAT też wynosi <40 IU/I.
Co oznacza podwyższony poziom ALAT?
Podwyższony poziom ALAT w badaniu krwi jest związany z chorobami wątroby, do których zalicza się:
- toksyczne uszkodzenie wątroby,
- marskość wątroby,
- stłuszczenie wątroby,
- wirusowe zapalenie wątroby,
- zapalenie dróg żółciowych,
- cholestazę,
- choroby nowotworowe wątroby,
- uszkodzenia polekowe wątroby.
Co więcej, lekko podwyższony poziom ALAT może wskazywać na choroby tarczycy, choroby mięśni (miopatie), hemolizę (proces polegający na rozpadaniu się krwinek czerwonych) czy przebycie intensywnego treningu.
Jak wspomniano wyżej, w uszczegółowieniu diagnozy pomocne jest wykonanie również drugiej próby wątrobowej, czyli badania aktywności AspAT.
Jeśli ALAT jest podwyższone trzykrotnie, a stosunek AspAT do ALAT wynosi mniej niż 1, może to wskazywać na przewlekłe WZW B lub C, ostre WZW A-E, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, hemochromatozę, celiakię, chorobę Wilsona, toksyczne czy polekowe uszkodzenie wątroby.
W przypadku, gdy ALAT jest podwyższony pięciokrotnie, a stosunek AspAT/ALAT jest wyższy niż 1, można podejrzewać alkoholową chorobę wątroby, miopatię, intensywny wysiłek fizyczny, hemolizę, marskość wątroby, choroby tarczycy czy zawał serca.
Piętnastokrotny wzrost stężenia ALAT może być oznaką również zakrzepicy żył wątrobowych, czyli zespołu Budda i Chariego.
Podwyższony poziom aminotransferazy alaninowej nie jest swoisty dla konkretnej choroby, a można go zaobserwować w wielu zaburzeniach. Dlatego przy diagnozie niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu i dogłębne zbadanie pacjenta. Po zapoznaniu się z danymi lekarz zadecyduje o wykonaniu dalszych badań czy rozpoczęciu leczenia.
Leczenie stanów, które powodują podwyższenie poziomu ALAT w organizmie należy oprzeć na odnalezieniu przyczyny zaburzenia i terapii czynnika wywołującego. Często zaleca się modyfikację trybu życia np. ograniczenie spożywania alkoholu, wprowadzenie bardziej lekkostrawnych posiłków do diety, a także wdrożenie regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanym stopniu intensywności.
Potrzebujesz e-Recepty lub L4 ?
