Jaka jest norma GGTP? Wskazania i cel badania

GGTP powyżej normy może wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne. Czy jest badanie GGTP i w jakich sytuacjach się je wykonuje? Jak interpretować wyniki? Odpowiadamy na pytania w dzisiejszym artykule.

Co to jest badanie GGTP i dlaczego się je wykonuje?

Badanie GGTP mierzy aktywność enzymu gamma-glutamylotranspeptydazy, obecnego we krwi [1]. Wykonuje się je w celu wczesnego wykrycia chorób wątroby, podobnie jak inne testy czynności wątroby, takie jak np. ALT (transaminaza alaninowa), AST (transaminaza asparaginianowa), ALP (fosfataza alkaliczna), LD (dehydrogenaza L-mleczanowa) czy też PT (czas protrombinowy) [2]. 

Wysoki poziom GGTP we krwi może wskazywać na nieprawidłowości, dlatego taki rezultat badania należy pilnie skonsultować z lekarzem. Jeśli pacjent nie ma możliwości, aby udać się do przychodni specjalistycznej, może skorzystać z rozwiązań, takich jak e-recepta czy też e-wizyta u lekarza. Ponieważ rezultat badania GGTP dotyczy funkcjonowania wątroby, najlepiej umówić się na konsultację ze specjalistą hepatologiem. Specjalista wyjaśni, jak interpretować badanie GGTP, co to jest gamma-glutamylotranspeptydaza oraz na czym polega dalsze postępowanie w przypadku danego rezultatu.

Kiedy należy wykonać GGTP? 

GGTP badanie laboratoryjne jest wykonywane u pacjentów chorujących na [1]: 

• cholestazę wewnątrzwątrobową lub zewnątrzwątrobową,
• nowotwory wątroby.

Oznaczenie aktywności GGTP jest pomocne także u osób nadużywających alkoholu, wtedy rezultat badania GGTP jest porównywany z wynikami innych testów wątrobowych [1].

Norma GGTP – interpretowanie wyników

Ile powinno wynosić GGTP? Norma to [1]: 

• dla kobiet: <35 IU/l,
• dla mężczyzn:  <40IU/l.

W poniższej tabeli zebrano najczęstsze przyczyny zwiększonej aktywności GGTP. 

Tabela 1. Możliwe przyczyny podwyższonego wyniku badania GGTP. Opracowanie własne na podstawie: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/137074,gamma-glutamylotranspeptydaza-ggtp oraz https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22055-gamma-glutamyl-transferase-ggt-test. 

W przypadku uzyskania niejednoznacznych wyników badania GGTP, co oznacza problemy zdrowotne o niejasnej przyczynie, pomaga wykonanie dodatkowo badań ALT (aminotransferaza alaninowa) oraz ALP (fosfataza alkaliczna). Obliczenie stosunku GGTP do ALT pomoże w różnicowaniu, czy podwyższone GGTP wynika z niedrożności dróg żółciowych, czy z wirusowego zapalenia wątroby [1]. Natomiast wyniki badania ALP pomogą w różnicowaniu chorób wątroby oraz schorzeń dotykających układ kostny [3]. 

Interpretacja wyników badania GGTP należy do zadań lekarza, normy GGTP mogą się różnić w zależności od laboratorium, dodatkowo w niejasnych sytuacjach rezultat badania należy porównać z innymi testami wątrobowymi, samo GGTP badanie nie wskaże bowiem przyczyny nieprawidłowości [3]. Istotne znaczenie dla interpretacji wyników badania mają również czynniki takie jak [1] [3]: 

• aktualnie przyjmowane leki, 
• palenie papierosów, 
• płeć, 
• spożywanie alkoholu do 24 godzin przed wykonaniem badania.